Bugün öğrendim ki: ABD'nin ve muhtemelen tüm dünyanın en küçük kasabası olan ve nüfusu BİR olan Nebraska'daki Monowi hakkında (kasaba barını ve kütüphaneyi işleten Elsie Eiler)
2 Mayıs 2020
Will Francome, Megan Garner & Eliot Stein
Özel Haber Muhabiri
Seksen dört yaşındaki Elsie Eiler, kendisine vergi ödüyor, kendi alkol ruhsatını veriyor ve Nebraska, Monowi'de kalan tek sakin.
Dünyanın dört bir yanındaki insanlar sosyal mesafe uygularken, tamamen yalnızken olağanüstü şeylerin olabileceğini hatırlamak güzel. BBC Travel, yalnız zamanlarını en iyi şekilde değerlendirip güzel bir şey yaratan, geliştiren veya koruyan ilham verici bireylerin en popüler hikayelerinden bazılarını güncelliyor; yalnızken hayatın durmadığını hatırlatmak için.
ABD'nin Nebraska eyaletinin uzak kuzey bölgelerinde, Güney Dakota sınırından beş mil uzakta, uzun bir toprak yol, tepelerin üzerindeki çayır otlakları ve altın sarısı buğday tarlaları arasından Monowi kasabasının merkezine doğru uzanıyor; kasabanın tamamını herhangi bir saman balyasına tırmanarak görebilirsiniz.
Boş sıraları artık traktör lastikleriyle dolu terk edilmiş bir kilise, yıkılan bir tahıl asansörünün çürüyen iskeletinin karşısında duruyor. Yabancı otlar ve brom otu, kendi içine çöken evlerin çürüyen kalıntılarına dolanmış. Ve boyası dökülen beyaz, alçak bir binanın içinde, seksen dört yaşındaki Elsie Eiler, “Dünyaca Ünlü Monowi Meyhanesi. Kasabanın En Soğuk Birası!” yazılı bir tabelanın altında, birkaç müdavime domuz pastırması kızartması çeviriyor ve bira şişeleri açıyor.
Eiler'in kocası Rudy, 2004 yılında vefat ettiğinde, sadece meyhaneyi değil, tüm kasabayı da ona bıraktı. Bugün, ABD Nüfus Sayımına göre Monowi, ABD'de sadece bir sakinin olduğu tek yerleşik yer ve Eiler, belediye başkanı, katip, haznedar, kütüphaneci, barmen ve ABD'nin en küçük kasabasında kalan tek kişi.
Bir hayalet kasabanın tek sakini olarak Eiler'in hayatı gerçekten eşsiz. Her yıl, Monowi'nin tek işletmesinde (barında) belediye başkanlığı seçimlerini duyuran bir duyuru asıyor ve sonra kendisine oy veriyor. Eyalet fonlarını güvence altına almak için her yıl bir belediye yol planı hazırlaması gerekiyor ve kasabanın üç lambasının yanıp sönmesini ve suyun akmasını sağlamak için yıllık olarak yaklaşık 500 dolar vergi kendisinden alıyor.
“Her yıl eyaletten alkol ve tütün ruhsatlarımı talep ettiğimde, bunları köy sekreterine yolluyorlar, ki o da benim,” diye açıkladı. “Yani onları sekreter olarak alıyorum, katip olarak imzalıyorum ve bar sahibi olarak kendime veriyorum.”
Ayrıca, herhangi birinin çürüyen binalardan birine taşınıp kasabanın nüfusunu ikiye katlamak istemesi durumunda, yakınlardaki boş konut arsalarının listesini de tutuyor.
“Burada mutluyum. Burada büyüdüm, buna alıştım ve ne istediğimi biliyorum. Bu kadar yıl sonra değişmesi zor,” dedi Eiler.
1930'larda Monowi, Elkhorn Demiryolu'nda hareketli bir durak ve 150 kişinin, bakkal dükkanlarının, restoranların ve hatta bir hapishanenin eviydi. Eiler, kasabadan dörtte bir mil uzaklıktaki bir çiftlikte büyüdü ve ilkokuldayken Monowi'nin tek odalı okulunda Rudy ile tanıştı.
İkisi de Rudy'nin ABD Hava Kuvvetlerine katılmasına kadar yedi mil ötedeki en yakın ortaokula birlikte otobüsle giderlerdi. Rudy Kore Savaşı sırasında Fransa'da görev yaparken, Eiler kendi macerasını yaşamak için Kansas City'ye gitti. “Hostes olma hayaliyle bir havayolu şirketinde çalışmaya başladım,” diye hatırladı. “Şehri pek sevmedim; Monowi her zaman evimdi.”
19 yaşında Rudy ile evlenmek ve iki çocuk yetiştirmek için evine döndü. Tahıl asansöründe çalışan ve benzin istasyonlarına yakıt dağıtan Rudy, bir zamanlar Eiler'in babasına ait eski meyhaneyi tamir etme fikrine sahip olduğunda, “Tamam,” dedi ve çift 1971'de kapılarını açtı.
