Ben başlatıyorum: Bilim

Bu tarz isteklerin falan yazıldığı Meta gibi bir kategori de olabilir.

Benim aklıma gelenler:

• Paylaşımlara eksi oy da verilebilsin
• Bildirim sistemi (yapılan yorumlardan haberimiz olmuyor)
• Takip sistemi
• Filtreleme sistemi
• Paylaşımdan önce önizleme seçeneği. (Özellikle metin girerken lazım oluyor, yeni fark ettim :) )

Muhtemelen bunların çoğu eklenecektir ama yazayım dedim.

COVID-19 Coronavirüs / Belirtileri

Koronavirüs Belirtileri (COVID-19)

Son güncelleme: 23 Mart, 04:40 GMT - Yeni bilgiler ve detaylar toplarken bu sayfayı güncellemeye ve geliştirmeye devam edeceğiz.

Bildirilen hastalıklar, hafif semptomları olan kişilerden ciddi derecede hasta ve ölmekte olan insanlara kadar uzanmaktadır.

Belirtiler şunları içerebilir:

• Ateş
• Öksürük
• Nefes darlığı

Yeni Coronavirüs Belirtileri (COVID-19) - Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) [ 1 ]

İçerik:

• Tipik Belirtiler
• Vakaların% 80'i hafiftir
• Önceden var olan koşullar
• Olası semptom gelişimi örnekleri
• Semptomlar ne kadar sürer? (başlangıçtan iyileşmeye kadar geçen süre)
• Hastanede yatan hastalarda gözlenen semptomlar
• Devlet Sağlık Görevlilerinden Coronavirüs Belirtileri Hakkında Bilgi

Tipik Belirtiler

COVID-19 tipik olarak ateş ve öksürük gibi grip benzeri semptomlara neden olur.

Bazı hastalarda - özellikle yaşlılarda ve diğer kronik sağlık sorunları olanlarda - bu semptomlar göğüs gerginliği, göğüs ağrısı ve nefes darlığı ile pnömoniye dönüşebilir.

Ateşle başlıyor , ardından kuru öksürük geliyor .

Bir hafta sonra, nefes darlığına yol açabilir , hastaların yaklaşık% 20'si hastane tedavisi gerektirir.

Özellikle, COVID-19 enfeksiyonu nadiren burun akıntısı , hapşırma veya boğaz ağrısına neden gibi görünmektedir (bu semptomlar hastaların sadece% 5'inde gözlemlenmiştir). Boğaz ağrısı, hapşırma ve tıkalı burun çoğunlukla soğuk algınlığı belirtileridir .

Vakaların% 80'i hafiftir

11 Şubat itibariyle Çin'deki 72.314 COVID-19 vakasının tümüne dayanarak, Çin CCDC tarafından 17 Şubat'ta yayınlanan ve Çin Epidemiyoloji Dergisi'nde yayınlanan bir makalede şunlar bulundu:

• Enfeksiyonların% 80,9'u hafif (grip benzeri semptomlarla) ve evde iyileşebilir .
• % 13.8'i şiddetlidir , zatürree ve nefes darlığı gibi ciddi hastalıklar geliştirir .
• % 4.7 kritiktir ve şunları içerebilir: solunum yetmezliği , septik şok ve çoklu organ yetmezliği .
• bildirilen vakaların yaklaşık% 2'sinde virüs ölümcüldür.
• Ölüm riski yaşlandıkça artar.
• Çocuklar arasında nispeten az sayıda vaka görülmektedir.

Önceden var olan koşullar

Hastaları daha yüksek riske sokan önceden mevcut hastalıklar:

1. kalp-damar hastalığı
2. diyabet
3. kronik solunum yolu hastalığı
4. hipertansiyon

Bununla birlikte, başka türlü sağlıklı insanlar virüs tarafından enfekte edildikten sonra ciddi bir pnömoni formu geliştiriyor gibi görünmektedir. Bunun nedeni, bu yeni virüs hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalıştığımız için araştırılıyor.

Semptomların olası gelişimine örnekler (gerçek vakalardan)

Japonya'da 40 yaşlarındaki bir adam:

• 1.gün: halsizlik ve kas ağrısı
• daha sonra zatürree teşhisi

60'lı yaşlarındaki bir adam Japonya'da:

• 1.gün: düşük dereceli ateş ve boğaz ağrısının ilk belirtileri .

Japonya'da 40 yaşlarındaki bir adam:

• 1.gün: titreme , terleme ve halsizlik
• 4.Gün: ateş , kas ağrısı ve öksürük

70'li yaşlarında bir kadın, Japonya'da:

• 1.gün: Birkaç dakika 38 ° ateş
• 2-3. Gün: Otobüs Turuna Çıktı
• 5.Gün: Tıbbi bir kurumu ziyaret etti
• 6. gün: pnömoni belirtileri gösterdi .

40 yaşlarındaki bir kadın, Japonya'da:

• 1.gün: düşük ateş
• 2.Gün: 38 ° Ateş
• 6.Gün: Evde tedavi ediliyor .

60'lı yaşlarında bir adam, Japonya'da:

• 1.Gün: Soğuk
• 6.Gün: 39 ° C'lik ateş (102.2 F)
• 8.Gün : Zatürree

Çin'de tip 2 diyabet ve hipertansiyon öyküsü olan başka bir hasta:

• 22 Ocak: Ateş ve öksürük
• 5 Şubat: Öldü

Filipinler'deki ilk ölüm (44 yaşında bir Çinli, önceden var olan başka sağlık koşullarına sahip olduğunu düşündü):

• 25 Ocak: Ateş, öksürük ve boğaz ağrısı (hastaneye kaldırıldı)
• Geliştirilen şiddetli pnömoni
• 2 Şubat: Öldü

Semptomlar ne kadar sürer?

Mevcut ön verileri kullanarak, 28 Şubat'ta WHO tarafından yayınlanan WHO-Çin Ortak Misyonu Raporu, [ 5 ] 55.924 laboratuvar onaylı vakayı temel alarak, semptomların başlamasından klinik iyileşmeye kadar aşağıdaki ortalama süreyi gözlemledi:

• hafif vakalar : yaklaşık 2 hafta
• ciddi veya kritik hastalık: 3-6 hafta
• (hipoksi dahil) şiddetli hastalık gelişimine kadar geçen süre: 1 hafta

Ölen hastalar arasında, semptom başlangıcından sonuca kadar geçen süre 2-8 hafta arasında değişmektedir.

COVID-19 olan hastanede yatan hastalarda gözlenen semptomlar

Aşağıda, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 enfeksiyonu olduğu tespit edilen ve test edilen hastanede yatan hastalarda gözlendiği gibi, bu semptomu gösteren hastaların oranını gösteren yüzdeleri gösteren semptomları listeliyoruz. Bu bulgular hastaneye yatırılan hastaları ifade eder , bu nedenle genellikle ciddi veya kritik vakaları temsil eder . COVID-19 (yaklaşık% 80) vakalarının çoğunluğu hafif .

Wang ve ark.'nın JAMA'da yayınlanan ve 138 hastanede yatan hastayı temel alan bulguları [ 2 ]

Yaygın semptomlar şunları içeriyordu:
(Wang ve ark. Çalışma) [ 2 ]

Ateş

% 98.6

yorgunluk

% 69.6

Kuru öksürük

% 59.4

Gözlenen ortalama süre:

• gelen ilk semptom → için dispne (nefes darlığı) = 5.0 gün
• dan ilk belirti için → Hastane giriş = 7.0 gün
• gelen ilk belirti için → ARDS (Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu) = 8,0 gün (gerçekleştiğinde)

Wang çalışmasından semptomların tam listesi:

Kimden: Wuhan, Çin'de 2019 Yeni Coronavirüs Enfekte Pnömonisi Olan 138 Hastanede Hastanın Klinik Özellikleri - JAMA, Wang ve ark., 7 Şubat 2020

The Lancet üzerinde yayınlanan ve hastaneye yatırılan 41 hastayı temel alan Huang ve ark. Çalışmasından elde edilen bulgular [ 3 ]

HASTALIK BAŞKANLIĞINDA ORTAK SEMPTOMLAR
(Huang ve ark. Çalışması) [ 3 ]

Ateş

% 98

Öksürük

% 76

Miyalji (kas ağrısı)
veya Yorgunluk

% 44

DAHA AZ ORTAK BELİRTİLER:

Balgam üretimi
(öksürük malzemesi )

% 28

Baş ağrısı

% 8

Hemoptizi
(kan öksürme)

% 5

İshal

% 3

The Lancet üzerinde yayınlanan ve hastaneye yatırılan 99 hastaya dayanan Chen ve ark. Çalışmasından elde edilen bulgular [ 4 ]

Başvuru sırasında belirti ve bulgular
(Chen ve ark. Çalışma) [ 4 ]

Ateş

% 83

Öksürük

% 82

Nefes darlığı

% 31

Kas ağrısı

% 11

karışıklık

% 9

Baş ağrısı

% 8

Boğaz ağrısı

% 5

Rinore (burun akıntısı)

% 4

Göğüs ağrısı

% 2

İshal

% 2

Mide bulantısı ve kusma

% 1

Birden fazla işaret
veya belirti

% 90

Ateş, öksürük
ve nefes
darlığı

% 15

Devlet Sağlık Görevlilerinden Coronavirüs Belirtileri Hakkında Bilgi

Kanada Halk Sağlığı Kurumu

2019 yeni koronavirüsüne adanmış Kanada PHAC bölümü şunları söylüyor:

• Çok az semptomunuz olabilir veya hiç belirtiniz olmayabilir.
• COVID-19 belirtileri olduğunu bilmiyor olabilirsiniz, çünkü bunlar soğuk algınlığı veya grip gibi .
• Semptomların virüse maruz kaldıktan sonra ortaya çıkması 14 gün kadar sürebilir. Bu virüs için bilinen en uzun bulaşıcı dönemdir.

Belirtiler şunları içerir:

• ateş
• öksürük
• nefes almada zorluk
• her iki akciğerde pnömoni

Ağır vakalarda, enfeksiyon ölüme yol açabilir.

İngiltere Hükümeti ve NHS

Coronavirus (2019-nCoV) için ayrılmış Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS) bölümü , koronavirüsün ana belirtileri olarak aşağıdakileri listeler:

• öksürük
• yüksek sıcaklık
• nefes darlığı

Kamu için GOV.UK roman coronavirüs rehberlik sayfası diyor ki:

• Koronavirüsün tipik semptomları arasında ateş ve şiddetli pnömoniye ilerleyebilen öksürük ve nefes darlığı ve nefes alma zorluklarına neden olabilir .

Yeni koronavirüs (2019-nCoV) hakkında GOV.UK klinik rehberliği : epidemiyoloji, viroloji ve klinik özellikler şunları not eder:

• Ateş , öksürük veya göğüs sıkışması ve dispne bildirilen başlıca semptomlardır. Çoğu vaka hafif bir hastalık rapor ederken, bazıları yoğun bakım gerektiren şiddetli vakalar da bildirilmektedir.

Avustralya Hükümeti

Avustralya Hükümeti Sağlık Bakanlığı, semptomların hafif hastalıktan zatürreye kadar değişebileceğini bildirerek, bazı insanların kolayca iyileşeceğini, diğerleri ise çok hızlı bir şekilde hastalanabileceğini ekliyor. Yeni koronavirüs semptomları listelerine göre , insanlar yaşayabilir:

• ateş
• öksürük, boğaz ağrısı ve yorgunluk gibi grip benzeri semptomlar
• nefes darlığı
  

Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri

CDC, Yeni Coronavirüs Belirtileri (2019-nCoV) hakkında aşağıdaki infografikleri yayınladı :

Dünya Sağlık Örgütü

DSÖ, şüpheli vakaların klinik yönetimi hakkında geçici bir rehber yayınladı .

