Herschel Grynszpan'a ne oldu?
Herschel Grynszpan, Polonyalı-Yahudi bir göçmendi. Almanya'nın Weimar döneminde doğup büyümüş, daha sonra mülteci olarak Paris'te yaşıyordu.
Grynszpan sonunda ailesinin, Almanya'dan evlerinden zorla çıkarılıp, mallarından soyulmuş ve berbat koşullara maruz bırakılmış binlerce Polonyalı-Yahudi aileden biri olduğunu öğrendi. 7 Kasım 1938 sabahı, 17 yaşında, bir silah satın alarak, Nazilerin Yahudilere uyguladığı muameleye tepki olarak Paris'teki Alman Büyükelçiliği'ne gitti. Belirli bir hedef belirlemeden, bir mesaj vermek istedi. Büyükelçiliğe ulaştıktan sonra, Alman diplomat Ernst vom Rath'ın ofisine götürüldü ve onu öldürdü. Ardından, Fransız yetkililerin tutuklamasına boyun eğdi.
Ne yazık ki, suikast Grynszpan'ın umduğu mesajı iletmedi. Aksine, Hitler ve Naziler tarafından, suikastin üzerinden sadece birkaç gün sonra, 9 ve 10 Kasım 1938 tarihlerinde Yahudi ailelerin, evlerin ve iş yerlerine yönelik şiddet olayları olan Kristallnacht'ı meşrulaştırmak için kullanıldı. Bu olay, genel olarak Holokost'un başlangıcı olarak kabul edilir.
Grynszpan, başlangıçta Fransa'da, dava açılmaksızın 20 ay tutuklu kaldı. Bu süre zarfında savaş başladı ve Fransa sonunda Almanya'ya teslim oldu. Grynszpan daha sonra Naziler tarafından, Yahudilere karşı propagandada kullanılacak değerli bir mahkum olarak görüldü.
Naziler Grynszpan'ı propaganda malzemesi olarak kullanmak isterken, öldürdüğü diplomatla ilgili uydurma bir iddia öne sürerek yargılanmayı önledi. Grynszpan, vom Rath ile gizli eşcinsel bir ilişki içinde olduğunu ve suikastın tutku suçundan kaynaklandığını iddia etti. Naziler Grynszpan'ın yalan söylediğini biliyordu, ancak kamuoyunun diplomatları arasında eşcinsellerin olduğunu düşünmelerinden korkuyorlardı. Bu kadar çok korkuyorlardı ki, davayı yargılamaktan kaçındılar.
Grynszpan yargılanmayı önlese de, 1942'den sonra onunla ilgili tüm tarihsel kayıtlar kayboldu. Tarihçiler, Nazilerin onu öldürüp öldürmediği veya gizlice yaşayıp sonunda kaçıp kaçmadığı konusunda tartışıyor. Savaşın sonunda hayatta olduğu ve hatta 1950'lere kadar Paris'te görüldüğü söylentileri vardı. Tarihçiler arasında genel görüş, savaş sırasında, muhtemelen 1940'larda bir toplama kampında öldüğüydü.
Bu olay 2016'da Viyana Yahudi Müzesi arşivlerinde 1946 tarihli Grynszpan'a benzeyen bir fotoğrafın bulunmasıyla garip bir yöne evrildi. Bu, savaştan sonra ve gerçekten hayatta kaldığını gösteriyordu. Bamberg, Bavyera'daki bir yerinden edilmiş kişiler kampında 3 Temmuz 1946'da çekilmiş bir fotoğraftaydı. Fotoğrafta, diğerleri arasında, Grynszpan, İngilizlerin Filistin'deki İngiliz mandasına göç etmelerine izin vermemeyi reddetmeleri karşısında Holokost kurbanlarının bir gösterisine katılıyordu.
Fotoğraf üzerinde yüz tanıma testi yapıldı ve fotoğraftaki kişinin Grynszpan olma olasılığının %95 olduğu sonucuna varıldı.
Aşağıdaki pasaj, The Guardian'ın bu davayla ilgili yaptığı bir makalede doğrudan alıntılanmıştır. Özetlemeyi denedim, ancak bu davanın ne kadar kafa karıştırıcı olduğunu göstermek için orijinal metne sadık kalmanın en iyi olacağını düşündüm:
Armin Fuhrer, Grynszpan'ın hayatını son beş yıldır inceleyen ve daha önce hiç görülmemiş binlerce arşiv kaydını tarayan, konuyla ilgili dünyanın önde gelen uzmanlarından biri. Herschel adlı kitabı, suikast ve şok edici sonuçlarını ayrıntılı olarak anlatıyor. Fuhrer, fotoğrafla ilgili olarak, "Kesinlikle yanıtlarından çok daha fazla soru ortaya koyuyor" dedi. "En azından hayatının geri kalanında ne yaptığını, belki de daha önemlisi, Nazilere nasıl direnmeyi başardığını, korunup korunmadığını ve eğer öyleyse kimin koruduğunu merak ediyor."
İkinci Dünya Savaşı ve Üçüncü Reich tarihçisi ve The Devils' Alliance ve Berlin at War kitaplarının yazarı Roger Moorehouse, "Eğer fotoğraftaki kişi gerçekten Herschel Grynszpan ise, Üçüncü Reich'ın en kalıcı gizemlerinden birini çözecektir" dedi. Grynszpan, 1942'de tarihsel kayıtlardan silindi ve savaştan sağ çıkmadığı varsayılıyor. Bu fotoğraf, bu varsayımı gözden geçiriyor gibi görünüyor."
Ancak uyarıcı bir notla Moorehouse, "Naziler, faydalarını tüketmiş tanınmış mahkumlarının kurtulmasına izin verme eğiliminde değildi. Grynszpan'ın ününe göre, onu kolayca hayatta bırakacaklarını düşünmek biraz zor" dedi. Eğer hayatta kaldıysa, "hayatta kalma koşulları ve nihai kaderi hakkında bir dizi yeni soru ortaya koyuyor" diye ekledi.
Peki Herschel Grynszpan'a ne oldu?