Bugün öğrendim ki: Dilimlenmiş ekmeğin ilk olarak 7 Temmuz 1928'de Missouri'deki Chillicothe Baking Company tarafından satıldığı. "Ekmeğin sarıldığı zamandan bu yana fırıncılıkta atılan en büyük adım" olarak selamlandı ve 1933'te ABD ekmeğinin %80'i önceden dilimlenmişti ve bu da "dilimlenmiş ekmekten bu yana en büyük şey" popüler deyiminin ortaya çıkmasına yol açtı.
Makineyle dilimlenmiş ekmek somunu
Güreş hareketi için bkz. Dilimlenmiş Ekmek No. 2. "Dilimlenmiş Ekmek" lakaplı NASCAR sürücüsü için bkz. Joey Logano.
Dilimlenmiş EkmekTipiEkmekAna MalzemelerEkmekVaryasyonlarıDilim, rulo
Besin Enerjisi
(dilim başına)
250 kcal (1.000 kJ)
Dilimlenmiş ekmek, tüketicinin bıçakla kesmesinin aksine, makineyle dilimlenmiş ve kolaylık sağlamak için paketlenmiş bir ekmek somunudur. İlk olarak 1928 yılında satılmış ve "ekmek paketlendiğinden beri fırıncılık endüstrisindeki en büyük ilerleme" olarak reklamı yapılmıştır.[1][2] 1933 yılına gelindiğinde, ABD'de satılan ekmeğin yaklaşık %80'i önceden dilimlenmiş olup, popüler atasözü "dilimlenmiş ekmekten beri en büyük şey"e yol açmıştır.[3]
Tarih
[değiştir]
ABD, Iowa, Davenport'tan Otto Frederick Rohwedder, ilk tek somun ekmek dilimleme makinesini icat etti. 1912 yılında yaptığı bir prototip yangında yok olmuştur[4] ve Rohwedder'ın tamamen çalışan bir makineye sahip olması 1928 yılına kadar gerçekleşmemiştir. Makinenin ilk ticari kullanımı, 7 Temmuz 1928'de ilk dilimlerini satan Missouri, Chillicothe'deki Chillicothe Fırıncılık Şirketi tarafından yapılmıştır.[5] Ürünleri "Kleen Maid Dilimlenmiş Ekmek" başarılı olmuştur. Battle Creek, Michigan, Rohwedder'ın makinesinde dilimlenmiş ekmek satan ilk şehir olarak rakip bir iddiaya sahiptir; ancak tarihçiler Battle Creek'in iddiasını destekleyen hiçbir belge ortaya koyamamıştır.[6] Ekmeğin reklamı "ekmek paketlendiğinden beri fırıncılık endüstrisindeki en büyük ilerleme" şeklinde yapılmıştır.
St. Louis'li fırıncı Gustav Papendick, Rohwedder'ın ikinci ekmek dilimleyicisini satın almış ve dilimleri en azından somunların sarılabilmesi için bir arada tutmanın bir yolunu bularak geliştirmeye koyulmuştur.[4] Lastik bantlar ve metal pimleri denedikten sonra başarısız olduktan sonra, dilimleri bir karton tepsiye yerleştirmeye karar vermiştir. Tepsi dilimleri hizalamış ve mekanik sarma makinelerinin çalışmasına olanak sağlamıştır.[7]
Ülke genelindeki çeşitli bağımsız fırıncılar tarafından kullanılan Holsum Ekmek markasını tanıtan W.E. Long, 1928'den başlayarak dilimlenmiş ekmeğin paketlenmesini öncülük etmiş ve teşvik etmiştir.[8] 1925 yılında ilk kez satılan Wonder Ekmek, 1930 yılında ülke çapında dilimlenmiş ekmeğin pazarlamasını başlatmıştır.[8]
Birleşik Krallık'ta, ilk dilimleme ve sarma makinesi 1937 yılında Londra, Tottenham'daki Wonderloaf Fırınında kurulmuştur. 1950'lere gelindiğinde, İngiltere'de satılan ekmeğin yaklaşık %80'i önceden dilimlenmişti.[9]
Etki
[değiştir]
Ticari olarak dilimlenmiş ekmek, düzgün ve biraz daha ince dilimlerle sonuçlandığı için, insanlar bir seferde daha fazla ekmek dilimi yemiştir. Ayrıca, başka bir ekmek parçası almanın ve yemenin kolaylığı nedeniyle ekmeği daha sık yemiştir. Bu, ekmek tüketimini ve buna bağlı olarak ekmeğe sürülmek üzere reçel gibi yaymaların tüketimini artırmıştır.[4]
1943 ABD yasağı
[değiştir]
1943 yılında, ABD yetkilileri savaş zamanı koruma önlemi olarak dilimlenmiş ekmek üzerinde kısa süreli bir yasak getirmiştir.[10][11] Yasak, Gıda Yöneticisi görevini yürüten Tarım Bakanı Claude R. Wickard tarafından emredilmiş ve 18 Ocak 1943'te yürürlüğe girmiştir. The New York Times'a göre, yetkililer "hazır dilimlenmiş somunun kurumaması için dilimlenmemiş bir somundan daha ağır bir ambalaja sahip olması gerektiğini" açıklamıştır. Ayrıca, Fiyat Kontrol Ofisinin un fiyatlarında yüzde onluk bir artışa izin vermesinden kaynaklanan ekmek fiyatlarındaki artışa karşı koymayı amaçlamıştır.[12]
