Bugün öğrendim ki: Dünyanın birçok ülkesinde ev sahibi olanların sayısı kiracı olanlardan fazladır. Almanya ve İsviçre bu eğilimin istisnaları arasındadır.
Kendini Ev Sahibi Olan Bir Kişinin Durumu
Mal sahibi oturum veya ev sahipliği, mal sahibi, ev sahibi veya ev sahibi olarak adlandırılan bir kişinin yaşadığı evi sahip olduğu bir konut sahiplik biçimidir.[1] Ev, müstakil bir ev, daire, apartman veya kooperatif gibi bir ev olabilir. Konut sağlamanın yanı sıra, mal sahibi oturum aynı zamanda bir gayrimenkul yatırımı görevi de görür.
Elde Edilmesi
[düzenle]
Bazı evler, oturmak amacıyla sahipleri tarafından inşa edilir. Birçoğu miras alınır. Çok sayıda gayrimenkul geliştiricisinden sıfır ev veya önceki bir ev sahibinden mevcut bir ev olarak satın alınır.
Bir ev, genellikle bir bireyin veya ailenin yaptığı en pahalı tek satın alımdır ve genellikle yıllık hane halkı gelirlerinin birkaç katı maliyete sahiptir. Yüksek maliyet göz önüne alındığında, çoğu bireyin tüm tutarı peşin ödeyecek kadar tasarruf parası yoktur. Gelişmiş ülkelerde, faiz karşılığında finans kuruluşlarından ipotek kredileri mevcuttur. Ev sahibi, kararlaştırılan geri ödeme programını yerine getiremezse, bir haciz (bazı ülkelerde el koyma olarak bilinir) ortaya çıkabilir.
Birçok ülke, potansiyel ev alıcılarına satın alımlarını gerçekleştirmeleri için yardım sunmaktadır. Bu önlemler arasında hibeler, sübvansiyonlu ipotekler ve ipotek garantileri yer almaktadır. Potansiyel ev alıcılarının, hükümet yardımı için hak kazanmak üzere, ilk kez ev sahibi olmak veya belirli bir eşik altında gelir elde etmek gibi belirli ihtiyaç testine tabi nitelikleri karşılamaları gerekebilir.[2]
Artıları ve Eksileri
[düzenle]
Mal sahibi oturumun faydaları ve riskleri hakkındaki bakış açıları evrensel olarak kabul edilmez ve bireysel koşullara ve motivasyonlara bağlıdır.
Ev sahipliği, sakinlere binayı ve araziyi istedikleri gibi değiştirme hakkı verir (hükümet, ev sahibi birliği ve tapu kısıtlamaları şartıyla), onları tahliyeden korur ve miras kalabilecek bir işgal hakkı oluşturur. Geçmişten gelen mülkler, (kasıtlı veya kazara ev sahipliğinde olduğu gibi) kiralanabilir veya bir mirasın parçası olarak satılabilir. Bazı yargı bölgelerinde, bitişik mülk sahipleriyle ilgili belirli yasal haklara da sahip olurlar.
Evler ve üzerinde oturduğu arazi genellikle pahalıdır ve aylık ipotek, sigorta, bakım ve onarım ile emlak vergisi ödemelerinin kombinasyonu bazen aylık kira maliyetlerinden daha fazladır. Binalar ayrıca gayrimenkul piyasası dalgalanmaları nedeniyle önemli ölçüde değer kazanabilir veya kaybedebilir ve bir mülkün satılması, piyasa koşullarına bağlı olarak uzun zaman alabilir. Bu, ev sahibi gelecekte taşınmayı düşünüyorsa ev sahipliğini daha kısıtlayıcı hale getirebilir. Bazı ev sahipleri satın alımlarını bir yatırım olarak görür ve evi yenileyerek veya evin değerini artırarak (hızlı yapılırsa çevirme olarak bilinir) mülkü satmayı veya kiralamayı amaçlar. 2024 yılında, ortanca ev sahibinin net serveti yaklaşık 400.000 dolardı ve ortanca kiracıların net serveti 10.400 dolardı.[3]
Kiracı, iş fırsatlarının bulunduğu yere taşınmada esneklik gerektiriyorsa kiralama, mal sahibi oturumdan daha faydalı olabilir.[4] Uzun vadeli bir iş durumu belirlendiğinde, kiracı kiralama ve ev sahipliği maliyetlerini yeniden değerlendirebilir.
