Özet (TL;DR) @ 2018-02-21T00:00:00.000Z: Konuk yazarımız Şerafettin Özsoy, KuveytTürk Katılım Bankası’nda BT İş Sürekliliği Yöneticisi olarak görev yapıyor. Son birkaç yıldır girişimcilik dünyasında hızlı bir...

Son birkaç yıldır girişimcilik dunyasında hızlı bir fintech ruzgarı esiyor. Bu derece yoğun olmasa bile Turk start-up dunyası da bu ruzgarın etkisi altında. Bu ruzgarın arkasında ise finansal urun ve hizmetlerin demokratikleştirilmesi, diğer start-up girişimcilik sektorlerinde rekabetin yoğunlaşması, blockchain ve yapay zeka gibi fintech'i ivmelendirecek teknolojilerin yaygınlaşmasının yattığını soyleyebiliriz. Banka ve diğer finansal kuruluşlar kendi API'lerini kullanarak yenilikçi servisler geliştirmek isteyen fintech girişimcileri için kendi API'lerine ulaşabilecek portallar geliştiriyorlar. Genellikle bunun adı API market veya API portal oluyor. Boylelikle bir fintech girişimcisi ihtiyacı olan bir API'yi kolaylıkla buradan alıp kendi uygulamasında konumlandırabiliyor.

Bankalar ın API Marketleri

Turkiye'de bankaların API marketleri henuz çok yaygın değil ama artış eğiliminde olduğunu soylemek mumkun. Önumuzdeki beş yıl içinde neredeyse Turkiye'deki tum bankaların bir API marketini yayınlaması bekleniyor. İçerik olarak baktığımızda birçok banka dışarı API yayınlamakta biraz çekinceli davranıyor fakat bu alandaki rekabet arttıkça daha fazla API yayınlamak için motivasyon buluyor olacaklar. Şu an için Turkiye'de API Market sahibi bankalarımız şu şekilde: Akbank, Garanti API Store, KuveytTurk API Market, Yapıkredi API Portal.

Yabancı bankalar bu işte biraz daha cesur. Bunda ozellikle birçok ulkenin bankalara belirli API'leri yayınlama zorunluluğu getirmesinin katkısı olduğunu soyleyebiliriz. Yabancı bankalarda ornek olarak gosterebileceğimiz banka API Marketlerini şu şekilde sayabiliriz: BBVA API Market, Capitalone Devexchange, HSBC Developer Portal, Barclays API Store, ASB Bank API Developer Portal, Nordea Open Banking Developer Portal, Standard Chartered API portal, Danske Bank Open Banking, Deutsche Bank API Program.

Bankalar ın Bu işten Kazancı Nedir?

Bankaların bu işten kazancı çok belirgin; kendi kaynaklarını çok fazla kullanmadan muşteri kazanmak, muşteri derinleştirmek ve ciro arttırmak. Çunku bankanın API'sini kullanacak bir fintech, kendi yenilikçi çozumunu kendi imkanlarıyla tanıtacak, yayacak, kullandıracak sonra da gelip ilgili bankaya kazanç sağlayacak. Başak bir ifadeyle, muşterinin kullandığı hizmetlere derinlik kazandıracak ve daha fazla hizmeti kullanan muşterinin ortalama işlem hacmi ve urun kullanım hacmi artacak. Boylelikle bankalar hem muşteri ve ciro kazanacaklar hem bunlar için sermaye kullanmayacaklar hem de operasyonel yuke katlanmayacaklar, sadece kazanacakları gelirin bir kısmından feragat edecekler. Bu açıdan bakıldığında fintech'lerle yapılacak işbirlikleri bankalar için muhteşem bir iş modeli fırsatı sunuyor.

Bankaların API açık bankacılık modelini yaygınlaştırması, kendilerini kurumsal entegrasyonlardaki operasyon yuklerinden de kurtarıyor. Bankalar çeşitli kurumlarla hizmetlerini çeşitli nedenlerle entegre etmek durumunda. Özellikle kamu tarafında bankaların ve banka kullanıcılarının çeşitli aktivitelerinin kayıt altında tutulması ve onaylanması için kamuyla veri alışverişi yapılması gerekiyor. Veya buyuk kuruluşlar ister muşterileri ister kendi çalışanları için çeşitli manuel işlemleri entegrasyon kurarak dijitalleştirmek istiyorlar.

Tum bu nedenlerden dolayı bankaların başka bir uçuncu parti kuruluşla data alması veya vermesi gerekebiliyor. Bunları yapmak için bankalarda kurumsal entegrasyondan sorumlu birimler bulunmaktadır. Boyle bir entegrasyon yapılmak istendiğinde iki taraf arasında ciddi bir yazılım çalışması gerekmektedir. Üstelik sureçlerin standardizasyonu hem istenen seviyede olmuyor hem de her seferinde aynı uygulamalar farklı kişi ve taraflarca tekrar baştan anlatılıp, deneme-yanılmalar yapılıp ciddi bir operasyonel yuk ortaya çıkıyor. İşte bu noktada standardize olmuş API'ler bankalara buyuk bir kolaylık sağlayacak.