• "nCoV hafif , orta veya şiddetli bir hastalık ile ortaya çıkabilir ; ikincisi şiddetli pnömoni, ARDS, sepsis ve septik şok içerir."

[ başa dön ↑ ]

Coronavirus Worldometer Bölümleri:

• Coronavirus Güncellemesi
• Vaka istatistikleri ve grafikleri
• Ölüm istatistikleri ve grafikleri
• Ölüm oranı
• Kuluçka dönemi
• Yaş, Cinsiyet, Mevcut Durum
• belirtiler
• Olguları olan ülkeler: temel liste - ayrıntılı liste

Kaynaklar

1. Yeni Coronavirüs Belirtileri (2019-nCoV) - Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC)
2. Wuhan, Çin'de 2019 Yeni Coronavirüs Enfekte Pnömonisi Olan 138 Hastanede Hastanın Klinik Özellikleri - JAMA, Wang ve ark., 7 Şubat 2020
3. Wuhan, Çin'de 2019 yeni koronavirüs ile enfekte hastaların klinik özellikleri - Huang ve ark., The Lancet. 24 Ocak 2020
4. Wuhan, Çin'de 2019 yeni koronavirüs pnömonisinin 99 vakasının epidemiyolojik ve klinik özellikleri: tanımlayıcı bir çalışma - Chen ve ark., Lancet, 30 Ocak 2020
5. WHO-Çin Coronavirüs Hastalığı Ortak Misyonu 2019 Raporu (COVID-19) [Pdf] - Dünya Sağlık Örgütü, 28 Şubat 2020

Yaklaşık 4 ay önce rapor ettiğim ilk güvenlik zafiyetimi, Apple 7,500 USD ile ödüllendirdi. #bugbounty pic.twitter.com/R46g1GDSqo

— Rıza (@rizasabuncu) May 21, 2020

Kıtaların kesişim noktasında yer alan ve üç iklim kuşağının buluştuğu Anadolu’nun ortalama yüksekliği deniz seviyesinden 1300 metreye çıkıyor. Fiziki özellikleri sayesinde her noktası ayrı bir canlı türü için cazip. Tüm Avrupa kıtasında 12 bin bitki çeşidi varken bu sayı sadece Anadolu’da 10 binin üzerinde. 700 civarında balık, yaklaşık 470 kuş türü, 170 memeli, 120 sürüngen ve 30’dan fazla çiftyaşamlı türü bu topraklarda yaşıyor. Üstelik bunların birçoğu yeryüzünde sadece bu topraklara özgü, yani endemik...

Gecelerin renkli miniği
KIZILCAKURBAĞA
Türkiye’de sadece Marmara Bölgesi’nde, orman kuytuluklarındaki su kenarlarında yaşayan zehirli bir tür. Hem daha çok geceleri aktif olması hem de boyunun en fazla beş santimetreye kadar uzaması onu görülmesi en zor canlılardan yapıyor. İsminiyse karnındaki lekelerden alıyor. Bugüne kadar akademik çalışmalar yapan bir avuç insan dışında görebilen pek yok.

Kaybolma ustası
BALIK BAYKUŞU

En son Antakya’da görülmüştü ancak ne yazık ki o da bir avcının kurşununa kurban gitti. Varlığından neredeyse ümit kesilmişken Doğa Derneği’nin iki yıldan fazla süren çalışmalarının sonucunda tekrar görüntülendi. Toros Dağları’nda yaşayan bu kuşun nüfusunun 10 çiftten ibaret olduğu tahmin ediliyor. Nesli Avrupa’da ‘kritik düzeyde tehlikede’ kabul ediliyor.

Denizlerimizdeki hayalet
GAGALI BALİNA

Ege ve Akdeniz’in derinlerinde yaşıyor. 1000 metreye kadar inebiliyor. Gözlerden ve gemilerden uzakta olmayı seviyor. Bu türe aynı zamanda ‘hayalet gagalı balina’ da deniyor. Dişiler için ciddi kavgalara giriştiklerinden façaları da bol. Ülkemizde de yaşadığını genelde kıyıya vurduklarında hatırlıyoruz.

En çok merak edilen efsane
PARS

Birkaç avcı dışında bu canlıyı dünya gözüyle doğal ortamında görebilen olmadı. Bir zamanlar Doğu Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde, ormanlık ve dağlık alanlarda yaşıyor olsa da doğal yaşam alanlarının ve av kaynaklarının azalması, onları insanların yaşadığı yerlere yönlendiriyor ve bu da öldürülmelerine yol açıyor.

Türkiye’nin çatısındaki kelebek
KUZEYLİ NAZUĞUM

1970’te bir kez görüldü, o da Ağrı Dağı’nın 4000 metre yükseğinde. Neyse ki doğa araştırmacıları Süleyman Ekşioğlu ve Emin Yoğurtçuoğlu geçen yılın sonlarına doğru artık bir efsaneye dönüşen bu kelebek türüne yeniden rastladı. Toplamda 30 km ve 15 saat süren zorlu bir yolculuk yapan ikili, türü yine 3800-4000 metre arasında görüntüledi.

Son sığınağı bir mezarlıktı
LiKYA ORKİDESİ

Birçok nadir bitkiye de ev sahipliği yapıyoruz. ‘Likya orkidesi’ onlardan biri. Yeryüzünde sadece Kaş sınırlarında yaşayan bu türün sayısı 2000’lerin başında 11 köktü. Onlar da bir mezarlığın içindeydi. Sayıları akademik çalışmalarla arttırılmaya çalışılıyor.

Sularımızdaki gizemli dev
MESOPLODON

Denizlerimizdeki en büyük canlılardan. Sadece Akdeniz’de görülüyor. Derin suları tercih edenlerden. Bu balinanın boyu altı metre, ağırlığı bir ton civarında. Açık denizlerin 500-2000 metre derinliğe sahip kısımlarını tercih ediyor. Son olarak 2009’da Fethiye’de karaya vurmuş ve gönüllüler tarafından derin suya yöneltilmişti.

Denizlerimizin gece güneşi
MOLA MOLA
Ona ‘aybalığı’ da ‘güneşbalığı’ da deniyor. Vücutlarında birçok parazit taşıyor ve geceleri bu nedenle parlıyorlar. Asya, Afrika ve Avustralya’nın ılık denizlerinde sıkça, bizim denizlerimizdeyse nadiren görülüyorlar. Kıyılardan uzak duruyor ve 1000 metre derinliğe kadar inebiliyorlar.

Silahı dişleri değil, kuyruğu
SAPAN KÖPEKBALIĞI

Dev köpekbalıklarından biri olan sapan balığının bu adı almasının nedeni çiftçi sapanı gibi yukarıya uzayan dev kuyruğu. Tropik denizleri sevmesine karşın çok nadir de olsa Akdeniz’de de yaşadığı biliniyor. En büyük silahı, dişleri değil, bir kırbaç gibi kullandığı kuyruğu.

Çarşamba sabahı geç kalkmıştım; hem ramazanın verdiği rehavet, biraz da gece uzatılan sahur sohbetinden olsa gerek. Bir de ne göreyim koridorda çocuklar tarafından amansız bir çalışma yürütülüyor. Evet, bugün o gündü, iki aydır evde oturan çocuklara birkaç saat de olsa sokağa çıkma izni verilmişti. Bizim çocuklar da durumu epey ciddiye almışlar. Sokakta oynanabilecek ne varsa kapının arkasında hazırdı! Hatta komşu çocuklarıyla koordineli çalışılmış, herkesin nasıl bir katkıda bulunacağı önceden ayarlanmıştı. Derken saat geldi ve her kapıdan çocuklar, “Heyyyyoooooo” diye sokağa saçıldı. Birden mesafe falan kalmadı tabii ortada! Biz anne-babalar olarak durumu düzeltip korumaları gereken mesafeyi ayarladıktan sonra oyuna devam ettiler. (Neden sokak derseniz, bizim oralarda maalesef park yok. Çocuklar sokakta oynuyor.)

Sokakta size de bu kadar çok dokunuluyor mu?

Biz de büyükler olarak ne zaman normalleşeceğimiz üzerine sohbet etmeye başladık. Bir taraftan konuşulanları dinliyordum, bir taraftan da kendime, “Ben nasıl katılacağım yeni normal hayata” diye soruyordum. Çünkü maalesef ben özen göstersem de sorgusuz sualsiz bana dokunanlar var. Onlar ne olacak? Salgından önce de böyleydi bu durum; düşünün markete giriyorum, hop kolumdan içeri çekiyorlar. Üstüne üstlük, “Lütfen bana dokunmayın” dediğimde de alınıyorlar. Metrobüse binmeye çalışırken beni araca taşımak isteyenler mi istersiniz, bastonuma yapışıp “Beni takip et” diyenler mi! Merak ediyorum sokakta size bu kadar çok dokunuluyor mu?

Bir de sosyal mesafe var tabii… Benim için daha zor takdir edersiniz, açıkçası dokunmadan nasıl yaşayacağımı bilmiyorum henüz, öğreneceğiz bir şekilde ama bu noktada asıl iş size düşüyor. Hani derler ya; her şerde bir hayır vardır diye. Biz de yeni normalleşme sürecinde toplum olarak görmeyen birine temas etmeden iletişim kurmayı öğrenebiliriz belki. Yapmanız gereken çok basit; söyleyeceklerinizi yüzünüz bize dönük olarak söylemeniz yeterli. Açıkçası benim yeni normalleşmeden öncelikli beklentim bu. Eminim hepimize iyi gelecek.

Ülkece, futbolun yeniden başlayacağı güne hazırlanırken Erzurumspor, Beşiktaş ve Fenerbahçe’den korkutucu açıklamalar geldi. Birçok futbolcu ve çalışanın COVID-19 testinin pozitif çıktığı açıklandı. 15 Mayıs Cuma günü öğle saatlerindeyse TFF, “En önemli önceliğimiz sağlıktır ve 12 Haziran kararı şimdilik kaydıyla ve UEFA’nın Avrupa kupaları takvimi nedeniyle alınmıştır. Kaldı ki müsabakalara dönüş için alternatifli yedi planımız olduğu defalarca kamuoyuna duyurulmuştur” açıklamasını yaptı. Değerli görüşlerine başvurduğumuz futbol otoritelerinin yorumlarıysa farklı. Ortak düşünceleri; dün başlama düdüğünün yeniden duyulduğu Almanya Ligi Bundesliga’nın gidişat konusunda bize fikir vereceği yönünde.

ÇOK SIKI VE KARMAŞIK BİR REKABET VAR
Attila Gökçe, Milliyet Spor Yazarı

Kararı doğru buluyorum. Futbolda sonuç mutlaka sahada alınmalı. Bazı spor dallarında federasyonlar ligleri iptal etti. Ancak futbolda bu kolay değil. Hem zirvede hem de dipte çok sıkı ve karmaşık bir rekabet var. UEFA’nın 3 Ağustos’a kadar liglerin tamamlanmasını ve temsilcilerin bildirilmesini istediğini de unutmayalım.