Geleneksel olarak, Batı ülkelerinde (özellikle İngilizce konuşulan ülkelerde) hükümetler tarafından ev sahipliği teşvik edilmiştir, çünkü insanların konutun meta haline getirilmesi altında kuşaksal servet edinme yollarından biriydi, tasarrufları teşvik ettiği ve vatandaşlık katılımını desteklediği düşünülüyordu. Bununla birlikte, 2008 Mali Krizi sırasında İngilizce konuşulan dünyanın çoğunda yaşanan konut piyasası çöküşü, akademisyenlerin ve politika yapıcıların bu mantığı sorgulamasına neden olmuştur.[5]
Siyasi Etki
[düzenle]
Bir eve sahip olmak, bir bireyin hükümetin rolü hakkındaki görüşlerini etkiler. OECD ülkelerinden elde edilen veriler, konut fiyatları arttığında bireylerin refah devletini daha eleştirel gördüğünü göstermektedir. Tersine, konut fiyatları düştüğünde, ev sahipleri hükümet müdahalesini daha çok destekleme eğilimindedir. ABD'de, yüksek ev sahipliği oranlarına sahip bölgelerde daha yüksek seçmen katılımı oranları vardır. Ev sahipliği ile Cumhuriyetçi adayları destekleme arasında da zayıf bir ilişki vardır. İngiltere'den elde edilen veriler, ev sahiplerinin evlerinin değerini ekonomik şoklara karşı bir tür özel, gayri resmi sigorta poliçesi olarak gördüğü fikrini desteklemektedir. Yeterince değerli bir ev, hükümet müdahalesine gerek kalmadan sahibine koruma sağlar.[6]
Ev sahiplerinin düzenli olarak emlak vergisi (veya millage vergisi) ödemesi genellikle gereklidir. Vergi, mülkün bulunduğu yargı bölgesinin yönetim otoritesi tarafından tahsil edilir; ulusal hükümete, federasyon devletine, bir ilçeye veya coğrafi bölgeye veya bir belediyeye ödenebilir. Birden fazla yargı bölgesi aynı mülkü vergilendirmektedir. Kanada'nın çoğu eyaletinde, ev alıcılarının evin maliyetine bağlı olan ve tek seferlik ödenen bir Emlak Devri Vergisi (Arazi Devri Vergisi) ödemesi gerekir.