Fintech Giri şimcilerinin Kazancı Nedir?

Fintech'lerin en buyuk dezavantajları sermayelerinin az olması, kadrolarının sınırlı olması ve kamu tarafında duzenleyici yasal kurumların beklediği guveni sağlayabilecek bir kaynaklar butunune ve kurumsal itibara yeterli seviyede sahip olmamaları. En nihayetinde baktığımızda fintech bir start-up , dolayısıyla bu sorunların olması çok normal. Zaten bu yeni açık bankacılık modelinde kimse fintechlerden bunu beklemiyor. Bunları onemli olçude bankalar temin etsin fintechler ise bu zeminin uzerinde yenilikçi urun ve hizmetler geliştirmeye odaklansın. Fintech girişimcilerinin en buyuk kazancı bankaların altyapılarından yararlanarak sınırlı hizmetlerle bir nevi yeni online bankalar kurmak. Açık bankacılık modeli oncesinde devasa bir nakit sermaye ve diğer kaynaklar olmadan finans ve bankacılık alanına girme imkanı yoktu. Bu yeni iş modelinde 3-4 kişi biraya gelip kuçuk bir sermaye ile hızlı bir şekilde bankacılık ve finans sektorune giriş yapabilir hale geldi. Aklınıza fintech alanında yeni bir iş modeli kurgulamak gelirse , banka API Market'lerine girerek işinize yarabilecek API'leri seçip kendinize yeni bir fintech kurmak artık çok daha hızlı ve bankaların işbirlikleri geliştirmeleri de mevzuat açısından çok daha kolay. (Pratik zorluklarına rağmen, en azından teorik olarak artık mumkun)

Gelinen Durum

İddialı çıkışlar ve bankalarla rekabete kalkışmak için buyuk bir finansal yatırım desteğine ihtiyaç var, ve bu tip bir strateji maalesef Turk girişimcilik ekosistemi içerisinde yurutulmesi oldukça zor bir model. Yurtdışında Atom Bank, Monzo Bank, N26 Challenger Bank gibi ornekleri goruyoruz. Doğrudan dijital banka oluyorlar ama aldıkları yatırımlara bakınca nerdeyse bir banka kuracak kadar yatırım topladıkları gerçeğiyle karşılaşıyoruz.

Fintech'lerin bir anlamda bankalara rakip olduğu gerçeğini her zaman akılda tutmamakta fayda var. Dolayısıyla çok guçlu yatırım sermayesi çekememiş fintech'lerin bankalarla rekabet içine girmektense tamamlayıcı veya destekleyici alanlara odaklandığında rekabet açısından başarı şansları daha yuksek gozukuyor. Bankaları tamamlamaya ornek olarak bankaya muşteri kazandırılmasını veya kazanılmış muşterinin derinleştirilmesini veya bankaların en onemli sorunu olan "unbanked" dediğimiz bankacılık hizmetlerinden yararlanmayan kesimleri finans hizmetleri ile tanıştırmayı verebiliriz. Dolayısıyla yatırım bulma sorununun çozulemediği Turk girişimcilik ekosisteminde Turk fintech girişimcileri için bu tarz bir strateji daha guvenli bir yol olabilir.

Çeşitli yasal gereksinimler ve yuksek mali giriş bariyerleri Turkiye'den çok sayıda fintech startup'ı çıkarmayı onemli olçude zayıflattı. Yurtdışındaki hareketlilikte hem bankalar hem startup'lar hem de yasal mevzuat geliştiren kamu otoriteleri aynı tempoda hareket edebildiği için fintech ekosistemleri ve firmaları hızlı bir şekilde ivmelendi.

BDDK vb. kamu otoritelerinin fintech'lerde aradığı bir çok lisans var ve bu lisanslara sahip olmanın gerektirdiği mali ve yasal şartlar başka sektorlerdeki start-up gereksinimlerine gore oldukça fazla. Diğer dijital alanlardaki gibi serbest ve bariyersiz giriş doğal olarak bu sektorede yok. Ama bu lisanslar moduler şekilde olduğu için mali gucunuz çok da buyuk değilse daha kuçuk bir lisansla , sınırlı hizmetlerle fintech sektorunde girişimci olabilirsiniz.

Ekosistemin yavaş gelişmekte olduğu duşuncesi bankalar tarafında da hissedildiği için son birkaç yıldır bankalar çeşitli hızlandırma programları, kuluçka merkezleri ve yatırım fonlarıyla yavaş yavaş girişimcilik ekosisteminde yer almaya başladılar. Ve bu programlarda fintech'lere pozitif ayrımcılık yapmaya çalışıyorlar.

Ama yine de fintech'lerin ve fintech ekosisteminin bankalardan beklediği en onemli şey içerik açısından oldukça zengin API Marketleri oluşturmaları. Unutulmamalı ki fintech'lerin geliştirecekleri servislerin ve iş modellerinin zenginliği ve yenilikçiliği bankaların onlara sunacağı zengin ve kaliteli API'lere bağlı.