16:15 25.06.2021(Güncellendi 16:18 25.06.2021) URL'yi kısaltın
__10 __2
Afganistan’ın Rusya Büyükelçisi Seyed Tayeb Cevad, Türkiye’nin Afganistan için
Afgan halkına karşı iyi niyetini kanıtlamış eski bir dost olduğunu söyledi.
Cevad, Türkiye Hamid Karzai Havalimanı’nın güvenliğini sağlamakla ilgilenirse,
Afganların buna karşı olmayacağını ifade etti.
Sputnik’e konuşan Cevad, Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası
Havalimanı’nın güvenliğini sağlamada Afganistan’ın Türkiye’ye ihtiyaç
duyup duymadığı, ülkedeki yabancı güçlerin çekilmesiyle ilgili durum ve
Taliban’la müzakere süreci hakkında açıklamalarda bulundu.
Cevad şunları söyledi:
“Türkiye, bir İslam ülkesi ve Afganistan’ın eski bir dostu. Afgan halkına
karşı iyi niyetini kanıtlamış bir ülke. Türkiye’nin Hamid Karzai
Havalimanı’nın güvenliğinin sağlamasına Afganistan’da kimse karşı çıkmaz.
Havalimanının korunmasından bahsederken burada söz konusu olan fiziksel
manada bir koruma değil, yani askerler olmayacak. Afganistan hava sahasını
kontrol etmeye yarayacak teknolojik cihazlar, radarlardan bahsediyoruz.
Afganistan’ın bu tür imkanları yok. Taliban saflarında binlerce militan
savaşırken, 100-200 askerin korumasından değil, havalimanı hava sahasını
izlemeye sağlayacak radarların kullanılmasından bahsediyoruz. İhtiyacımız
olan hava sahasını denetlemek için teknik imkanlar. Bu yardım Türkiye veya
başka bir ülke tarafından sağlanabilir.”
‘Güçlerin çekilmesi kararı Afganistan gerçekleri hesaba katılmadan alındı’
ABD’nin Afganistan’daki güçlerini çekme kararıyla ilgili konuşan Cevad, “ _Bu
kararıntam anlamıyla istişare
edilmeden, Afganistan’daki nesnel gerçekler hesaba katılmadan
alındığını düşünüyorum. Kararın alınma nedeni ABD içindeki siyasi duru_m”
dedi.
Cevad, “ Yabancı güçler, Afganistan için güvenlik açısından pek iyi olmayan
bir dönemde çekiliyor. Bu olay Taliban ve ABD arasında Doha’da varılan anlaşma
çerçevesinde gerçekleşiyor, dayağı da ABD’nin siyasi avantajları ve ABD
gerçekleri. Bu nedenle Afganistan’ın güvenliği için birçok geçici ve
beklenmedik tehdit görüyoruz. Elimizdeki imkanları kullanarak bu tehditlere
karşı koymaya hazırız ” değerlendirmesinde bulundu.
‘Taliban ülkedeki rejimi değiştiremez’
Cevad, “ 20 yıldır süren savaşta Taliban kendi kontrol ettiği bölgelerde bile
bir şey sunmadı, eğitim-öğretim, sağlık veya hizmet alanında hiçbir şey. Bu
nedenle Taliban’ın rejimi değiştirebileceğine dair bir endişemiz yok, böyle
bir ihtimal yo k” dedi.
Cevad’a göre, Taliban ‘ Görüşmeye hazırız, ancak görüşmeler yürütmeyeceğiz ’
şeklinde bir tutum sergiliyor.
Cevad, “ _ İstanbul’a davet ediliyorlar, başka geleceklerini
söylüyorlar, sonra gelmiyorlar. Gördünüz, Taliban uluslararası toplumun
tekliflerini kabul etmedi, özellikle de Moskova ve Doha’dan gelen teklifleri.
Biz onların tekliflerine açığız, ateşkes veya başka bir şey, gündemdeki tüm
teklifleri görüşmeye hazırız. Taliban’ın barışçıl müzakerelerdeki
politikası görüşmelerin barış hakkında, ama barışa ulaşmak için olmaması
şeklinde_” ifadelerini kullandı.
Doha’daki temasların sürdüğünü, ancak sistematik görüşmelerin
olmadığını belirten
Cevad, taraflar anlaşamazsa Afganistan’da yeniden kan dökülmeye başlayacak.
Cevad, “ Afganistan halkı ölecek. Bu savaşın bölge için de sonuçları olacak.
Bu nedenle bölge ülkelerinin Afganistan’ı nasıl bir geleceğin beklediğini
izlemek yerine Afgan halkı ve hükümetiyle işbirliği yapmasını istiyoruz.
Gelecek öylece beklemek yerine inşa edilmeli, demokratik değerlere dayalı
bağımsız ve özgür bir Afganistan için işbirliği yapılmalı, aşırıcı
örgütlerin Afgan halkını öldürmesine ve bölge ile dünya için tehdit
oluşturmasına izin verilmemeli” dedi.
“ Afganistan’da askeri bir çözüm mümkün olsaydı, bu zaten olurdu ” diyen
Cevad, Taliban’ın yine de güç kullanarak iktidara gelmek istediğini, ancak
Afganistan halkı ve uluslararası toplum Afganistan’da bir İslam Emirliği
kurulmasına karşıyken bunun onlar için zor olduğunu kaydetti.
‘Rusya ile Afganistan arasındaki ilişkiler daha yüksek seviyeye çıkabilir’
Cevad, Afganistan ile Rusya arasındaki ilişkileri de şu sözlerle
değerlendirdi:
“Yabancı güçlerin çekilmesinden sonra ikili ilişkilerimizde daha yüksek bir
seviyeye geçmek için ayrı bir fırsat oluşacak. Rusya her zaman Afganistan’da
refah ve ilerlemenin sembolü oldu. Salang tüneli, Haglu santrali, politeknik
üniversite, personel eğitimleri, Afganların uzaya gönderilmesi gibi
konulardan bahsediyorum. Eski, iyi bir dost olarak Rusya’nın eğitim, ekonomi
ve kültürel ilerleme bakımından destekçi olma vakti geldi.”