Ancak Monowi Meyhanesi yeniden açıldığında, Monowi'nin kendisi zaten kapanmaya başlamıştı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Büyük Ovalar'da tarım koşulları kötüleşti ve kırsal ekonomiler çöktü, ABD'nin kalbindeki tüm topluluklar yok olmaya başladı.
Monowi'nin ahşap kilisesinde düzenlenen son cenaze, 1960 yılında Eiler'in babası için yapıldı. Ardından postane ve son üç bakkal dükkanından biri 1967 ve 1970 yılları arasında kapandı, ardından 1974'te okul kapandı. Eiler'in her iki çocuğu da 1970'lerin ortalarında iş aramak için taşındı ve 1980 yılına gelindiğinde kasabanın nüfusu 18'e düştü. Yirmi yıl sonra, Monowi'nin sadece iki sakini olan Rudy ve Eiler, ikisi de meyhanesinde çalışıyordu. Bugün Monowi, Nebraska, Boyd County'deki 10'dan az sakine sahip üç yerleşik kasabadan biri.
Eiler yalnız yaşıyor olabilir, ancak yalnız değil. Her sabah saat 9:00'da (Pazartesi günleri kendisine tatil verdiği için hariç) karavanından meyhaneye birkaç metre yürüyor ve barı açıyor. Müdavimlerinin çoğu 20 ila 30 mil içinde yaşıyor ve hayatının büyük bir bölümünü tanıdığı insanlar, ancak bazıları Lincoln ve Omaha'dan 200 mil uzaktan onu ziyaret ediyor.
“Büyük bir aile gibi,” dedi Eiler, bir arkadaşıyla oturup gazetedeki bulmacayı çözerken. “Bebekken hatırladığım insanlar şimdi bebeklerini bana göstermeye getiriyorlar. Oldukça güzel.”
Kırsal Amerika'daki birçok restoran ve bar gibi Monowi Meyhanesi de temelde bir topluluk oturma odası görevi görüyor. Eiler mutfakta hamburger (3,50 $), sosisli sandviç (1,25 $) ve piliç midesi (4 $) pişirdiği sırada, aileler mezuniyet duyurularını, vaftiz davetiyelerini ve tatil kartlarını barın beyaz ilan panosuna asıyor. İnsanlar Pazar akşamı Euchre kart oyununa katılmak için bir saat uzaklıktan geliyor ve Eiler, işler sakinleşene kadar genellikle 21:30'dan önce kapatmıyor.
“Yalnız olup olmadığımı çok soruyorlar ve ben de, ‘Eh, her zaman gidip gelen birileri oluyor.’ diyorum. Şu anda sizinle vakit geçiriyorum!” dedi Eiler.
Monowi'de meyhanenin yanı sıra başka bir kamu binası daha var ve Eiler'in evi ve barından birkaç adım ötede yer alıyor: Rudy'nin Kütüphanesi.
Tarlaları sürerken veya içki dökerken, Eiler'in kocası büyük bir okuyucuydu. 2004 yılında vefat etmeden hemen önce, Rudy, özel kitap koleksiyonunu halk kütüphanesine dönüştürmek istediğini söyledi. Rudy 92 metrekarelik bir kulübe sipariş etti ve 5.000 kitabını ve dergisini kutuladı, ancak projeyi tamamlamadan öldü. Birkaç ay sonra, Eiler'lerin çocukları kulübenin ışıklarını bağladı, yeğenleri yerden tavana raflar yaptı ve torunları eski bir buzdolabının yan tarafına elle yapılmış ‘Rudy'nin Kütüphanesi’ yazılı bir tabela astı.
Bugün, kulübenin anahtarı meyhanenin içinde asılı duruyor ve Goethe'den 1950'lerin National Geographic sayılarına kadar her şeyi ödünç almak isteyen herkes, onur sistemiyle bunu yapabilir.
ABD Nüfus Sayımına göre, Rudy öldüğünde Monowi, yakındaki Gross, Nebraska'yı (nüfus: 2) geride bırakarak ABD'de sadece bir sakinin olduğu tek yerleşik kasaba oldu. O zamandan beri Eiler -ve yönettiği kasaba- büyük ilgi odağı oldu.
İki çocuğuna ek olarak, Eiler'in ayrıca beş torunu ve iki torunu var. En yakını Nebraska, Ponca'da 145 km uzaklıkta yaşıyor, diğerleri ise Arizona ve Hollanda kadar uzak yerlerde yaşıyor.
“Çocuklarıma daha yakın taşınabileceğimi veya istediğim zaman onlarla kalabileceğimi biliyorum, ama sonra yeniden tüm arkadaşlarımı edinmem gerekecek,” dedi Eiler. “Burada olabildiğim sürece, gerçekten burada olmak istiyorum. Sanırım yaşlandıkça alışkanlıklarınızı değiştirmek daha zor.”
Meyhanenin açılmasından on iki saat sonra, Monowi'deki insan sayısı tekrardan bire düştü. Eiler barı kilitliyor, karavanına geri dönüyor ve dışarıda çayır otlarının arasında rüzgar hışırtısı duyulurken Rudy'nin kitaplarından birini açıyor. Saat 23:00'te yatağa hazır ve uzaklardan yarın gelebilecek arkadaşlarına hazır.