TFF Başkanı Nihat Özdemir bu kararı ‘şimdilik’ kaydıyla aldıklarını belirtti. Ligler duyurulan tarihten bir hafta sonra; 19 Haziran ya da 26 Haziran gibi başlatılabilir. TFF’nin bu kararı Bilim Kurulu ve kendi Sağlık Kurulu’ndan alacağı bilgilerle vereceğini sanıyorum.

Her şeye rağmen son haftalar çekişmeli geçecek. Takımlar puan cetvelinde çok yakın durumda. Çok zor haftalar yaşanacak. Hem antrenör ve futbolcular hem de hakemler ve yöneticiler için... Maçlar da eski tadı vermeyecek. Çünkü ortada temasın yarattığı ‘enfeksiyon’ riski var.

ALMANLAR OYNAYINCA BİZ DE OYNUYORUZ!
Uğur Vardan, Hürriyet Yazarı

Aynı coğrafya, aynı koşullar, aynı spor iklimi ama basketbol, voleybol ve hentbol ligleri, pandemi dönemi koşulları nedeniyle sonlandırıldı ancak futbol için ‘Oyna, devam’ kararı alındı. Neden? Çünkü ortada yayın gelirleri, TV hakları gibi finansal gerekçeler var. Bunlar diğer branşlarda yok muydu; vardı elbet ama hacimsel büyüklüğü futbol gibi değildi. Bana kalsa futbolda da sezonu sonlandırır, bir sonraki sezonun Avrupa yolcularını da son beş yılın verilerine göre belirlerdim.

Şimdiki durumda Fransa, Hollanda gibi liglerini sonlandıran futbol iklimleri değil, devam kararı alan Almanya’yı örnek almış görünüyoruz. Madem bu karar alındı, burada da ‘sıkıştırılmış’ bir formata gidilebilirdi. Malum maçlar seyircisiz oynanacak, o halde deplasmanlara ne gerek var? İnsanlık futbolsuz binlerce yıl yaşadı ama sağlığını kazanamadan yoluna devam edemedi; öncelikli dertlerimizi hallettikten sonra sahaya dönebilirdik bence.

FUTBOL EKONOMİSİ ARTIK DİBE VURDU
Mehmet Arslan, Hürriyet Spor Servisi Müdürü

Bence karar, tıpkı Almanya’da olduğu gibi tüm kulüplerin altına imza atacağı, tüm kurulların sorumluluğu paylaşacağı bir protokolle alınmalıydı.

Açıkçası ben ligin tekrar başlatılması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye’de futbol kulüpleri ve buna bağlı olarak futbol ekonomisi artık dibe vurdu. ‘Ekonomi insan hayatından daha önemli değildir’ diyorlar ve çok haklılar bence. Ancak bunu söyleyenler bize bir öneri sunmak zorunda.� Eğer ‘insan hayatı’ diyorsak o zaman koronavirüs bitene kadar hiçbir spor faaliyeti yapılmamalı. Bu durumda, bu yıl İstanbul’da oynanması planlanan Şampiyonlar Ligi finali hakkında UEFA’ya ‘biz oynatamıyoruz’ demeliyiz.

HÜRRİYET BİLİM KURULU ÜYESİ DİYOR Kİ:TFF’NİN PANDEMİ KURULU KURMASI LAZIM
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı

Maçlarda sporcuların temasları ve seyahat etmeleri riskli. Takımların hepsi özel uçak tutup seyahat edemeyecek. Diyelim ki halktan virüs taşıyan biri var uçakta, iki sıra yanına bulaştırır. Soyunma odalarında, kamplarda birlikte zaman geçirecekler. Bundesliga’nın hazırladığı yönetmeliği inceledim. Zaten TFF de buna benzer kurallar getiriyor. Bence Almanya’nınkinde de eksiklikler var. Örneğin, ‘lig başında toplu karantina uygulanmayacak’ deniyor. Bu bilimsel gerçeklere aykırı...

Bir de, tabii ligin başlaması için seyahat kısıtlamasının kalkması gerekli. Zaten ‘şimdilik’ vurgusuyla alınan bir karar bu. Dinamik bir süreç. Duruma bakılacak. Genel anlamda seyircisiz de olsa futbolun yeniden başlaması risk barındırıyor. Çözülmeyen noktalar da var. Diyelim ligler başladı ve dördüncü haftada lider takımdan iki futbolcunun testleri pozitif çıktı. Ne yapılacak? TFF’nin ‘pandemi kurulu’ kurması lazım. Bir sağlık kurulları var ama oradaki hekimler hep ortopedist.

LİGİN BU HALİYLE TESCİL EDİLMESİ HAKSIZLIK OLURDU
Tayfun Bayındır, Milliyet Spor Servisi Müdürü

Tarih ve uygulama yöntemlerine sıcak bakmasam da liglerin yeniden başlatılması kararını doğru buluyorum. Yüzde 70’i oynanan bir ligin bu haliyle tescil edilmesi haksızlık olurdu. Bunu çok net söyleyebilirim. Bir şekilde normalleşmek lazım. Ekonomisi çok yüksek olan futbolun da normalleşmenin içinde yer alması gerekiyordu.

12 Haziran’ı biraz erken buluyorum. Temmuz başı olabilirdi. Sıcaklara karşı saat 21.00’de başlayabilir maçlar. Bence çekişmenin ve heyecanın yüksek olacağı bir lig bizi beklemiyor. ‘Bir an önce bitsin’ hissi yaşanacak. Oyuncular ve hakemler çekinceli olacak.

ESAS SORUN GÜNDEME GETİRİLMİYOR...
İbrahim Altınsay, futbol yorumcusu

Şu futbolsuz günlerde iki sorunun cevabını vermek gerek: Futbol maçları neden oynanıyor? Futbolu neden seviyoruz? UEFA sorulara ‘para’ cevabını vermiş gözüküyor. Salgın patlamışken Avrupa maçlarını oynattı. Şimdi de ‘Ligleri Ağustos’ta bitirin ya da Avrupa kupalarına katılacakları bildirin’ diye talimat vererek ülke federasyonlarını zorda bıraktı. Bizim federasyon ‘bitirelim’ yönünde bir karar aldı. Anlaşılır bir şey. Onca emek var çünkü. Ama nasıl? Salgına karşı en temel önlem evde kalmak ve fiziki mesafeyi korumak. Futbol denen oyunun özü buna el vermiyor; sahaya çıkıp göğüs göğüse mücadele edeceksin… İstediğin kadar önlem al, bunu değiştiremezsin. Virüse yakalanan sporcuların spor hayatlarının sona erme riski de var. Futbol hayata dair bir etkinlik. İnsanlar hoşça vakit geçirsin diye var. Ayrıca Marcelo Bielsa’nın dediği gibi “Futbolun tek vazgeçilmezi taraftar”. Şimdi seyircisiz maç oynatarak aslında ceza olan bir uygulamayı genel kural haline getiriyorsunuz. Bundesliga da bu kararı neden aldı, önlemler yeterli mi bilemem. Ama orada da bir takım karantinaya alındı bile. Bu acele, bu kargaşa niye? Futbolu ölümün bir parçası haline getirmenin anlamı var mı? Virüsün yayılma hızı sıfıra yaklaştığında maçları kaldığı yerden oynatırsınız. Takvimde 2020’leri 2021 yaparsınız, olur biter. Bu arada kulüplerin kayıpları da FIFA, UEFA ve ülke hükümet ve federasyonlarınca tazmin edilir. Bu sorunun en dramatik yaşandığı yer İngiltere... Böyle devam ettirmek futbolun kendisinin inkârı olacak. Yoğun tartışmalar var ama esas sorunu ne FIFA, ne UEFA ne de ülke yetkilileri gündeme getiriyor: Salgından sonra futbol sektörü nasıl olacak? Neler yapılmalı?

ALINAN ÖNLEMLER TEORİDE İYİ AMA...
Fatih Demireli, Socrates yazarı

Almanya kamuoyu liglerin devam etmesi kararıyla ikiye böldü. Sanırım bu tartışmalar ve tepkiler devam edecek. Bundesliga yönetimi bu dönemde uygulanacak 41 sayfalık, geniş kapsamlı bir konsept hazırladı. Burada futbolcuların antrenman tesislerinde, evlerinde, stada giderken, deplasman maçları öncesi otelde konaklarken saha içinde nasıl hareket edeceklerinden medya mensuplarının nasıl çalışacağına kadar tüm detaylar mevcut.

Teoride iyi görünüyor ama uygulaması nasıl olacak hep birlikte göreceğiz. Bir diğer sorun da şu: Hakemler federasyona bağlı, Bundesliga’ya değil. Bundesliga geniş çaplı testler yaptırırken hakemleri test eden kimse yok.

‘BEŞ GÜNDE İYİLEŞTİM, BU KADAR ABARTMAYIN’
Seda C. (İstanbul’daki bir AVM’de giyim mağazası çalışanı)

Pazartesi günü yoğunluk vardı, alışveriş yapmadan çıkan da çok oldu. Mağazaların kapalı olduğunu görünce, dolanıp çıktılar. Yoğunluk ertesi gün de azalmadı. Hatta şöyle enteresan bir olay yaşandı: Bir beyefendi mağazaların çoğunun kapalı olmasına isyan ederek, “ AVM’yi açtık dediniz, neredeyse bütün mağazalar kapalı. Siz insanlarla dalga mı geçiyorsunuz? Bütün günüm buraya gitti. Bu kadar korkulacak bir şey yok. Ben de virüs kaptım, beş günde iyileştim. Bu kadar abartmayın” diye bas bas bağırdı.

MAĞAZANIN CİROSU KATLANARAK ARTTI
Mehmet B. (Çocuk giyim mağazası çalışanı)

Açıkçası başta “Zaten kim gelecek, gidip boş boş dikileceğiz” diyordum. Hiç öyle olmadı. 11’de açılan AVM’ye 10.45’te gittiğimde kapıda bekleyenleri görüp şoke oldum. Bizden önce gelmiş, banklarda dip dibe oturuyorlardı. Ciro ilk üç günde katlanarak çoğaldı. Normal zamanın altında ama bu süre için beklenenin epey üstünde.

1 milyon 226 bin:
Türkiye’de geçen pazartesi AVM’lere giren kişi sayısı. Normal günde bu sayı, 6.5 milyon.

ÇOLUK ÇOCUK AVM’YE DOLUŞTU
Ferhan B. (Market çalışanı)

Yaşadığım en kötü gün, çocuklara sokağa çıkma izni verildiği gündü. Neden bir anne-baba çocuğunu sahile, parka, doğaya değil de AVM’ye getirir ki! Üstelik tüm yemek katları, çocuk oyun alanları kapalı. Çok ürkütücü bir görüntüydü. Çocuklarını elleriyle virüslü ortamın içine soktular ve bu durumdan çok memnunlardı.

MASKE ÇENEDE DOLAŞIYORLAR
Mehmet B. (Beyaz eşya mağazası çalışanı)

Kimse sosyal mesafe kurallarına uymuyor. AVM’ye girişte denetim yapılıyor ama içeri girince herkes maskeleri çeneye indiriyor. İçeride sivil polis geziyor ve uyarıyor ama polis gidince durum yine aynı. Bu şekilde virüsten korunabilmemiz mümkün değil. Kapıdan giren herkese ‘ acaba bundan mı virüs kapacağım ’ gözüyle bakıyorum.

