ABD'nin Ukrayna'ya Yardımı: Sert Gerçek – OpEd
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna'nın ABD'den 200 milyar dolar yardım aldığını iddia ediyor. "Ukrayna'ya, AB'den 200 milyar dolar daha fazla destek verdik. Yani, aptal mıydık?" diye konuşmuştu Trump geçen ay. ABD Başkan Yardımcısı Vance de geçen Temmuz'da "Şu anda 200 milyar dolar harcadık. Hedefimiz ne? Ne başarmaya çalışıyoruz?" sözleriyle bu rakamı dile getirmişti.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky; "İnsanlar 177 milyar veya hatta 200 milyar dolar dediklerinde, biz hiç o kadarını almadık - bu doğru değil. Bu paraların nereye gittiğini bilmiyorum. Belki kağıt üzerinde, yüzlerce farklı programla doğru olabilir - tartışmayacağım ve her şey için sonsuz teşekkür ediyoruz. Ancak gerçekte, yaklaşık 76 milyar dolar aldık. Bu önemli bir yardım ama 200 milyar dolar değil." Zelensky, ABD'nin Ukrayna'ya 75 milyardan fazla yardım göndermesine rağmen, 200 milyar dolarlık Amerikan yardımının neredeyse tamamını nerede gittiğini bilmediğini açıkladı. Trump'ın iddialarına yanıt olarak, ABD'nin Ukrayna'ya 200 milyar dolar yardım göndermediğini savunmuştu. Zelensky, Ukrayna'nın aldığı gerçek ABD yardımının yaklaşık 75 milyar dolar olduğunu ve çoğunluğunun askeri yardım olduğunu açıkladı. Pazar günü yayınlanan AP röportajında Zelensky, Ukrayna'nın bu miktarın yarısını bile almadığını ısrar etti.
Kasım 2024'te Zelensky, Ukrayna'nın ABD tarafından resmi olarak tahsis edilen silahların yarısını bile almadığını ve Avrupa'nın ABD kadar Ukrayna'ya yardım ettiğini belirtti.
Gerçekler
Eski ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı ile ortak basın toplantısında "Ukrayna'nın savunmasına yaptığımız yatırımlara bakarsanız, sağladığımız güvenlik yardımlarının %90'ı aslında ABD'deki Askeri-Sanayi Kompleksi üreticilerine gider. Ve bu da daha fazla Amerikan işine, kendi ekonomimizde daha fazla büyümeye yol açtı." dedi. Ukrayna medyası da yardımların sadece üçte birinin Ukrayna'ya ulaştığını iddia etti. Blinken, "ABD'nin Ukrayna'ya verdiği savaş yardımı 'Kazan-Kazan', devam etmemiz gereken bir durum." diye nitelendirdi. Belki de son çare olarak, eski ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland, Ukrayna'ya savaş paralarının akışını sürdürmek için başka bir savunma öne sürdü. "Bu paranın büyük bir kısmının silahları üretmek için ekonomiye geri aktığını hatırlamalıyız..." (son CNN röportajında). Eski NATO Genel Sekreteri Stoltenberg "Silahlar, aslında, barışın yoludur." dedi.
2022'den bu yana ABD Kongresi Ukrayna için yaklaşık 175 milyar dolar yetkilendirdi, ancak bu fonların önemli bir kısmı Amerikan sanayi kuruluşlarına ve çatışmayla ilgili çeşitli ABD hükümet faaliyetlerine gitti. Alman Kiel Enstitüsü'ne göre, Ekim 2024 itibariyle ABD, Ukrayna'ya yaklaşık 92 milyar dolar mali ve askeri yardım ayırdı, AB ülkeleri ve Birleşik Krallık ise 131 milyar dolar ayırdı.
175 milyar dolarlık toplamın yalnızca 106 milyarı doğrudan Ukrayna hükümetine yardım eder. Geri kalan büyük kısmı Ukrayna'daki savaşla ilgili çeşitli ABD faaliyetlerine ayrılırken, küçük bir kısmı bölgedeki diğer etkilenen ülkelere yöneliktir. (https://www.cfr.org/article/how-much-us-aid-going-ukraine)
Askeri-Sanayi Kompleksleri Rekor Gelirler Kaydediyor: Savaşın başladığı üç yıldır, ABD ve Avrupa'nın en büyük beş savunma yüklenicisi çok yüksek karlar elde ediyor. Rheinmetall, Avrupa'nın BAE Sistemleri, Thales, Lockheed Martin ve Northrop Grumman. İsveçli şirket SAAB, üretim kapasitesini artırmak için milyarlarca dolar yatırım yaptı. 2022 başından bu yana işgücünü 3.600 kişiyle genişletti ve geçen yıl başka 2.000 kişiyle daha büyümesi bekleniyordu. Gazze savaşında savunma hisselerine olan talep daha da arttı. Büyük güç rekabeti, esasen savunma harcamalarının temel nedenidir ve ülkeler önlem almaya devam etmedikçe yükseliş eğiliminde olacaktır.
Trump'ın Ukrayna ile Karşılıklı İstekleri. Trump, "Nadir toprak güvenliğini sağlamak istiyorum." diyor. Trump, Ukrayna'ya yardım karşılığında Ukrayna'nın nadir toprak metalleri (elektronikte kullanılan önemli elementler) tedarikini garanti altına alması için bir anlaşma yapmak istiyor. Ukrayna Devlet Başkanı, Rusya ile savaşı sona erdirmek için "Zafer Planı"nın bir parçası olarak geçen Ekim ayında böyle bir fikri ortaya atmıştı. Trump, Ukrayna'dan "nadir topraklar ve diğer şeyler" karşılığında "yaklaşık 300 milyar dolarlık" destek talep etti. Rusya-Ukrayna savaşını 24 saatte bitirmek mümkün mü?
Alman Başbakanı Olaf Scholz, Trump'ın karşılıklı isteklerine eleştiri yönelterek, "çok bencil, çok benmerkezci olurdu." dedi. Scholz, Brüksel'deki AB liderleriyle yaptığı toplantıdan sonra, bu kaynakların savaştan sonra ülkenin yeniden inşası için daha iyi kullanılacağını söyledi.
Biden yönetiminin eski diplomatlarının belirttiği 'Gerçekler'e göre, ABD'nin Ukrayna'ya 200 milyar dolar yardım gönderdiği iddiasını reddeden Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky'nin söyledikleri geçerli görünüyor. Ayrıca yolsuzluğun da hesaba katılması gerekiyor. Ukrayna'daki yolsuzluk sorunlarının, ülkenin Rusya'nın işgaline karşı direnişi üzerindeki yıkıcı etkileri, Ukrayna'daki son düşünce kuruluşu toplantılarında, saygın bir gazeteci tarafından dile getirildi. Ukrayna ekonomisindeki ve son zamanlarda askeri yapılarındaki yolsuzluk, Ukrayna liderlerinin kararlı bir şekilde ele alması gereken bir sorundur. Şimdi, milyarlarca dolarlık bir yeniden yapılandırma programı daha fazla fırsat sağladı.