"Ekmek Kavgası", "Hanımın Çiftliği", "Murtaza", "72. Koğuş" ve "Gurbet
Kuşları"nın da aralarında olduğu çok sayıda unutulmaz esere imza atan, roman,
şiir ve oyun yazarı [Orhan Kemal](https://www.hurriyet.com.tr/haberleri/orhan-
kemal), 15 Eylül 1914'te Adana'nın Ceyhan ilçesinde dünyaya geldi.
Gerçek adı [Mehmet Raşit Öğütçü](https://www.hurriyet.com.tr/haberleri/mehmet-
rasit-ogutcu) olan usta edebiyatçı, çocukluğunun ilk yıllarını Adana'da
geçirdi. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Adana'nın Fransız işgaline uğraması
üzerine avukat babası Abdülkadir Kemali Bey ve ilkokul öğretmeni annesi Azime
Hanım'la Adana'dan ayrıldı.
Ailesiyle önce Niğde, sonra Konya, babasının Kastamonu milletvekili olarak 1.
Meclis'e girmesinin ardından Ankara'da yaşamaya başlayan Kemal, babasının
1930'da Ahali Cumhuriyet Fırkası'nı kurmasının ardından gelişen olaylar sonucu
ailesinin Suriye'ye zorunlu göçüyle ortaokul son sınıfta öğrenimini bıraktı.
Orhan Kemal, daha sonra Adana'ya geri dönerek tarım fabrikalarında işçilik,
dokumacılık, ambar memurluğu ve katiplik gibi işlerde çalışırken, Milli
Mensucat Fabrikası'nda işçi olan Nuriye Hanım ile 5 Mayıs 1937'de evlendi ve
biri kız 4 çocuğu dünyaya geldi.
**İlk şiirlerini 1939'da askerdeyken yazdı**
Yazı hayatına şiirle başlayan ve ilk şiirini 1939 yılında Reşat Kemal takma
adıyla yayımlanan yazar, hikaye ve romanlarında Orhan Kemal adını kullandı ve
bu isimle ünlendi.
Panait Istrati ile Maksim Gorki öykülerinden etkilenen, öyküleri 1941-1943'te
"Yürüyüş" ve "İkdam" gazeteleriyle "Yurt ve Dünya" dergisinde yayımlanan
Kemal, 1951'de İstanbul'a gelerek tefrika öyküler kaleme aldı.
Orhan Kemal'in 1949'da yayınlanan ilk hikaye kitabı "Ekmek Kavgası" sanat
çevresinden olumlu eleştiriler aldı.
[Edebiyat](https://www.hurriyet.com.tr/haberleri/edebiyat) eleştirmeni Asım
Bezirci, esere dair şunları kaydetmişti: "Bu hikayeci (Orhan Kemal) ile
muhakkak ki edebiyatımızda memleketin şimdiye kadar görülmemiş taraflarına bir
pencere açılmıştır. Evvela kendine has bir ifadesi var. Şaşılacak derecede
canlı ve sürükleyici bir ifade. Şimdiye kadar edebiyatın alışmadığı halk
lehçesi ve kaba sözlerden kaçınmayan bir samimiyetle bize halkın aşağı
tabakalarında kıvıl kıvıl kaynaşan hayattan enstantaneler veriyor. Tiplerin
hayal mahsulü olmadığını ilk bakışta fark ediyorsunuz. Derhal anlıyoruz ki bu
insanlar o acıları, dertleri, sevinçleri ve özlemleriyle yaşamışlar."
Yazar Salim Şengil de Orhan Kemal'i, "Kim ne derse desin. Orhan Kemal'in
sanatında sonsuz bir memleket sevgisinden, insanlara karşı derin şefkatten
başka bir şey görmüyoruz. Gerçeklere bağlılığı onu zaman zaman ve çeşitli
saldırılara uğratsa da, realist bir sanat anlayışı için yaptığı mücadelenin
memleket yararına olduğu muhakkaktır" ifadeleriyle değerlendirmişti.