ALIŞVERİŞ YAPMADAN ÇIKAN KİŞİ ÇOK AZ
Birkan D. (Ev eşyaları mağazası çalışanı)

İnsanların maaş alamadığını, kira ödeyemediğini duyuyordum. AVM’ye gelen 10 kişiden 8’i alışveriş yapıyor. Eli boş çıkan sayısı az. Nasıl olabiliyor, hiç anlamadım. İki aydır alışveriş yapamamanın hırsı sanırım.

‘HİÇ TOKAM KALMADI, İKİ AYDIR AÇILMANIZI BEKLİYORUM’
Dilara Y. (Bijuteri mağazası çalışanı)

Astım hastasıyım, anne-babamla yaşıyorum. Kendimi mi onları mı düşüneyim; şaşırdım! Umarım virüs kapıp eve götürmem. Müşteriler sosyal mesafe filan dinlemiyor. Bir müşterimiz, “İki aydır bu mağazanın açılmasını bekliyordum, hiç tokam kalmadı” dedi. İnanamadık. AVM’nin aldığı önlemler gerçekten iyi ama insanlar kural tanımıyor.

PİJAMA MI YİYOR?
Çigdem H. (Giyim mağazası çalışanı)

Sıra bekleyenler sinirleniyor. Kasada sosyal mesafe için işaretler var. İstisnasız herkesi uyarıyoruz. Maskeler hep çenelerde. Kasada bir kadın müşteri geldi ve “Pijamam bitti, onun için geldim” dedi. Arkasından pijamaları yediğini düşünerek epey güldük.

HAVALANDIRMA KISILDI, NEFES ALAMIYORUZ
Sinem T. (Giyim mağazası çalışanı)

Yemek katları kapalı, yiyeceğimizi evden götürüyoruz. Açılsaydı da yemezdim. İş arkadaşlarımla sağı solu temizlemekten temizlik delisi olduk çıktık. Havalandırmalar en kısık seviyede çalıştırılıyor, havasızlıktan mahvoldum. Tüm gün maske ve siperlikle gezmek hiç kolay değil. Tek istediğim şey nefes alabilmek.

Bu yaz koronavirüse yakalanma endişesi olmadantatil yapabilecek miyiz?

- Bu mümkün ama çok ciddi önlemler alınması gerekecek. Sahile inerken kalabalığa rastlama ihtimalimize karşı mayoyla maske takacağız . (Haluk Bilen)

- Salgın, insanların stres düzeyini arttırdı. Ayrıca tatile, gezip görmeye yönelik bir özlem oluştu. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından otel lobilerinden odalara, yemek alanlarından plajlara bir dizi önlem belirlendi. Salgın sürecinin bitmesi durumunda temmuz ve ağustosta iç turizmde hareketlenme öngörüyoruz.
(Firuz Bağlıkaya)

- Turizm sektöründeki iki-üç yıllık yavaşlamanın ardından 2019’da başlayan yükseliş 2020’nin ilk iki ayında da devam etmişti. Bu yıla en iyi yıllarımızdan biri olma beklentisiyle başlamıştık. Ama öngörülemeyecek bir durum oldu. Haziran ortasından itibaren normalleşme yolunda ilk adımların geleceğini umut ediyoruz. (Müberra Eresin)

*Uzmanlar "Deniz-havuz suyundan değil, sosyal mesafenin bozulmasından korkun" diyor. *

Bu yıl yabancı turistle karşılaşacak mıyız?

Yabancı turistleri ağırlayan şirketler uçuşların riskli ve daha pahalı olması nedeniyle Türkiye’ye arabayla gelebilen, daha yakın komşularımızı hedefleyecek. ABD’li turisti burada görmek artık çok kolay değil. Ama Rusya ve Ukraynalılar gözükara turisttir. Onların yine de geleceğini düşünüyorum. (Cem Polatoğlu)

Tatil anlayışımız baştan aşağı değişecek mi? Küçük gruplarla yapılan mavi turlar, butik oteller, kamp ve karavan tatilleri bu yaz daha çok talep görecek. Arabayla yakın mesafelere yapılabilecek seyahatler de artacaktır. Günübirlik veya iki-üç günlük kısa kültür turlarına da yönelme olacaktır. (Firuz Bağlıkaya)

Bundan böyle hijyen kurallarının ve sosyal mesafenin öne çıktığı bir turizmden söz edeceğiz. ‘Her şey dahil' turizm konsepti gündemimizin dışında. Plajlarda belirli kurallar geçerli olacağından çoğu insanın bakir koylara, kamp alanlarına ve tekne tatiline yöneleceğini düşünüyorum. Bu sezon büyük olasılıkla Bodrum’un keşfedilmemiş koyu kalmaz. (Ahmet Aras)

Dalış turları, kuş gözlemciliği, köy ve mağara turizmine ilgi artacaktır. (Cem Polatoğlu)

Otelde konaklamak isteyenler seçimini neye göre yapmalı?
Oda sayısı yüksek tesisler yerine en fazla 10-15 odalı, hijyen açısından güvenilir, kişisel alanı geniş, bahçesi, özel havuzu olan tesisleri tercih edin. Kendi mutfağı olan apart otelleri ve villaları da öneririm. (Ayşe Kaynarcalı)

Popüler, dolayısıyla da kalabalık tatil beldeleri dışında nereleri tercih etmeli?

- Araba veya karavana atlayın, Çanakkale’den Muğla’ya, oradan da Manavgat- Side’ye... Sahillerde zaman geçirin. Yeni yerler keşfetme zamanı çoktan gelmişti. Virüs kendi yapamadığımızı bize zorla yaptıracak. (Haluk Bilen)

- Ege sahilleri, Ayvalık, Kaz Dağları, Datça, Selimiye, Fethiye, Dalyan, milli parkların olduğu ormanlık bölgeler, Karadeniz yaylaları... Hepsi tatil planlarınız için harika yerler. (Ayşe Kaynarcalı)

- Kuzey Ege’nin çok gündemde olacağını düşünüyorum. Örneğin, Adatepe ve Assos. (Saffet Emre Tonguç) Kalabalıktan kaçmak isteyenler Kaz Dağları'nı tercih edebilir.

Uçak bileti fiyatları artar mı?

Ek önlemler ek maliyet olarak yansıyacak. Bu da evet, bilet fiyatlarını yükseltecek. Yeniden uçmak biraz daha üst gelir grubu için mümkün olacak. (Tolga Özbek)

Uçak ve otobüs yolculuğu yapmadan önce firmalardan hangi belgeleri talep etmeliyiz?

Sağlık Bakanlığı bu konuyla ilgili çalışmalarını sürdürüyor. Uçaklar için bir hafta-10 gün içinde yeni uygulamalar başlayacak, bir sertifika oluşturulacak. Terminal işletmecileri ve havayolları bu sertifika olmadan uçuş gerçekleştirmeyecek. Terminallere yolcu kesinlikle maskeyle alınacak. Kapıda, güvenlik kontrolü sırasında termal kameralarla ateş ölçümü yapılacak. Check-in işlemlerini de dokunmadan yapacaksınız. (Tolga Özbek)

Turistlerin hasta veya taşıyıcı olup olmadığını nasıl bileceğiz?

Havayolları uluslararası geçerliliği olan testler isteyecek. Önümüzdeki dönemde Türkiye’ye gelen turistlere de test yapılacak. (Tolga Özbek)

Büyük oteller tatilcilere neler sunuyor?

- Otellerin tam kapasite çalışmasına izin verilmeyecek. Odaların ve restoranların belli bir yüzdesi aktif halde olacak. Çalışanlar maske takacak. Sahildeki şezlongların, restorandaki masaların arasında daha çok mesafe bırakılacak. (Haluk Bilen)

- Nisanda üyemiz olan konaklama tesislerinin ve turizm işletmelerinin çalışanlarına yönelik çevrimiçi ve ücretsiz ‘COVID-19 ve Hijyen Eğitimleri’ni başlattık. Genel ve kişisel hijyen, mutfak hijyeni, gıda güvenliği, tekstil hijyeni, kimyasalların güvenli kullanımı, kırılma ve kayıpların önlenmesi olmak üzere altı temel başlıkta gerçekleştirilen eğitimleri tamamlayan katılımcılara sertifika veriliyor. Yoğun talep üzerine eğitimleri bu ay tekrarlayacağız, toplam 1500 çalışana eğitim vermiş olacağız. (Müberra Eresin)

Otellerin daha az tatilci ağırlayacak olması oda fiyatlarına yansıyacak mı?

İnsanlar yazın yüksek rakamlar ödemeye alışkın ama normalin de üstüne çıkılması mantıklı olmaz. Zaten herkes otellere soru işaretiyle yaklaşacak. Fiyatlar artarsa yanlış strateji olur. (Haluk Bilen)

Uçak mı hususi araç mı?

- Bence hususi aracınızı tercih edin. Böylelikle merkeze biraz daha uzak olan butik otel ve pansiyonlarda da konaklayabilirsiniz. (Haluk Bilen)

- Havalimanına daha erken gitmek zorunda kalacağız, belki aşı raporu istenecek... Uçmak bir süre daha zahmetli olabilir. (Saffet Emre Tonguç)

OTEL TATİLİNE ALTERNATİF

İLK KEZ KAMP KURACAK OLANLAR İLK KEZ KAMP KURACAK OLANLAR KAMP ALANLARINI TERCİH ETSİN
Oyuncu Kadir Doğulu: “16-17 yaşımdan beri karavan ve kamp tatili yapıyorum. Genelde gözden uzak yerleri tercih ediyorum ve su yakınlarına kamp kuruyorum. Kamp yapacağınız alanı belirlemeden önce acil bir durumda gidilecek yerlere bakmanız ve en yakın hastanenin nerede olduğunu öğrenmeniz önemli. Yaban hayatının içindesiniz, her türlü çöp ve kumanyanızı gece karavanın içine alın. Çadır kampı yapıyorsanız çöp ve kumanyanızı bulunduğunuz alandan uzak ve yüksek bir ağaca asın. Bu yaz ilk kez kamp kuracak birine kamp alanlarına yönelmesini tavsiye ederim. Kamp alanı dışında bir yer tercih edilecekse de düz ve güvenilir alanlar seçilmeli ve kolluk kuvvetlerine mutlaka haber verilmeli. Kamp kuran, günübirlik doğaya gidenlerden ricam, lütfen çöplerinizi doğada bırakmayın.”

Ulusal Kamp ve Karavan Federasyonu Başkanı Leyla Özdağ : Karavancıların bu sene kamp yerlerine gitmek istemeyeceklerini, doğada ve güvenli alanlarda olmak isteyeceklerini düşünüyorum. Gelen telefonlardan anlıyoruz ki daha önce karavan tatili yapmayanların bayram ve sonrasında karavan kiralama yönünde istekleri arttı.
Saly Karavan Pazarlama Müdürü Müjgan Başoğlu: Karavan kiralama talepleri konusunda bir artış gözlemliyoruz. 1 Haziran-30 Eylül tarihleri arasında 1 haftalık ‘Camper&Motokaravan’ fiyatlarımız 4 bin-5.960 lira arasında değişiyor.

KALABALIK DEĞİL, YEMEKLER SİZE ÖZEL
Kaptan İsa Özden: 20 yıldır Göcek’te bu işi yapıyorum. 11 yıllık yabancı müşterilerim dahil tatilini 2021’e erteledi ama yerli müşterimizin ilgisinde artış var. Geçen yıl günde iki müşteri telefon ederken şimdi beş telefon geliyor. Teknemizi ilaçlattık, hazırız. İnsanlar tekneler kalabalık olmayacağı ve yemekler onlara özel pişeceği için rahat edecek. Tekne turizminde bir patlama olacağı kesin. Biz fiyatlarda talepten dolayı bir artış yapmadık.