Uluslararası İstatistikler
[düzenle]
Ev sahipliği oranı, belirli bir alandaki mal sahibi birimlerinin toplam konut birimlerine oranıdır.[7][daha iyi kaynak gerekli]
Ülke Kentsel Alanlarda Mal Sahibi Birimler %[8] Toplamın %'si Olarak Kentsel Nüfus[8] Ev Sahipliği Oranı[9] % Yıl Arnavutluk — — 95.3 2023 Arjantin %67 %92 %68.9 2017 Ermenistan %96 %64 — — Avustralya %68 %89 %66.3 2020 Avusturya — — %54.3 2023 Azerbaycan %71 %52 — — Belçika — — %71.9 2023 Bosna Hersek — — %91.2 2007 Brezilya %74 %87 %70.8 2022[10] Brunei — — %65.0 2019 Bulgaristan %87 %73 %86.1 2023 Kanada %68 %81 %66.5 2021 Şili %69 %89 — — Çin %89 %45 %96.0 2022 Kolombiya %50 %75 — — Kosta Rika %75 %94 — — Hırvatistan — — %91.2 2023 Küba — — %90.0 2014 Kıbrıs — — %68.8 2023 Çek Cumhuriyeti %47 %74 %76.0 2023 Danimarka %54 %87 %60.0 2023 Doğu Timor — — %49.9 2007 Mısır %37 %43 %76.0 2019 Estonya — — %80.7 2023 Avrupa Birliği — — %69.2 2023 Finlandiya — — %69.2 2023 Fransa %47 %78 %63.1 2023 Almanya %43 %74 %47.6 2023 Yunanistan — — %69.6 2023 Haiti %60 %48 — — Hong Kong %53 %100 %50.4 2023[11] Macaristan %93 %68 %90.5 2023 İzlanda — — %75.0 2021[12] Hindistan %87 %30 %86.6 2011 Endonezya %67 %54 %84.0 2019 İran — — %60.5 2017 İrlanda — — %69.4 2023 İsrail — — %64.6 2019 İtalya %80 %68 %75.9 2024 Japonya — — %55.0 2021 Kazakistan %96 — %98.0 2024 Kenya — %22 %75.0 2019 Laos — — %95.9 2015 Letonya — — %82.8 2023 Litvanya — — %88.8 2023 Lüksemburg — — %67.6 2023 Malawi — %19 — — Malezya — %72 %76.9 2019 Malta — — %74.7 2023 Meksika %71 %78 %80.0 2009 Moğolistan — %58 — — Karadağ — — %91.0 2023 Fas %62 %57 — — Myanmar — — %85.5 2014 Namibya %69 %35 — — Nepal — — %86.0 2021[13] Hollanda %59 %83 %70.2 2023 Yeni Zelanda %67 %87 %64.5 2018 Nijerya %10 %50 %25.0 2019 Kuzey Makedonya — — %85.8 2023 Norveç %77 %78 %79.2 2023 Umman — — %83.0 2014 Pakistan — %38 %82.0 2023[14] Panama %66 %75 — — Peru — %72 — — Filipinler %80 %66 — — Polonya %78 %61 %87.3 2023 Portekiz — — %76.0 2023 Romanya %97 %54 %95.6 2023 Rusya %81 %73 %92.6 2023 Ruanda — %19 — — Suudi Arabistan — — %62.1 2019 Senegal — %43 — — Sırbistan — — %91.6 2023 Singapur %87 %100 %87.9 2020 Slovakya — — %93.6 2023 Slovenya — — %75.2 2023 Güney Afrika %62 %62 %69.7 2021 Güney Kore %56 %82 %57.3 2021 İspanya %85 %77 %75.3 2023 Sri Lanka %82 %15 — — İsveç %41 %85 %64.9 2023 İsviçre %40 %74 %42.3 2023 Tayvan — — %83.9 2010 Tanzanya — %26 — — Tayland %75 %34 %74.0 2021[15] Trinidad ve Tobago — — %76.0 2013 Tunus %78 %67 — — Türkiye %81 %70 %56.7 2023 Uganda — %13 — — Ukrayna — %68 — — Birleşik Arap Emirlikleri — — %28.0 2017 Birleşik Krallık %50 %90 %65.2 2023 Amerika Birleşik Devletleri %65 %82 %65.7 2024[16] Uruguay %59 %93 — — Venezuela %83 %94 — — Vietnam — %28 %90.0 2020 Zimbabve — %38 — —
Ayrıca bakınız
[düzenle]
Avustralya'da ev sahipliği
Almanya'da ev sahipliği
Amerika Birleşik Devletleri'nde ev sahipliği
Hesaplanan kira
Negatif özsermaye
Mülkiyet
Mülk
Referanslar
[düzenle]
Daha Fazla Okuma
[düzenle]
Kwak, Nancy H. Bir Ev Sahipleri Dünyası: Amerikan Gücü ve Konut Yardımı Politikası (Chicago Üniversitesi Yayınları, 2015). 328 s.