**Edebiyat hayatında Nazım Hikmet'ten etkilendi
**
Askerlik görevi esnasında, ceza kanununun 94. maddesine aykırı davranıştan 5
yıl hapse mahkum olarak Kayseri, Adana ve Bursa cezaevlerinde yatan yazar,
Bursa Cezaevi'ndeyken Nazım Hikmet'le arkadaş oldu ve ünlü şairin roman
denemelerini beğenmesi üzerine şiiri bırakarak roman yazmaya başladı.
Orhan Kemal, Nazım Hikmet ile Bursa Cezaevi'nde geçirdiği tutukluluk yılları
anılarını "Nazım Hikmet'le 3,5 Yıl" adlı kitabında topladı. Hikmet'in
vefatından iki yıl sonra 1965'te yayınlanmış olan eser, bir anı kitabı olmanın
ötesinde hem Nazım Hikmet'in hem de Orhan Kemal'in sanat anlayışıyla ilgili
bilgiler içeriyor.
Uzun yıllar hikaye yazarak kendini geliştiren Kemal, 1940'ların sonunda roman
yazmaya yönelmesini şu sözlerle de ifade etmişti:
"Niçin roman yazıyorum? Bu ihtiyaç nereden geliyor? Yeteneğimden. İyi şair
olamadığım için hikayeci oldum. İyi şair olamazdım, önümde dağ gibi Nazım
vardı. İyi şair olmam için önce onu aşmam gerekirdi. Nazım aşılması zor ve
olanaksız sarp bir dağdır. Nazım, sonsuz mavi bir denizdir. Nazım, şiir
püskürten bir yanardağdır."
Eserleriyle, toplumsal yaşamın değişim dönemlerini birey-toplum ilişkileri
çerçevesinde gerçekçi bir biçimde dile getiren, tarla ırgatlarından fabrika
işçilerine uzanan, kimi zaman çalışanları kimi zaman işsiz insanları konu
edinen, ekmek kavgası veren yoksul kesimin yaşamını anlatan Orhan Kemal,
çağdaş Türk edebiyatında her zaman özgün bir yer edindi.
Yazılarında Raşit Kemali'nin yanı sıra Reşat Kemal ve Orhan Raşit isimlerini
de çokça kullanan yazar, şiir, roman, öykü, oyun ve senaryo olmak üzere beş
farklı alanda eserler verdi.
**"72. Koğuş" ile "En İyi Oyun Yazarı" ödülünü aldı**
Orhan Kemal, 1950'lerde [film](https://www.hurriyet.com.tr/film-izle/)
hikayeleri, diyalog ve senaryolar yazarak Türk sinemasına katkıda bulunmaya
başladı. Usta edebiyatçının roman ve hikayeleri de 1960'lı yıllardan
başlayarak Türk sinemasında izleyiciyle buluştu.
Anılarında senaryo yazmaya başladığı dönemi Kemal, "Bir gün arkadaş (Macit
Cevat Doğudan) bana 'Neden senaryo yazmıyorsun?' dedi. Senaryonun çevrilecek
filmlerin hikayesi olduğunu biliyordum. Ama o güne kadar ne uğraşmıştım ne de
bir senaryonun nasıl yazıldığı üzerinde bir fikrim vardı. Yazılmış bir senaryo
bile görmemiştim." sözleriyle anlatmıştı.
İlk Orhan Kemal uyarlaması 1960'da Atıf Yılmaz tarafından çekilen "Suçlu"
filmi oldu. Usta edebiyatçı o dönemden sonra eserleriyle her dönemde Türk
sinemasına kaynaklık etti.
Edebiyatçıların genellikle ilgi göstermediği sinema alanıyla oldukça ilgilenen
Kemal, 1963'te "Senaryo Tekniği" adlı kitabında senaryoyla ilgili teknik
terimlere yer verdi ve Metin Erksan'ın "Gecelerin Ötesi" adlı filminin
senaryosunu örnek senaryo olarak ele aldı.