ÇADIRI KİRALAYIN, UYKU TULUMUNU SATIN ALIN
Doğa sporcusu Gökalp Saklı: İnsanlar dört duvar arasında sıkıştı, toprağa dokunma eğilimi olacaktır. Bu yaz kamp patlaması bekliyorum. Çadır, mat, uyku tulumu ve çanta için en az 1000 lira ayırmak gerekir. İlk kez kamp yapacaksanız bir kampinge giderek çadır kiralamanızı tavsiye ederim. Ama uyku tulumunuz kişisel olmalı, onu satın alın. Kamp alanlarında çadırlar beş metreden yakın yerleştirilmez; sabit duş, tuvalet ve mutfağın olduğu, hijyen kurallarına uyulan yerlerde sorun yaşamazsınız. Tavsiyem, çadırınızı tuvalete ve mutfağa en uzak köşeye kurmanız. Dağ kampı için Bursa-Uludağ ve Niğde- Aladağlar, deniz kampı için Muğla-Akyaka ve İzmir-Karaburun, İstanbul yakını içinse Kilyos, Ağva ve Çatalca-Çilingoz’u öneririm.

EVLER SİZ GİTMEDEN ÜÇ GÜN ÖNCE DEZENFEKTE EDİLİYOR
Gayrimenkul danışmanı Mustafa Kemal Yanık:Kiralık ev ve villa talepleri geçen seneye göre arttı. Çeşme'de Çiftlik, Şifne ve Reisdere bölgesinde villa ve daire fiyatları daha uygundur. Alaçatı ve Ilıca’daki ev ve villaların kirası daha pahalı. Ortalama bir fiyat vermem gerekirse, Alaçatı’da sezonluk (haziran, temmuz ve ağustos) ev kirasını 30 bin lira civarı düşünebilirsiniz. Evler, kiracı eve girmeden üç gün önce dezenfekte ettiriliyor, ödemeyi ev sahipleri yapıyor.

Villacım kurucu ortağı Fatih Tongal: Bu zamana kadar hiç villa tatili yapmamış olanlardan da çok yoğun soru ve talep almaya başladık. Bazı villa sahipleri fiyat artışına gitme eğilimi gösterse de ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durumu göz önünde bulundurarak fiyat artışı yapmamaları konusunda tavsiye veriyoruz. Villalarımıza misafir giriş-çıkışlarında dezenfeksiyon uygulanıyor. Sertifikalı ilaçlama firmaları villa bölgelerinde açılmaya başladı bile.

12 Mayıs’ta yayımlanan ‘Konaklama Tesislerinde Kontrollü Normalleşme Süreci’ başlıklı genelgeyi nasıl değerlendiriyorsunuz?

Yurtdışındaki resortlarda personel sezon boyunca resort lojmanında kalıyor. Müşteriler akşam yemeğinde ne yiyeceğini kahvaltıda dağıtılan mönü kartlarına işaretliyor, ek olarak banketten istediklerini seçebiliyorlar. Bahsettiğiniz genelgeye göre bizde personel işine servis yoksa toplu taşıma araçlarıyla gidip gelecek. Ayrıca hem açık büfe eskisi gibi korunsun hem de müşteri yemeği kendi almasın, garson getirsin isteniyor. Makul çözüm; banketlerde salata dahil her şeyin paket servis haline getirilmesi, müşterinin tepsiyle geçerken istediği paketi alması. Genelgede, “Yemek servisi verilen masalar arası mesafe 1.5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 santimetre olacak şekilde düzenlenir” deniyor. Restoranda maskesiz olarak oturuş kalkışta yanımızdakilerle mesafe neredeyse sıfır olacak. Şezlonglar için de verilen 1.5 metre kuralı yeterli değil. “Tuvaletler sık sık temizlenir” deniyor ama sık sık kelimesi göreceli. Bu, “Umumi tuvaletler her kullanımdan sonra dezenfekte edilir” olarak değiştirilmeli. Bu durum zorsa, her müşteri ihtiyacını kendi odasında giderir. Bunlar düzeltilebilirse insanlar otellere daha gönül rahatlığıyla gidecektir. (Cem Polatoğlu)

Salgın, tatil beldelerindeki emlak piyasasını etkiler mi?
Çeşme ve Bodrum bölgesindeki gayrimenkul taleplerinde artış yaşanıyor. Bodrum’daki talepler; Güvercinlik, Adabükü, Boğaziçi ve Meşelik bölgelerinde yoğunlaşıyor. (Emel Akbaş İdikut)

İstanbul’dan çok uzaklaşmak istemeyen ama "Denize, havuza gireyim" diyenler için nereler öne çıkacak?

Yıllardır işyerine, eğitim olanaklarına, sosyal hayata yakın olması nedeniyle şehir merkezindeki küçük evleri tercih eden kitle, çevrimiçi çalışma alışkanlığı kazandıktan sonra merkezden uzak, sayfiyeye yöneldi. Büyükçekmece, Silivri, Çatalca ve Hadımköy’de ciddi bir hareketlilik var. (Emel Akbaş İdikut)

TATİLDEYKEN VİRÜS KAPMA RİSKİNİ NASIL ÖNLERİZ?
Virüs, deniz suyundan bulaşır mı?

Çok zor. Normalde virüs suyun içinde dağılır. Dağıldıktan sonra o miktar bulaşıp hasta etmek için yeterli olmaz. Diyelim virüs taşıyan biri suya öksürdü ya da sümkürdü, siz hemen gidip o suyu ciğerlerinize çekmezseniz bulaşmaz. Deniz ve havuz meselesinde asıl korkumuz, insanların sosyal mesafeyi bozması, maske takmaması ve hastalığı solunum yoluyla bulaştırması. Yoksa havuz ya da deniz suyundan virüsü alacaklar diye bir korkumuz yok. (Mehmet Ceyhan)

Odaya, eve, karavana, çadıra, tekneye adım attığımızda nelere dikkat etmeliyiz?

Temizlenmesi çok önemli. Sizden önce orada kalanlar ya da temizliği yapanlar virüs taşıyor olabilir. O nedenle kapı kolu, tuvalet musluğu gibi herkesin dokunduğu yerlerin ne zaman ve nasıl temizlendiğini sorun, emin olmak için siz de dezenfektanla silin. Virüs havada asılı kalmaz; halıdan ya yataktan bulaştığı da görülmemiş. (Mehmet Ceyhan)

Havlumuzu şezlonga değil, kumun üzerine mi atalım?

Plajlardaki şezlonglar açık havada kalıyor ama kimin, ne zaman ellediğini bilemeyeceğimiz için biri temas etmiş gibi düşünerek dezenfekte ettirmeliyiz. Ancak o zaman üzerine havlu atabilirsiniz. (Alev Özsarı)

Klimalı alanlara girmekten kaçınmamız gerekir mi?

Açık havayı ve pencereler açık bırakılarak havalandırılan ortamları tercih edin. Kapalı alana girecekseniz kalabalık olmamasına dikkat edin. (Alev Özsarı)

Duş alanlarını ve ortak tuvaletleri kullanmakta sakınca var mı?

Kesinlikle birinin hemen ardından tuvalete girmeyin, ortamın havalanmasını bekleyin. Sifonu klozet kapağı kapalıyken çekin, camı ya da havalandırması olan tuvaletleri tercih edin. (Alev Özsarı)

YIĞILMA OLMAYACAĞINI ÖNGÖRÜYORUZ Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras yanıtladı.

Bodrum bu yıl eski kalabalığını görür mü?

İstanbul, İzmir ve Ankara’nın seyahat kısıtlaması kalktığı takdirde bu kentlerde yaşayan ve Bodrum’da konut sahibi olan vatandaşlarımızın geleceğini düşünüyoruz. Konaklama tesislerinde bu dönem sertifikasyon sistemi uygulanacak, bakanlığın onayladığı tesisler hizmet verebilecek. Otellerin aynı anda hizmet verebileceği misafir sayısı da önemli bir kriter olacak. Bir yığılma olmayacağını öngörüyoruz.
Yabancı acentelerle çalışan büyük otellerin bazıları bu sezon hiç açılmayacak. Uluslararası dolaşım açılmadığı sürece Bodrum’da çok büyük bir nüfus değişikliğinden söz edemeyiz.

Bodrum gibi kalabalık bir yerde hijyen nasıl sağlanacak?

Her sektöre özel hijyen ve sosyal mesafe kurallarını belirleyeceğiz ve bu kurallara uyan işletmelere belge vereceğiz. İş, bu belgeyi vermekle bitmiyor. Kamu binaları, fırın, eczane, veterinerleri düzenli olarak ilaçlıyorduk; şimdi faaliyete başlayacak her işletmede aynı uygulamayı yapacağız.

Çok fazla tatilcinin gelmesi durumunda beldeye giriş-çıkışları durdurur musunuz?

Bu konuda karar mercii biz değiliz. Metropollerin seyahat kısıtlaması kaldırılmadan önce otel, restoran ve kafeterya gibi işletmelerin açılması ve Bodrum’daki mevcut nüfusa hizmet vermeye başlaması sağlanabilir. Pilot uygulama yapmış oluruz ve bu sayede eksiklikleri görüp gereken tedbirleri geç olmadan alabiliriz.

Katkıda bulunanlar:

Ahmet Aras (Bodrum Belediye Başkanı), Alev Özsarı (Liv Hospital iç hastalıkları uzmanı), Ayşe Kaynarcalı (seyahat yazarı, Sacred7 Travel kurucusu), Cem Polatoğlu (Tur Operatörleri Platformu kurucu üyesi), Emel Akbaş İdikut (Projekspert Gayrimenkul kurucusu), Fatih Tongal (Villacım kurucu ortağı), Firuz Bağlıkaya (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Başkanı), Gökalp Saklı (doğa sporcusu), Haluk Bilen (Seyahat planlama şirketi RoomSuggestion kurucusu), İsa Özden (kaptan), Kadir Doğulu (oyuncu), Leyla Özdağ (Ulusal Kamp ve Karavan Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı), Prof. Dr. Mehmet Ceyhan (Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı), Mustafa Kemal Yanık (gayrimenkul danışmanı), Müberra Eresin (Türkiye Otelciler Birliği Başkanı), Müjgan Başoğlu (Saly Karavan pazarlama müdürü), Saffet Emre Tonguç (rehber, tarihçi, gezgin), Tolga Özbek (havacılık uzmanı)

Normalleşme sürecine geçildiğinden beri çiftler ve sektördekiler düğünler için yapılacak açıklamayı bekliyor. Adliyelerle beraber 15 Haziran’da düğün salonlarının da açılması gerektiğini söyleyen İstanbul Düğün Salonu İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Adem Sönmez, “Şu anda iş yapamayan kuyumcu, mobilyacı, çiçekçi ve fotoğrafçılar düğünleri bekliyor. Halay çekmek şart değil ‘Erik Dalı’ oynatacağız” diyor. Alınan tedbirler hem işletme çalışanlarının hem de davetlilerin sağlığı açısından önemli. Evlenecek çiftler de önlem almayı düşünenler ve töreni ertelemeyi doğru bulanlar şeklinde iki gruba ayrılmış durumda... Yeni düğün sezonuna dair trendlerse beklenen resmi açıklamadan sonra netleşeceğe benziyor.