24 Ocak'taki Pazar radyo konuşmasında, New York Şehri Belediye Başkanı Fiorello La Guardia, kendi ekmek dilimleme makinelerine sahip fırınların bunları kullanmaya devam etmelerine izin verilmesini önermiş ve 26 Ocak 1943'te The New York Times'ta perişan bir ev hanımından bir mektup yayınlanmıştır:
Size dilimlenmiş ekmeğin bir ev halkının moral ve sağduyusu için ne kadar önemli olduğunu bildirmek istiyorum. Kocam ve dört çocuğum kahvaltı sırasında ve sonrasında hep acele ediyor. Hazır dilimlenmiş ekmek olmadan, tost için dilimlendirme işlemini ben yapmalıyım—her biri için iki dilim—bu da on dilim demek. Öğle yemekleri için, her biri için iki sandviç olmak üzere en az yirmi dilim elle kesmeliyim. Sonrasında kendi tostimi yapıyorum. Aceleyle kesilecek yirmi iki dilim ekmek![13]
Ancak 26 Ocak'ta, Gıda Dağıtım İdaresi'nin New York Bölge Denetçisi John F. Conaboy, ekmek dilimlemeye devam eden fırınları, şarküterileri ve diğer mağazaları durmaları konusunda uyarmış ve "işbirliği yapan fırınları kendi ekmeklerini dilimlemeye devam edenlerin haksız rekabetine karşı korumak için... gerekirse sert önlemler almaya hazırız" demiştir.[14]
8 Mart 1943'te yasak kaldırılmıştır. Kamuoyu tepkisinin tersine çevrilmesinde genellikle kredi verilmesine rağmen, Wickard "Ancak, emirle ilgili deneyimimiz, tasarrufların beklediğimiz kadar fazla olmadığına ve Savaş Üretim Kurulunun dört aylık dilimlenmiş ekmek saracak kadar mumlu kağıt olduğunu bize bildirdiğine inanmamıza yol açmaktadır." demiştir.[12]
Yasakla ilgili bir teori, ekmek dilimleme makinelerinin değiştirilebilir sertleştirilmiş çelikten dilimleyiciler kullandığıydı. Bu çelik türü savaş çabaları için çok önemliydi. Bu çelik türünün üretimi ve kullanımını izlemeyi denemek yerine, dilimlenmiş ekmeğin satışının önlenmesi, fırınların taze dilimleyiciler için talebini azaltacak ve böylece çeliği savaş çabaları için daha erişilebilir hale getirecekti.[alıntı gerekli]
Dünya genelinde
[değiştir]
Kolaylığı nedeniyle, dilimlenmiş ekmek dünyanın birçok yerinde popülerdir ve olağan kalınlık şirket ve ülkeye göre değişir:
Birleşik Krallık'ta, dilimlenmiş ekmek 16 mm'den 10 mm'ye kadar değişen "Ekstra Kalın", "Kalın", "Orta" veya "İnce" olarak satılmaktadır.[15]
İrlanda Cumhuriyeti'nde, en popüler ekmek türü mumlu kağıda sarılmış 800 veya 400 gram somunlarda satılan "dilimlenmiş tava" olarak bilinir.[16][17]
Japonya'da, aynı yarım somun ekmek, kaç dilime kesildiğine göre etiketlenir[18] (genellikle dört veya altı dilim, ancak sekiz veya on da olabilir), yani daha yüksek sayı daha ince bir kesimi gösterir. Bütün olarak kesilmiş somunlar nadiren görülür. Düzenli dört-altı dilim ekmeğin çok kalın olduğu düşünüldüğü için Japonya'da ince dilimlenmiş kabuksuz "sandviç ekmeği" de satılmaktadır.
Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'nde, Texas tostu, çoğu dilimlenmiş ekmeğin iki katı kalınlığında dilimlenmiş bir paket ekmek türüdür.[19]
Avustralya'da, çoğu dilimlenmiş ekmek dilimi yaklaşık 18 mm kalınlığındadır ve "tost" kalınlığı olarak bilinirken, 12-13 mm "sandviç" olarak bilinir. Daha az yaygın olanı, yaklaşık 24 mm olan "kafe" kalınlığıdır.[20]
Popüler kültürde
[değiştir]
"Dilimlenmiş ekmekten beri en büyük şey" ifadesi, bir icadı veya gelişmeyi övmek için kullanılan yaygın bir atasözüdür. The Kansas City Star için bir yazar, "ifadenin, yenilikçi başarının ve Amerikan bilgisinin nihai tasviri olduğunu" yazmıştır.[21]
1933 yılında, aynı somunda kalın ve ince dilimler sunan bir ekmeğin reklamında "dilimlenmiş ekmekten beri ilk gelişme" olarak adlandırılmıştır.[22] 1940 yılında, iki sarılı dilimlenmiş yarım somundan oluşan bir ekmek paketi, "dilimlenmiş ekmekten beri en büyük kolaylık" olarak reklamı yapılmıştır.[23]
Ayrıca bakınız
[değiştir]
Gıda portalı
Pullman somunu, uzun ve dar bir ekmek kalıbının tarzının ve içinde pişirilmiş somunların kökeni
Referanslar
[değiştir]