Orhan Kemal'in sinema ve edebiyat üzerine yazdıklarına dair şu değerlendirmede
bulunmuştu:
"Değerli bir romancı, usta bir hikayeci ya da büyük bir şair olmak senaristlik
için yetmeyebilir. Senaryo roman ve hikayeden nasıl ki ayrıdır, senarist de
romancı ve hikayeciden ayrı olacaktır. İyi bir senarist... Her şeyi sinema
için düşünür. Olay ve manzaralara kamera denilen sinema makinesinin gözüyle
bakar. Hareket ve orijinal olaylar sinema olarak düşünülmeli, sinema olarak
görülmeli ve tasarlanmalıdır."
**Birçok ödüle değer görüldü**
Orhan Kemal, "Kardeş Payı" öyküsüyle 1958'de "Sait Faik Hikaye Armağanı"nı,
"Önce Ekmek" ile 1969'da "Sait Faik Hikaye Armağanı" ile Türk Dil Kurumu
tarafından verilen "Öykü Ödülü"nü aldı.
Konusunu ve kişilerini 1958'de yayımlanan "Devlet Kuşu" romanından aldığı 3
perdelik "İspinozlar" oyununu 1964'te kaleme alan yazarın bu ilk oyunu, 1964 -
1965 tiyatro sezonunda İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sahnelendi.
Orhan Kemal, farklı yıllarda kaleme aldığı "72. Koğuş", "Murtaza", "Eskici
Dükkanı", "Kardeş Payı" adlı eserlerini de oyunlaştırırken, "72. Koğuş"la
1967'de Ankara Sanat Severler Derneği'nce "En İyi Oyun Yazarı" seçildi.
Usta edebiyatçının 1963'te "Sokakların Çocuğu", "Kanlı Topraklar", "Mahalle
Kavgası" ve "Dünyada Harp Vardı" kitapları aynı anda raflarda yerini aldı.
Yurt dışında da okunan Kemal'in kitapları, özellikle Sovyetler Birliği'nde
yayınlandı.
Babaannesinin soyunun bulunduğu yerleri gezip not almak ve "93'ten Bu Yana"
adıyla ailesinin hikayesini yazmak amacıyla 1970'te Bulgar Yazarlar Birliğinin
çağrısı üzerine Sofya'ya giden yazar, burada kalp krizi geçirdi ve hastaneye
kaldırıldı.
Yazar Orhan Kemal, tedavi gördüğü hastanede 2 Haziran 1970'te 56 yaşındayken
hayatını kaybetti ve cenazesi Türkiye'ye getirilerek 5 Haziran'da Zincirlikuyu
Mezarlığı'na defnedildi.
Zorlu yaşamına rağmen hayat dolu olan Orhan Kemal'in vefatından 2 yıl sonra
başlatılan "Orhan Kemal Roman Armağanı", hala verilmeye devam ediyor.
Açılışı 15 Eylül 2000'de yapılan Orhan Kemal Müzesi'nde ise usta yazarın
fotoğrafları, kitaplarının ilk baskıları, çalışma masası, mektupları, gözlüğü
ve kıyafetleri gibi pek çok hatırasının yanı sıra Abdülkadir Kemali Bey'in
eşyaları da sergileniyor.
"Sanatımın amacı... İnsanlığın, insanlık tarafından, insanlık için yönetilme
çabası adına sanat." sözünün sahibi Orhan Kemal’in 27 romanı, 12 öykü kitabı,
5 oyunu, çeşitli dergilerde basılmış şiirlerinin yanı sıra, 9'u filme alınmış
10 senaryosu ve 3 film öyküsü bulunuyor.
**[Bitcoin](https://bigpara.hurriyet.com.tr/kripto/bitcoin-fiyati/) ve
[Ethereum](https://bigpara.hurriyet.com.tr/kripto/ethereum-fiyati/) ne
kadar?**
**[Bitcoin](https://mbigpara.hurriyet.com.tr/kripto/bitcoin-fiyati/) ve
[Ethereum](https://mbigpara.hurriyet.com.tr/kripto/ethereum-fiyati/) ne
kadar?**