DAVETLİLERİN ATEŞİ ÖLÇÜLECEK
Sevda Taşçı, Bride Project Weddings & Events kurucusu

Ertelenen düğünlerin yeni tarihleri yavaş yavaş belli olmaya başladı. Önlem olarak karşılamada maske dağıtılacak. Davetliler ateşleri ölçülerek içeri alınacak. Masalarda dezenfektan bulunacak. Oturma düzeniyse daha seyrek olarak planlanacak.

BU YIL DÜĞÜN TURİZMİ BİTTİ
Dilara Tahincioğlu Sel, D’lara Events kurucu ortağı

Yurtdışı düğünlerinin 2020’de gerçekleşme ihtimali çok düşük. Düğünlerini Türkiye’de yapmak isteyen bazı yabancı müşterilerimiz de koşullar gereği organizasyonu ya kendi ülkelerine aldılar ya da ertelediler.

KONSEPTE UYGUN SİPERLİK...
Neslihan Hoşcan, Lavin Event Production & Design’ın sahibi

Hazırlık yapmaya başladık. Sosyal mesafe açısından mekânda birkaç dans pisti alternatifi olabilir. Misafirlere düğün konseptine uygun maske ve siperlikler hazırlayabiliriz. Tedbir açısından elimizden geleni yapmaya çalışacağız.

KÜLTÜRÜMÜZDEN UZAKLAŞILMAYACAK
Selin Saral, Inside Flowers and Events kurucusu

Düğünlerimiz kültürlerimizin devamını yansıtır, bu organizasyonlarda çok köklü değişikliklere gidilebileceğini düşünmüyoruz. Belki kişi sayılarında azalmalar, sosyal mesafe kurallarına uygun oturma düzenleri getirilebilir.

DUVAK ALTINDA MASKE...
Jano Kasal, Teras 212 Beşiktaş & Galata 212 Karaköy yöneticisi

Devletin öngördüğü tüm önlemleri alıyoruz. Salon, asansör girişlerine dezenfektan koyulup içeri sınırlı sayıda davetli alınacak. 2020 düğünlerinde mesafenin korunduğu, duvak altında maske olan aile fotoğrafları göreceğiz.

AİLE BÜYÜKLERİYLE CANLI BAĞLANTI
Cana Ataç, Sait Halim Paşa Yalısı genel koordinatörü

Girişlerde termal kameralarla hem personelin hem misafirlerin ateşleri ölçülecek. Düğüne katılamayacak aile büyükleri için nikâh seremonisinin canlı bağlantıyla gerçekleştirileceği daha teknolojik bir seviyeye geçilebilir.

HALAYDAN VAZGEÇMEK ZORUNDAYIZ
Lütfü Sapmaz, Portaxe işletmecisi

Toplum olarak düğün dendiğinde her şey usulüne uygun olsun istiyoruz ama geleneğimiz olmasına rağmen halaydan vazgeçmek durumundayız. Bu konuda DJ ve sanatçılarımızı uyarıyoruz, misafirlerimizin ısrarcı olmamalarını rica ediyoruz.

DERSLERE YENİ KURALLAR
Hande Kayacık, düğün dans eğitmeni

Salgın sürecinin bitmesini, tedbirli de olsa düğünlerin başlamasını bekliyoruz. Stüdyodaki derslerde çiftlerle bire bir çalışıyoruz. Derslerimiz başladığında çiftlerimizi el dezenfektanları ve maskelerle ağırlayacağız.

PROVALARA ARA VERİLDİ
Semih Doğruer, modacı

Düğün tarihlerinde çoğunlukla bir erteleme söz konusu. Gelin adayları özellikle arayıp beni bilgilendiriyor. Atölyem şu anda faaliyette değil. Provalarımıza daha başlamadık. Virüsün tamamen kontrol altına alındığından emin olmamız gerek. Temmuz gibi çalışmalara başlamayı düşünüyoruz.

ALTIN KESESİ YERİNE MASKE...
Raşit Bağzıbağlı, modacı
Karantina sürecinde iki gelinlik hazırladık. Atölyemi kıramadığım müşterilerim için açtım. Maske takıp minimum temasla provaları yaptık, prova odalarını dezenfekte ettirdik. Atölyelerimiz 1 Haziran’da açılacak. Gelinlerimize kese hediye ederiz normalde. Şimdi sanırım gelinliğini yaptığımız kumaştan yapılan maske de hediye edeceğiz.

EVLENECEK ÇİFTLER NE DİYOR?
MASKELİ VE MESAFELİ DÜĞÜN HİÇ HAYALLERİMDE OLAN BİR DURUM DEĞİL

Yakın tarihte evlenecek olan Aylin Bür ertelediği düğünü için şunları söylüyor: “Düğün tarihim 5 Nisan’dı. Önce 18 Haziran’a erteledik. Ama çocuğu olan arkadaşlarım ve aile büyüklerimiz gelemeyeceklerini söylemeye başlayınca bu kez 21 Eylül’e erteledik. Zaten maskeli ve mesafeli düğün hiç hayallerimde olan bir durum değil maalesef. Balayımız da hazırdı. Tercih ettiğimiz turizm şirketi değiştirmek istediğimiz tarihin sezonun yoğun bir ayı olduğunu söyleyip fiyat yükseltti. Biz de hayalimizdeki tatili iptal edip bütçemize daha uygun bir şey bakmak zorunda kaldık.” Düğün tarihi 16 Temmuz olan Kübra Göçmez kesin bir açıklama olmadığı için düğün gününü değiştirmiyor: “Belirsizlik nedeniyle ev tutamadık. Mecbur kalırsak istemeyerek de olsa düğündeki kişi sayısında azaltmaya gidebiliriz. Belki az sayıda davetliyle bir kır düğünü yapabiliriz.”

Son bir haftadır yeni görevi dolayısıyla yoğun tempoda çalışıyor. Yine de çok dakik. Sözleştiğimiz saatte arıyor. Farklı bir havası var: Hem cool hem güleryüzlü. Ciddiyken bile bir yandan neşeli. Ekranın büyüsü olduğunu kabul ediyor. Bugüne kadar kapılmamaya gayret ettiğini ekleyerek “Umut ediyorum şirazem kaymamıştır” diyor. Konu gündem dışına çıkınca bağlama çaldığından, Pink Floyd sevgisinden keyifle bahsediyor. Deniz Bayramoğlu’yla yeni görevi ve inşa etmek istediği habercilik vizyonuna doğru bir sohbete dalıyoruz.

◊ Bir haberciye anchorman sıfatını veren özellikler neler?

Güvenilirlik, samimiyet, muhabirlik... Doğrunun yanında durmak. Bir de bunlara ek olarak sihir! Bu sihre de kişi kendi değil, izleyici karar
verir.

◊ Sizin sihriniz neydi, bu iş için neden seçildiniz?

Bunu ben de düşündüm. Kanal D Haber Merkezi, Türkiye’nin en iyi, en yetkin, en titiz ve alanında uzman haber merkezi. Peki benim artım ne? Hızlı bir değişim süreci yaşadık. 20 sene CNN Türk’te görev aldım. Hem Kanal D Haber Merkezi’ndeki hem de Türkiye’nin farklı yerlerindeki birçok isimle çalışma imkânım oldu. Haber merkezine çok daha çabuk nüfuz edip onlarla o uyumu sağlayacağımı ve bu görevin altından kalkacağımı düşündükleri için böyle bir tercih yapmış olabilirler.

◊ Sizinle başlayan yeni dönemde izleyiciyi neler bekliyor?

Sakin ama iddialı, haber merkezinin ön planda olduğu, sunucunun kendisini değil haberi anlattığı bir yapı inşa etmeye çalışacağız. Gerçek haberi, doğru şekilde almak için adresin Kanal D Ana Haber olduğunu görecekler.

Bu işte sevilmek için karizma çok önemli

◊ Sıcak gündemin yoğun olduğu bir süreçten geçiyoruz. Anchorman olmak için nasıl bir dönem?

Türkiye’de ana haber sunmak her dönem zordur.

◊ Neden?

80 küsur milyonluk, çokkültürlü ve her anlamda zengin bir ülkeyiz. Ana haber herkese ulaşmaya çalışır. Bu kadar farklı dinamiğin olduğu bir ülkede herkese aynı rahatlık ve mesafede ulaşmanız mümkün olmuyor. Dolayısıyla Türkiye’de her zaman habercilik, hele ki ana haber sunuculuğu zordur.

◊ Haberin ne kadar içinde olacaksınız?

Muhabirim, haberin içinde aktif şekilde olacağım. Yoksa kendime ihanet etmiş olurum.

◊ Karizma ne kadar önemli?

Çok önemli. Çünkü ne kadar deneyimli olursanız olun, iş seyircinin sizi sevip kabul etmesine bağlı.

◊ Siz karizmatik misiniz?

‘Kendimi karizmatik buluyorum’ dersem karizmatik değilimdir.

◊ İnsan anchorman olunca kendini daha seksi hissediyor mu?

Yok vallahi. Bende hiç öyle bir şey olmadı. Öyle hissetmiyorum.

Teklifi kabul etmemek kariyerime ihanet olurdu

◊ Haftanın beş günü süren bir maraton. Bu kadar stresli bir işi kabul ederken hiç durup düşündünüz mü? Yoksa hayaliniz miydi?

Üniversitede bir öğretmenimin oğluna yıllar önce ‘Kanal D Ana Haber’ hedefimi söylemişim. Gençlik hayalimdi. Gazeteci, sunucu ve ekran yüzü olarak bir kariyer yolu takip ediyorsan gidilebilecek en üst nokta Kanal D Ana Haber. Böyle bir teklifi kabul etmemek insanın kariyerine ihanet olur.

◊ Eski haber spikerlerinin düzgün Türkçe kullanımı dikkat çekerdi. Sizin de buna benzer öncelikleriniz var mı?

Türkçenin doğru kullanılması gerektiğine, diksiyonun önemli olduğuna inanıyorum. Ancak Cem Yılmaz’ın esprisini yaptığı, ‘tiyatrocu konuşması’ gibi konuşmayı planlamıyorum. Gündelik hayat başka türlü işliyor. O hayatın samimiyetini doğru Türkçe ve doğru telaffuzla kurmaya çalışacağım.

◊ Kendi yorumlarınızı haberin ne kadarına katacaksınız?

Kendimi değil haberi ön plana çıkaracağım. Yani kameranın kadrajından çıkıp haberi göstermeye çalışacağım. Zamanı geldiğinde içime, içinize dokunan, sevindiren ya da üzen, insana dair haberlerde benim de söyleyecek sözlerim olacaktır.

◊ Örnek aldığınız isimler kimler?

Mehmet Ali Birand.

EŞİMLE RAKİP OLMAK HİÇ ZOR DEĞİL CNN Türk binasında tanışan Deniz Bayramoğlu veEce Üner, 2013’te evlendiler.

◊ Eşiniz Ece Üner’le farklı kanallarda ana haber sunuyorsunuz. Rakip olmak zor mu?

Hiç zor değil. Elbette ikimiz de hem kendi işlerimizin hem de birbirimizin işlerinin iyi olmasını isteriz. Fakat aynı anda her iki kişi reyting sıralamasında en üst sırada olamaz. Ama emin ol, biz bunları özel hayatımızın içine almayacak noktadayız.

◊ Yani kapı kapanınca iş dışarıda mı kalır?

