Bugün öğrendim ki: 2. Dünya Savaşı'nda Almanlar tarafından başı kesilen Avusturyalı rahibe Maria Restituta Kafka'nın hikayesi. Hastanedeki haçlarını çıkarmayı reddetti ve iktidar partisinin baskısına karşı çıktı. Manastırını terk ederse özgürlüğü teklif edildi, ancak reddetti ve 1943'te öldürüldü.
Avusturyalı hemşire, rahibe ve şehit
Maria Restituta Kafka (1 Mayıs 1894 – 30 Mart 1943), Çek kökenli Avusturyalı bir hemşire ve Hristiyan Şefkatli Fransisken Rahibeleri (Sorores Franciscanae a Caritate Christiana) tarikatının rahibesiydi. Nazi yönetimi altındaki Avusturya'da hükümet tarafından idam edilen Kafka, Katolik Kilisesi'nde bakire ve şehit olarak anılmaktadır. Papa II. Jean Paul tarafından 1998 yılında aziz ilan edildi.
Hayatı
[değiştir]
Erken yaşamı
[değiştir]
1 Mayıs 1894'te Brno yakınlarındaki Husovice'de, ayakkabı tamircisi Anton Kafka ve karısı Maria Stehlík'in altıncı kızı olarak Helene Kafka adıyla doğdu.[1][2] İki yaşındayken ailesi, imparatorluk başkenti ve Çek göçmen topluluğunun yaşadığı Viyana'nın Brigittenau semtine taşındı ve burada büyüdü.[3] Genç kızken önce hizmetçi, daha sonra bir tütün dükkanında satış görevlisi olarak çalıştı.[4] 1913 yılında şehrin Lainz semtindeki belediye hastanesinde hemşire oldu.[5]
Hemşire olarak çalışırken Kafka, Hristiyan Şefkatli Fransisken Rahibeleri[6] (Almanca: Franziskanerinnen von der christlichen Liebe) üyeleriyle tanıştı ve ertesi yıl, 20 yaşında tarikata girdi. 4. yüzyıl şehiti Restituta'dan esinlenerek Maria Restituta adını aldı.[1] Çıraklığını tamamladıktan ve tarikatta basit yeminini ettikten sonra, Rahibe Restituta, 1919 yılına kadar kaldığı Lainz Hastanesi'ndeki çalışmasına geri döndü. Burada çalışırken hastalar için bütüncül tıbbın uygulanmasını teşvik etti.[5]
1919'da, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Kafka, banliyö kasabası Mödling'deki bir hastaneye nakledildi ve sonunda hastanenin baş cerrahi hemşiresi oldu.[6][7]
Çatışma ve şehitlik
[değiştir]
Mödling hastanesi, Almanya'nın Avusturya'yı ilhak ettiği 1938 Anschluss'un etkilerinden kurtulmadı. Kafka, iktidara geldikten hemen sonra Almanya'daki Nazi Partisi tarafından oluşturulan Nürnberg Yasalarını uygulamaya başlayan yeni rejime karşı çok açık sözlü bir muhalifti. Hitler'i "deli" olarak adlandırdı ve kendisi için "Viyanalı bir kadın ağzını tutamaz" dedi.[2] Yeni bir hastane kanadı inşa edildiğinde, Kafka geleneksel Katolik uygulamasına bağlı kalarak her odaya bir haç astı. Nazi yetkilileri haçların indirilmesini talep ederek işten çıkarılmasıyla tehdit etti, ancak o reddetti.[3] Haçlar kaldırılmadı ve Kafka da işten çıkarılmadı, çünkü cemaati onu değiştiremeyeceklerini söyledi.[2]
Kafka, Nazi hükümetini eleştirmesine devam etti ve birkaç yıl sonra rejimi güçlü bir şekilde destekleyen bir doktor tarafından ihbar edildi. 1942 Küll Çarşambası (o yılın 18 Şubat'ında), ameliyathaneden çıkarken Kafka, Gestapo tarafından tutuklandı ve sadece haçları asmakla değil, aynı zamanda Hitler'le alay eden bir şiiri dikte etmekle de suçlandı.[2] 29 Ekim 1942'de "düşmana yardım ve büyük ihanet suçuna teşebbüs komplosu" nedeniyle Volksgerichtshof tarafından giyotinle idamına hükmedildi. Yetkililer manastırı terk etmesi şartıyla serbest bırakmayı teklif ettiler, ancak o reddetti.[1]
Nazi Partisi Şansölyesi başı Martin Bormann'ın masasına bir af talebi ulaştığında, onun infazının, Nazilere karşı direnmek isteyen diğerleri için "etkili bir caydırıcı" sağlayacağını yanıtladı.[3] Kafka günlerinin geri kalanını hapishanede geçirdi ve burada diğer mahkumlara bakımıyla tanındı.[1] Bu dönemde hapishaneden yazdığı bir mektupta şunları yazdı:
Ne kadar uzakta olursak olalım, her şeyden ne kadar uzaklaşırsak ayrılsak da, içimizde taşıdığımız inanç kimsenin alamayacağı bir şeydir. Bu şekilde kendi kalplerimizde bir sunak inşa ediyoruz.[8]
1942 Küll Çarşambası'ndaki hapis cezasından sonra, Restituta Kafka bir yıldan fazla bir süre ölüm hücresinde geçirdi. 30 Mart 1943'te Viyana Bölge Mahkemesi'nde başı kesildi.[1] 48 yaşındaydı.
Saygı
[değiştir]
21 Haziran 1998'de, Papa II. Jean Paul'ün Viyana ziyaretinde Kafka aziz ilan edildi. Viyana'nın ilk bakire şehidiydi.
"Büyük Cermen İmparatorluğu" bölgesinde resmi olarak idama mahkum edilen tek rahibe olan Maria Restituta Kafka, 4 Mart 2013 akşamı Roma'da, Tiber Adası'ndaki San Bartolomeo all'Isola Bazilikası'nda, Kardinal Christoph Schönborn'un başkanlık ettiği bir söz ayiniyle anıldı. Ayin sırasında, Hristiyan Şefkatli Fransisken Rahibeleri, Kafka'nın rahip kıyafetinin kemerinde taşıdığı küçük bir haçı bazilikaya teslim etti. Eser, orada Nazizmin şehitlerini hatırlatan şapelin içine yerleştirildi.[8]
Restituta Kafka'nın anısına, Mödling Hastanesi'nin önünden geçen bir sokak olan Weyprechtgasse'nin batı yarısı, Schwester-Maria-Restituta-Gasse olarak yeniden adlandırıldı. Ayrıca memleketi Husovice'de onun adını taşıyan bir park bulunmaktadır: Park Marie Restituty. Doğum yerinin yakınında, Eylül 2020'de ona adanmış bir kilise kutsandı.[9]
Kaynaklar
[değiştir]