Bugün öğrendim ki: Belçikalı kimyager Leo Baekeland, 1907'de gomalak yerine geçecek bir madde üretmeye çalışırken, yanlışlıkla ilk tamamen sentetik plastik olan Bakalit'i icat etti. Düğmelerden bilardo toplarına, radyolardan ateşli silahlara kadar her şeyin yapımında kullanılan bu madde, modern plastik endüstrisinin de başlangıcı oldu.
20. yüzyılın ilk yarısında, Bakelit'ten yapılmış renkli objeler—takı, telefonlar, radyolar ve bilardo topları sadece birkaç örnek olmak üzere—günlük hayatı güzelleştirdi. Bugün bu vintage tüketim malları antika satıcıları ve koleksiyoncular tarafından değerli bulunmaktadır.
Fenol ve formaldehitten yapılan polimerik bir plastik olan Bakelit, modern hayatın maddi temelini dönüştüren en eski sentetik malzemelerden biriydi. 1907'de dayanıklı plastiği keşfeden mucidinin, Leo Hendrik Baekeland (1863-1944)'in adını almıştır. Baekeland'ın yaratıcı ve girişimci dehası, hayatı boyunca onu diğer birçok yeni kimyasal teknolojik girişime de itti.
Fotoğraf Kağıdından Bir Servet
Doğduğu Belçika'daki Gent Üniversitesi'nden doktorasını tamamladıktan sonra Baekeland birkaç yıl öğretmenlik yaptı. 1889'da, 26 yaşındayken, kimya çalışmalarına devam etmek için bir bursla New York'a gitti; bu burs ona İngiltere, İskoçya ve Almanya'daki üniversiteleri ziyaret etme olanağı da sağladı.
Bursun ardından Columbia Üniversitesi Profesörü Charles F. Chandler, Baekeland'ı Amerika Birleşik Devletleri'nde kalmaya ikna etti ve ona New York'taki bir fotoğraf malzemeleri şirketinde bir pozisyon önerdi. Bu deneyim, birkaç yıl sonra bağımsız bir danışman olarak çalışırken, güneş ışığı yerine gaz ışığında geliştirilebilen geliştirilmiş bir fotoğraf kağıdı olan Velox'u icat etmesine yol açtı. 1898'de Eastman Kodak Şirketi, Baekeland'ın icadını söylentilere göre 750.000 dolara satın aldı.
Şellaktan Plastiğe
Arkadaşları Baekeland'a sentetik reçineler alanına nasıl girdiğini sorduğunda, para kazanmanın bir yolunu arayarak bunu bilinçli olarak seçtiğini söyledi. İlk amacı, o zamanlar Asya lak böceklerinin kabuklarından yapılan şellakın yerini bulmaktı.
Kimyagerler, kaplamalar, yapıştırıcılar, dokunmuş kumaşlar ve benzeri şeyler için yararlı olan birçok doğal reçinenin ve lifin polimer olduğunu fark etmeye başlamıştı. Polimerlerin moleküler yapısının ne olduğu henüz belirsiz olsa da, kimyagerler ve diğerleri, sentetik polimerler oluşturmak üzere reaksiyona girecek reaktif kombinasyonları aramaya başladılar.
Baekeland, fenol ve formaldehitin reaksiyonlarını araştırarak, önce Novolak adı verilen çözünür bir fenol-formaldehit şellağı üretti, ancak bu asla piyasa başarısı elde edemedi. Daha sonra, o zamanlar sert doğal kauçukla kalıplanmış olan asbest için bir fenol-formaldehit bağlayıcı geliştirmeye yöneldi.
İki reaktiften yapılan bir ara ürüne uygulanan basıncı ve sıcaklığı dikkatlice kontrol ederek, dolgu maddeleriyle karıştırıldığında sert, kalıplanabilir bir plastik üreten bir polimer üretti. Bakelit, nispeten pahalı olmasına rağmen, hızla büyüyen otomobil ve radyo endüstrilerinde özellikle birçok kullanım alanı buldu.
Boyanmış fenol-formaldehit plastikten yapılmış, bugün koleksiyoncular tarafından değer verilen parlak renkli nesneler, aslında Alman kimyagerler tarafından geliştirilen ve 1927'de Amerikan Catalin Corporation tarafından Amerika Birleşik Devletleri'ne ilk kez tanıtılan süreçlere dayanıyordu. Ancak Bakelit Corporation, bu tür canlı plastikleri üretmekte hızla onun peşinden gitti.