Evet. Eşim dünyevi hırslarını terbiye etmiş biri. Kanal D Ana Haber’i sunacağımın haberini alınca benden çok sevindi.

◊ Evde medya dedikodusu yapar mısınız?

‘Yapmayız’ desek bize kim inanır! Minik iş dedikoduları yapar, çoğunlukla da ‘Aman’ deyip geçeriz.

İlk görüşte aşk...

◊ İtiraf edin, kendi reytinginizin ardından eşiniz Ece Üner’in sunduğu haberlerin reytinglerine baktınız mı?

Tabii. Aramızda yaptığımız esprilerden biriydi. Ama o zaten çok daha tecrübeli, bu alanda kendisini ispat etmiş biri.

◊ Sizinki için ilk görüşte aşk diyebilir miyiz?

Benim için öyleydi. Hâlâ onun CNN Türk binasında asansörden inip yürüyüşünü hatırlıyorum.

◊ Eşinizin babası Dinç Üner o dönem, CNN Türk’te patronunuzmuş. Patronun kızına âşık olmak yürek gerektiren bir hareket değil mi? İşinizi bile kaybedebilirdiniz...

Kayınpederimle o zamanlar sohbetimiz de vardı. Uzun süre kendimi kötü hissettim. Endişelendim. Ama her şeyi göze almıştım. Aşk hayatta her şeye karşı baskın geliyor. Ben de gözü karayımdır.

REYTİNGİ DÜŞÜNÜRKEN KARNIMDAN YUKARIYA ADETA BİR FİL OTURDU

◊ İlk günün ardından reyting listesini aldığınızda ne hissettiniz?

Kanala yaklaşırken saati farkettim: 9.55! ‘Reytinglere beş dakika kaldı’ diye düşündüm. Karnımdan yukarıya adeta bir fil oturdu. Saat 10.00 olunca rakamlara baktım. İlk gün için gayet güzeldi.

◊ Haberin reytingi olmalı mı böyle?

Haberin nasıl yapıldığını, içeriğini ve sunumunu reyting değil temel gazetecilik ilkeleri belirliyorsa sıkıntı yok. Reytingi kral olarak görürsek bu ilkelerin dışına çıkarız.

◊ Önceliğiniz reyting mi?

Gerçekliğe karşı durmanın bir manası yok. Kanal D Haber Merkezi bu işi gayet güzel kurmuş. Ben de denge bulmaya çalışacağım.

YEMEK YAPMAYI SEVİYORUM, MUTFAKTA İDDİALIYIM

◊ İyi bir tarih ve bilimkurgu okuyucusuyum. Türk edebiyatında özellikle erken Cumhuriyet dönemine, sosyolojiye, siyaset bilimine ilgiliyim.

◊ Caddebostan’da oturuyoruz. Eşimle evimize yürüme mesafesindeki restoranlara gidiyoruz. Yemek yapmayı çok seviyorum. Mutfakta iddialıyım.

◊ Tatilleri sakin yerlerde geçiriyoruz. Geçen yaz ıssız bir çiftlik evinde kaldık.

◊ Kızımız 3.5 yaşında. Bizi TV’de üç dakikadan fazla görmemiştir. İçinde bulunduğumuz durum kaderi olmasın, kendi yolunu kendi seçsin istiyoruz.

HALK MÜZİĞİ ALBÜMÜ TEKLİF EDİLİRSE MEMNUNİYETLE YAPARIM

◊ Müzikle de ilgileniyormuşsunuz...

Evet. Gençlik yıllarımda çok çalıp söyledim. Şu an halk müziğiyle ilgileniyorum. Saz ve gitar çalıyorum. Gençken rock-punk yapıyordum ama. Pink Floyd, Led Zeppelin, Metallica... Hâlâ da dinlerim.

◊ Punk’tan halk müziğine nasıl geçtiniz?

Müzik koskoca bir nehir, türler de onun kolları. Ben o kollardan birinin yanında büyümüş ve ağırlıklı olarak onun suyundan içmiş olabilirim ama o su ana nehirden geliyor. TRT’nin tüm sanatçılarına hayranım. Kazancı Bedih, Mahzuni Şerif, Neşet Ertaş... Yeni kuşaktan Seval Eroğlu, Cem Doğan...

◊ Albüm teklifi alsanız kabul eder misiniz?

Halk müziğiyse memnuniyetle...

TÜM DÜNYA BU HABERDE ARKAMIZA TAKILMIŞTI

◊ Çevre mühendisliği mezunusunuz. Nasıl gazeteci oldunuz?

Gazeteci olmayı hep istiyordum. Fırsatını bulunca değerlendirdim.

◊ İşler ekonomi gazeteciliğinden bu noktaya nasıl geldi?

Ekonomi servisinde başladıktan sonra bir iktisat öğrencisinden bile çok çalışıp kurslara gittim. Ama bir noktada ekonomi gazeteciliği beni tatmin etmemeye başladı. İleri doğru bir adım daha atabilmek için haber merkezinin içinde olmam gerektiğine inandım.

◊ Bu yolda ilerlemek isteyen gençlere ne söylersiniz?

Çok çalışmak, sınırsız meraka sahip olmak... Keşke onunla kalsa. Gün gelip haftalarca deprem bölgesinde kalmak, oradan çatışmanın ortasına gitmek... Dolayısıyla bu, yarın nerede olacağını asla bilemeyeceğin bir iş. Aşkla yapmaları şart.

◊ En özel haberiniz hangisiydi?

Suriye İç Savaşı’nda kuşatma altındayken kameraman Serkan Emekçi’yle kente giren ilk gazeteciler olmuştuk. Tüm dünya bu haberde arkamıza takılmıştı. Ama en içime sineni sorarsan ‘Gündem Özel’ derim. O kadar keyifle geçirdiğim çok az dönem var.

ÖFKEM KARADENİZ’İN DALGALARI GİBİ AMA ÇABUK GEÇER

◊ TV’de sakin görünüyorsunuz ama bir röportajınızda “Deliliklerim var” demişsiniz.

Deli taraflarım var. Bazen korku duygusunu hissetmeyi unutuyorum. Sıcak haberin ortasındayken kafamdaki şalteri kapatıp sahaya dalıveriyorum. İş bitene kadar da o şalter inik kalıyor.

◊ Rizeli olmanın sizdeki etkisi ne?

Rize’nin sert iklimi ve kültürü beni etkiledi. Sevmediğim huylarımdan biri çabuk öfkelenmem. Karadeniz’in dalgaları gibi… Saman alevi gibi de çabuk geçer ama.

◊ Nedir sizi öfkelendiren?

Haksızlık, adaletsizlik, bir şeyi net anlattıktan sonra karşımdakinin anlamamaktaki ısrarı.

◊ Yüzük merakınız varmış...

Üzeri taşlı, yazılı, eski yüzükleri toplamaya çalışıyorum. Onlardan birinin kendimi kötü hissettiğim zamanlarda bana uğur getirdiğine inanıyorum.

_ Kanal D Ana Haber, Deniz Bayramoğlu’nun sunumuyla hafta içi her akşam saat 19.00’da._

Eski sevgilisi Seçil Gür’ün klibinde rol alan şarkıcı, “İş başka, arkadaşlık başka. Ben kimseyi yarı yolda bırakmam. Önceden başladığımız bir işti, devamını getirdik” dedi. Ortaç, Gür’le yeniden bir araya gelme ihtimali olup olmadığı sorulunca da “Aslında Seçil süper bir kız ama ben arıza bir adam olduğum için olmadı” diye konuştu. Şarkıcı, salgın sürecinden nasıl etkilendiği sorusuna ise şöyle yanıt verdi: “Eskisi gibi zengin değilim. Çalışanlarımın maaşlarını para oldukça ödüyorum.”

◊ “Snowpiercer”, Bong Joon Ho’nun sosyal adaletsizlik, para, güç ve toplumsal hiyerarşiyi anlattığı bir film. Filmin dizi uyarlaması hakkında neler söylemek istersiniz?

- Filmin fanıyım. Doğruyu söylemek gerekirse hikayeyi anlatmak için televizyonun daha heyecan verici bir format olduğunu düşünüyorum. Çünkü televizyon dizileri zaman lüksüne sahip. Bu hikaye de zaman lüksüne sahip olmayı hak eden bir hikaye.“Snowpiercer”ın muhteşem bir film olduğunu düşünsem de televizyon formatında, daha bol zamanda gerçekten çok özel bir iş yapma potansiyelini kullanmak akıllıca bir karardı.

◊ Film, distopik Fransız çizgi roman “Le Transperceneige”den uyarlanmıştı. Okuma şansınız oldu mu çizgi romanı?

- Evet, okudum ve inceledim. Projenin dayandığı materyal hakkında bilgi sahibi olmam önemliydi. Bizim dizimiz çizgi romandan ve filmden esinleniyor ama kendine özgü bir yanı da var.

◊ Sizin dizide canlandırdığınız karakter filmde yok. Karaktere şekil verirken temel aldığınız birileri oldu mu?

- Pek olmadı. Yani tabii ki etrafı gözlemledim. Farklı kişilerin küçük parçaları, özellikleri ve gördüklerim beni besledi ama tam olarak belirli bir kişiye dayanmıyor.

Gerçekten ilginç bir karakteri oynuyorum. İlk tanıştığınızda olduğunu düşündüğünüz kişi değil. Çok sırrı olan bir kadın. Kartlarını iyi saklıyor ve onu anlamak uzun zaman alıyor. Onu çözmeye başladıktan sonra ise tamamen farklı bir deneyimle uğraşıyorsun.

DİZİYİ ÇEKERKEN STÜDYOYA HAPSOLDUK

◊ Filmde küresel ısınmaya karşı yapılan deney felaketle sonuçlanıyor ve tüm dünya buzlar altında kalıyor. Dizide de iklim felaketinden 7 yıl sonra yaşanan olayları izliyoruz. Hikaye trende geçiyor biliyorum ama set soğuk muydu?

- Dizide tüm insanlar trenin içine hapsoluyor. Biz de çekerken stüdyoya hapsolduk. Çekimler Vancouver’da yapıldı. Orası oldukça soğuk ve nemliydi ama set soğuk değildi.

◊ Dizide iklim felaketinden sağ kurtulan insanlar, sınıf düzenine göre kompartımanlara ayrılmış ve hiç durmayan trende yaşamaya devam ediyor. İklim değişimi hakkında görüşlerinizi paylaşır mısınız biraz?

- İklim değişimi, günümüzün en önemli ve acil sorunlarından biri. Bizim dizimizin de temeli. Felaketle sonuçlanan bir olaydan sonra dünyamızda var olan sınırlı kaynaklar, felaketin yarattığı sorunlar ve bir felaketin dünyanın dengesini bozabilme olasılığını oldukça farklı yönleri ile anlatıyoruz...

SENARYOYU ELİMDEN BIRAKAMADIM

◊ Evrenimizi korumak için siz neler yapıyorsunuz?

- Elimden geldiğince iklim sorununun farkında hareket etmeye ve sorumluluklarımı yerine getirmeye çalışıyorum.

◊ Günlük hayatınızda küçük önlemler mi alıyorsunuz?

- Evet, günlük küçük şeyler... Böyle konularda konuşurken oldukça isteksiz davranıyorum, çünkü herkesin bir fikri var ve herkes eleştirmeye hazır. Oldukça ciddiye aldığım gerçek bir mesele bu, ben de payıma düşen sorumluluğu yerine getiriyorum.

