Firavun II. Ramses'in Gizli Mesajları Paris'teki Place de la Concorde'daki Dikilitaşta Keşfedildi
Paris-Sorbonne Üniversitesi ve Paris Katolik Enstitüsü profesörü, Fransız Mısırbilimci Jean-Guillaume Olette-Pelletier, Concorde Meydanı'ndaki dikilitaşta bir dizi gizli yazı keşfetti. Daha önce fark edilmeyen bu metinler, MÖ 13. yüzyılda Luxor tapınağının girişine bu anıtı yaptıran Firavun II. Ramses'in saltanatı hakkında yeni bilgiler ortaya koyuyor.
Olette-Pelletier, Champollion'dan beri dikilitaşın tepesine çıkan ilk Mısırbilimci oldu ve bu başarısı, hiyerogliflerinin içindeki şifrelenmiş mesajları çözmesini sağladı. Mısır valisi Mehmet Ali'nin 1828'de, Louis Philippe saltanatı sırasında Fransa'ya hediye ettiği bu anıt, neredeyse iki yüzyıldır sırlarını korumuştur.
Bu keşfin ardındaki hikaye bir macera romanı gibi okunuyor. 2020 yılında, pandemi karantinası sırasında, hiyeroglif kriptografisi uzmanı Olette-Pelletier, günlük yürüyüşlerini bir kilometre yarıçapındaki tek Mısır kalıntısını incelemek için kullandı: Paris'in kalbindeki Luxor Dikilitaşı.
O dönemde 8. bölgede yaşıyordum, bu yüzden dikilitaşa yürüyüp hiyeroglifleri okuyarak rahatlardım, diye hatırlıyor epigrafçı. Bir noktada, alışılmadık bir şey fark etti: hiyerogliflerin yönü, Luxor tapınağının sundurmasının girişine doğru işaret ediyordu. Ama bu sadece başlangıçtı.
Meraklanan Olette-Pelletier, akademik literatürü araştırdı ve kimsenin bu farklılıkları daha önce belgelemediğini gördü. Bir dürbün de dahil olmak üzere çalışma araçlarıyla donatılmış olarak dikilitaşa geri döndü ve şüphesini doğruladı: Anıt, hiyerogliflerin kendilerinin içinde gizli mesajlar anlamına gelen çoklu hiyeroglif kriptografisi içeriyordu.
Dünyada bu kripto-hiyeroglifleri okuyabilen sadece altı Mısırbilimci var; 1950'lerde Kâhin Étienne Drioton tarafından keşfedilen bir gizli yazı türü. Bazı Mısırlılar hiyeroglifleri okuyabiliyordu, ancak sadece seçkin bir azınlık, tanrıların dili olarak kabul edilen gizli mesajları anlıyordu, diye açıklıyor Olette-Pelletier.
2022 yılında araştırmacı, çocuk kral Tutankhamun'un tahtındaki bir "kripto-metin" hakkında Bulletin de l’Institut français d’archéologie orientale (BIFAO)'da bir makale yayınlayarak, bazı mesajların üç boyutta okunduğunu gösterdi. Genç kral tahta oturduğunda, vücudu gizli bir ifadeyi tamamlıyordu: Kolları ve bacakları hiyeroglif oluyordu, diye detaylandırıyor.
Dikilitaş hakkındaki teorisini doğrulamak için Olette-Pelletier, 30 metre yükseklikteki üst kısımdaki yazıtları incelemesi gerekiyordu. Fırsat, 2024 Olimpiyat Oyunları öncesinde anıtı restore etmek için Bölgesel Kültürel İşler Müdürlüğü'nün (DRAC) iskele kurmasıyla 2021 yılında geldi. İzin aldıktan sonra, Mısırbilimci yukarı tırmandı ve günlerce veri topladı.
Bulguları, saltanatını meşrulaştırmaya çalışan Firavun II. Ramses'in ilk yıllarına ışık tutuyor. Babası I. Seti tahta çıkmadan önce doğan Ramses, doğrudan ilahi bir kökene sahip olduğunu iddia edemezdi. Firavun olarak ikinci yılında adını Usermaatra ("Ra'nın güçlü ve adil olanı") dan Setepenra ("Ra'nın seçilmişi") olarak değiştirerek kendini güneş tanrısıyla ilişkilendirmiştir.
Bu değişiklik dikilitaş üzerine kazınmıştır ve bu da bize oymanın iki aşamada yapıldığını gösterir: saltanatının 2. yılından önce ve sonrasında, diye açıklıyor Olette-Pelletier.
Araştırmacı, dikilitaşta yedi seviye kriptografi tespit etti. En çarpıcı olanlardan biri, başlangıçta Nil'e doğru yönlendirilmiş üst yüzeyde görünüyor. Muhtemelen Opet festivali sırasında tekneden gelen soylular için 45 derecelik bir açıdan görünüyordu, diye açıklıyor. Bu yüzeyde, Ramses, Yukarı ve Aşağı Mısır'ın birliğini simgeleyen taç olan pschent ile görünüyor; bu, mutlak gücünün açık bir mesajı.
Dahası, farklı yüzeylerden hiyeroglifler birleştirildiğinde, ritüel ifadeler oluşuyor. Örneğin, doğu yüzünde (Luxor'da çöle, şimdi Paris'te kuzeye bakan), Ramses'in tacında gizlenmiş boğa boynuzları "ka" ("yaşam gücü") kelimesini oluşturuyor. Diğer sembollerle birlikte, gizli yazı: "Amun'un ka-gücünü yatıştır," şeklinde okunuyor; tanrıları yatıştırmak için sunuların gerekliliğinin bir hatırlatıcısı.
Bu bulgular, Mısırlılar için metin ve görüntünün aynı şey olduğunu hatırlatıyor, diyor Olette-Pelletier; keşifleri yakında ENIM dergisinde yayınlanacak.