◊ Sınıf ayrımı, hiyerarşi, güç, sosyal sorunlar ve dünyamızın sınırlı kaynakları gibi önemli konular projeyi seçmenizde etkili oldu mu?

- Tabii ki etkili oldu. Diziler insanları eğlendirmek için yapılsa da, senaryoyu okurken konuya tamamen bağlandım. Bırak sonraki bölümü, sonraki adımda ne olacağını öğrenmek için senaryoyu elimden bırakamadım. Dizinin alt tonları oldukça etkili. Filmi izleyenler, Bong Joon Ho’nun konunun derinliğini ve katmanlarını nasıl ustalıkla bağladığını gördü. Dizimizde de aynı ton devam ediyor
diyebilirim.

‘TOP GUN’DA GEÇMİŞTEN GELEN ENERJİYİ HİSSETTİK

◊ “Top Gun: Maverick” filminde Tom Cruise ile birlikte rol aldınız. İlk film, 1980’lerin en ikonik yapımlarındandı. Devamında oynamanız teklif edildiğinde ne hissettiniz?

- 1986’da “Top Gun”ı izlemeyen var mıydı acaba... O döneme damgasını vurmakla kalmadı, tüm zamanların en ikonik filmleri arasına girdi. Böylesine sevilen bir yapımı yeniden çekerken, geçmişten gelen enerjiyi ruhunda hissediyorsun. Vizyona girmesini heyecanla beklediğim yapımlardan biri. Biz yaparken çok heyecanlandık, umarım izleyenler de bizim hissettiğimiz nostaljinin bir parçası olurlar.

◊ “Top Gun: Maverick”teki rolünüz nedir?

- Benim karakterim denizci. Enerji yüklü deniz sahnelerimiz var. Karakterim dümende oldukça eğlenceli! (Gülüyor) Tom’da ise fazlaca hız var. Cool uçuşlar, cool motosiklet sahneleri...

Trende yaşam

Bong Joon Ho’nun ilk İngilizce filmi “Snowpiercer”dan aynı adla uyarlanan dizi, yaşanan iklim felaketinden sonra buzla kaplanan dünyada hayatta kalmayı başaran son insanların, dünyanın etrafında hiç durmadan hareket eden trende yaşadıklarını anlatıyor.

TAM ZAMANLI OYUNCU TAM ZAMANLI ANNE

◊ 17 yıldır evlisiniz ve üç çocuğunuz var. Ev ve iş arasında denge kurabilmek, bu sektörün en büyük sorunlarından. Siz nasıl üstesinden geliyorsunuz?

- Çocuğum olduğu andan itibaren tam zamanlı bir oyuncu ve tam zamanlı bir anne olarak çalıştım. Set biter bitmez eve koşup çocuklarımla ilgilendim. Anne ve eş olmak, çalışma şeklimi etkilemedi diyemem. Proje geliştirmek, yazmak, yönetmek gibi film yapımının diğer yönlerinden maalesef uzak kaldım. Çünkü zamanım yoktu.

HÂLÂ GÜZELİM

◊ Bir röportajınızda “Gençken keşke tam anlamıyla inek olmasaydım. Mizah anlayışım yoktu ve kendimi çok ciddiye alıyordum. Tek ilgim okul ve derslerdi. 18 yaşındayken seksüel obje olarak görülmeyi asla istemiyordum” demişsiniz. 18 yaşındaki Jennifer’ın hissettiklerini şimdi nasıl değerlendiriyorsunuz? Şimdiki gençlere herhangi bir tavsiyeniz var mı?

- Oh, tavsiye veren biri değilim. Tavsiye vermek için kelimeleri süsleyen biri hiç değilim. Herkesin farklı bir geçmişi, farklı bir hikayesi ve farklı bir anlayışı var. Neye göre tavsiye? Yaşayıp öğrenmek her tavsiyeden daha etkili.

◊ Hayatınızı fazlasıyla ciddiye alıp zorlaştırdığınız için o zamanlara ait pişmanlık yaşadınız mı?

- Çok fazla pişmanlıklarım yok. O zamanlardaki kendimi anlayabiliyorum. Ne demek istediğimi biliyorsun. Güzeldim. Bakar mısın bana, hâlâ güzelim. (Gülüyor) Ve hâlâ oldukça disiplinliyim. Sanki o zamanlar pek fazla dengeli düşünemiyormuşum.Gençlikte balansı tutturamamak da mantıklı ayrıca. O zamanlar öyle bir kız olduğum için kendimi hırpalamıyorum. Nasıl büyüdüğümü ve çevremi düşününce yaptıklarımı anlıyorum. Bazı şeylere fazla tepki veriyordum. O da normal. Bulunduğum noktaya bakınca her şey yolunda gitmiş. Şu anda olduğum yerden memnunum. Gerçekten pişman değilim. Dediğim gibi; kendimi anlıyorum.

Ünlü oyuncu, sokağa çıkıp sahilde yürümek ve tüm sevdiklerine sarılmak istediğini söyledi: “Evde çok durabilen birisi değilim. Sürekli hareket halinde olmayı, dışarıda vakit geçirmeyi severim. Evde vakit geçirip kendimi dinleme fırsatım oldu. Evde yapmam gereken, beni bekleyen bir sürü iş vardı, onları yaptım. İnsan her şeye alışıyor. İlk etapta saatler geçmiyordu, şimdi ise günler çok hızlı geçiyor. Yeni bir ev rutinimiz oluştu. Şu an, her şeye rağmen, hayattan keyif almaya çalışıyorum. Bu süreçte elimdekiyle yetinmeyi, her durumda ayakta kalmayı öğrendim.”

Ünlü şarkıcı ve eşi Beren Saat, yazın en sıcak günlerini Bodrum’dan denize açılacakları teknede geçirecek. Tekne kiralamak için Bodrum’daki özel bir şirketle görüşen Doğulu, tatile ailesini de götürecek.

Geçen yıl futbolcu Gökhan Çıra’yla evlenen Selin Ciğerci, 5 milyon lira ödeyerek son model bir Rolls-Royce satın aldı. Ciğerci, 2 yıl önce Dubai’de kendisini “Segment meselesi” diyerek kiralık Rolls-Royce’a bindirmeyen Neşe Fişek'e de mesaj gönderdi: “Deveden büyük fil vardır. Ne oldum değil, ne olacağım diyeceksin.”

İLAHİ ADALET

Selin Ciğerci, en çok vergi veren isimlerden biri olduğunu söyledi: “Resmen kozmetik kraliçesiyim. İçimde yer etmiş bir arabaya binmem de normal. İlahi adalet işte. Bu arabaya 5 milyon lira verdim. İstediğim özel plakayı da yine bir araba parası ödeyerek satın aldım.”

Şarkıcı, “Evden Canlı Canlı Vol. 2” adlı çalışmada evinde yaptığı akustik kayıtlara yer verdi. Albümün ilk klibi, “Yalnız Değilsin” şarkısına çekildi.

“Balkonumda taze soğan, fesleğen, biberiye yetiştirmeye başladım. Çarşıdan aldığım sebze ve meyveleri olgunlaşsınlar diye saksıların dibine koyuyorum. Salonumda da sükulent, sardunya, orkide, areka palmiyesi, benjamin ve sarmaşık yetiştiriyorum.”

Bu bölümde Dönmez ve Uman aileleri, şarkıcı Keremcem ve oyuncu Alp Kırşan’ın sorularını da yanıtlayacak. Para ödüllü yarışmada Keremcem ailelere “Hangi hayvan kış uykusuna yatmaz?”, Alp Kırşan ise “Uçakların kara kutusu ne renktir?” sorularını yöneltecek.

İki oyuncu, Kraliyet Akademisi Uluslararası Bilim Kurulu Genel Direktörü HRH Prenses Dr. Nisreen El-Hashemite tarafından yapılan davet üzerine, “Kaşıksurat” (Spoonface) adlı oyunun prömiyerini 21 Eylül Uluslararası Barış Günü’nde Cenevre’de Birleşmiş Milletler’in kurulduğu binada yapacak.
Lee Hall tarafından kaleme alınan oyun, otizmli ve kanser olan bir çocuğun hayata veda etmeden önceki son sözlerinden yola çıkıyor. “Farklılığın seni sen yapar” mesajını taşıyan oyun, İngilizce, Fransızca ve Türkçe olmak üzere üç ayrı dilde sahnelenecek. Poyrazoğlu ve Ergen, “Kaşıksurat”ı dünyanın çeşitli yerlerinde oynamayı planlıyor.

Tanju Babacan’la sohbetinde karantina günlerini nasıl geçirdiğini anlatan ünlü şarkıcı, “Kilyos’a yakın bir yerde, doğayla iç içe yaşıyoruz. Tavuklarımız, ördeklerimiz, tavşanlarımız, kaplumbağamız ve koyunlarımız var. Böyle bir yerde geçiyor karantina günlerimiz” dedi. Müzik çalışmalarından da bahseden Karaibrahimgil, “Şarkı yazmak için harika bir dönem. Ben de daha değişik şarkılar yazmayı deniyorum” diye konuştu. Sanatçı, şarkılarını nasıl yazdığı sorusuna ise şöyle yanıt verdi: “Benimki ruh çağırma seansı gibi. Elime gitarı alınca aramızda bir bağlantı oluyor. Birbirimize bir şeyer söylüyoruz bence. İlham denebilir buna.”

Yeşilçam’ın usta oyuncularından Ediz Hun, Türkiye Finans Katılım Bankası’nın Facebook’ta yayınlamaya başladığı “Eskimeyen Dostlar” programının ilk konuğu oldu. Yayında Seren Fosforoğlu’nun sorularını yanıtlayan Hun, karantina günlerini nasıl geçirdiğini anlatırken hayatını konu alan bir kitap hazırladığını da açıkladı: “10 Mart’tan bu yana Büyükada’da ikamet ediyorum. Bahçeyle uğraşıyorum, bitkilerle ilgileniyorum. Kaidelere uyuyoruz. Ben bilimsel vakit geçiriyorum. Çok hareketli ve araştırmacıyım. Teleskopla yıldızlara bakarım, mikroskopla böceklere bakarım. Annem de çok atak bir insandı. Dünyayı dolaştı, turlarla kitaplar yazdı. Ben de kendi hayatımla ilgili bir kitap hazırlığı içindeyim. Anılarım, fotoğraflarım olacak içinde. Yazın bunun çalışmasını tamamlamış olacağım.”

TÜRKAN’IN YERİ AYRI
Yeşilçam yıllarından da bahseden Ediz Hun, “Geçmişte her kadın oyuncuyla oynamışımdır. Ama sevgili Türkan (Şoray) bende farklı bir duygu yaratır her zaman. Türkan da ‘Ben en fazla filmi seninle çektim’ dedi. 24 filmimiz var.”

Derici, şarkıcı olmak istediğinde babası Hulusi Derici’den destek göremediğini söyledi: “Beni zorla bir reklam şirketinde metin yazarı yaptı. Şarkıcı olmamı istemedi. Şarkı yarışmasına katıldığımda vazgeçmeyeceğimi anladı, yardım etti. Reklamcı olan babamın projesi olarak devam ettiğim için aklımın bile almayacağı bir yere geldim. Son 2 yıldır sallantılı bir dönemdeyim. Çünkü şarkılarımı kendim seçiyorum. Babam ‘Direksiyonu bana bırak, eski şaşaalı günlerine dönelim’ diyor. Ama 33 yaşına girdim, bıraksınlar beni artık.”