Özet (TL;DR) @ 2019-02-22T16:45:00.000Z: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, 2019'un Afganistan'da barış sürecinde ‘belirleyici’ olacağını söyledi.



Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, 2019'un Afganistan'da barış surecinde 'belirleyici' olacağını soyledi.

Kabulov, AA'ya verdiği mulakatta, "Barış sureci hızla ilerliyor. Bu bize, Afganistan'da barışın gerçekten tesisi anlamında bu yıl guzel gelişme kaydedeceğimize dair umit veriyor. Kolay olmayacak, inişler çıkışlar olacak. Bizim için surecin istikrarlı bir şekilde, yenilmesi zor olacak yola girmesi onemli" ifadesini kullandı.

ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad'ın "ABD'nin uzun suren savaştan uygun çıkış konusunda mutabık kalınması için muazzam çaba gosterdiğine" işaret eden Kabulov, "Ancak soylemek kolay, yapmak zordur. Geri çekilme, Taliban hareketi tarafından dayatılan birçok koşul içeriyor. ABD tarafında da askerlerin kısa surede çekilmesinin, bir boşluk, tehlike yaratacağı endişeleri mevcut. Öte yandan Afganistan'daki 14 bin ABD askeri çatışmıyor. Çatışan çoğu zaman onların hava kuvvetleri. Eğer bu 14 bin eve donerse, durum onemli olçude değişecektir" dedi.

' SOVYETLER'İN AFGANİSTAN'DAN ÇEKİLMESİ GİBİ ÇOK GÜZEL BİR TECRÜBE MEVCUT'

Zamir Kabulov, ABD'nin Sovyetler Birliği'nin Afganistan'dan çekilme deneyimi model alabileceği onerisinde bulunarak "Sovyetler'in Afganistan'dan çekilmesi gibi çok guzel bir tecrube mevcut. Ayrılmalarının ardından Necibullah hukumeti 3 yıl daha dayandı, çunku Sovyetler Birliği istikrarlı bir rejim, silahlı kuvvetler ve emniyet kurumları yaratmıştı. Hiç değilse az da olsa sınırlı ekonomik yardım surseydi daha da direnebilirdi" değerlendirmesini yaptı.

' TALİBAN'IN SAYGI DUYDUĞU BİRİNİN İKTİDARA GELMESİ DURUMUNDA SORUN ÇÖZÜLEBİLECEK'

Moskova'nın, Washington ile Taliban arasındaki goruşmeleri desteklediğini belirterek taraflar arasında mutabakat olmadan Afganistan için doğru bir anlaşmaya varmanın çok zor olacağını vurgulayan Kabulov, mevcut Afgan hukumetini tanımayan Taliban'ın saygı duyduğu birinin iktidara gelmesi durumunda sorunun çozulebileceğini ifade etti.

​Taliban'ın, kontrolundeki bolgelerde seçim yapılmasına izin verip vermeyeceği konusunda şupheleri bulunduğunu belirten Kabulov, "Herkes bunu merak ediyor. Tercihen seçimlere katılmalarını istiyoruz" dedi.

Kabulov, Taliban'ın cumhurbaşkanlığı yarışına katılımının onundeki en buyuk engelin, grubun Afgan anayasasında geçen bazı maddeleri reddetmesi olduğunu ifade ederek, "Bu anayasa uyarınca seçilen hukumeti tanımak istemeyeceklerdir. Ama sorun değil, bu sadece bir aşama. Sabırlı olmalı ve muzakere için bir şans vermeliyiz. Herhangi bir tavsiye, bir dostunki bile olsa baskı olarak algılanabilir. Bırakalım kendi liderlerini seçsinler" değerlendirmesinde bulundu.

' ATMAR CUMHURBAŞKANLIĞI İÇİN EN GÜÇLÜ ADAY'

Taliban'ın Afganistan'ın yaklaşık yuzde 70'ini kontrol ettiği gerçeğinin, Afganistan'da yuzyıllardır başkenti, en buyuk idari merkezleri ve bolgeleri kontrol edenler, ulkeyi yonetenler için fazla bir şey ifade etmediğini belirten Kabulov, ulkenin eski İçişleri Bakanı Muhammed Hanif Atmar'ın cumhurbaşkanlığı için en guçlu aday olduğu goruşunu taşıdığını soyledi.

Kabulov, Atmar'ın Washington ile de iyi ilişkileri olduğunu ifade ederek sozlerini şoyle surdurdu:

"Afganistan'da herkes onun, geniş siyasi desteğe sahip onde gelen bir siyasetçi olduğunu biliyor. İnkar edilemez bir avantaja sahip. Hem Hamid Karzai'nin hukumetinde hem de mevcut yonetimde ust pozisyonlarda yer aldı. Afgan standartlarına gore, Afganistan'ın sorunlarını ve onlarla nasıl başa çıkılacağını bilen zeki, ust duzey yonetici."

Kabulov, Rusya'nın, Taliban'ı "hem ulke hem de din için bir tehdit arz eden yabancılar tarafından ulkelerinin işgal edildiği yonundeki siyasi ve ideolojik goruşleri ve inançlarıyla, Afgan toplumunun bir parçası olarak gorduğunu" belirtti.

"(Taliban) Çok geniş yelpazede Afganları temsil ediyor, asıl desteklerini, İslam'ın oğretilerine ve yasalarına alışkın, dindar kırsal nufustan alıyor" diyen Kabulov, Taliban'da egemen olan yonetim anlayışının hafızasının artık onlara karşı işlediğini, bununla birlikte "Taliban'ın bugun lider konumundaki neslinin, orgutun bir tekel gerektirmediğini çunku bir tekel talep etme girişiminin iç savaşa geniş bir kapı araladığını anladığını ve açıkça ilan ettiğini" soyledi.

' YAPTIRIMLARI KALDIRMAYA YÖNELİK OLASI BİR HAREKETİ DESTEKLEMEYE HAZIRIZ'

Kabulov aynı zamanda "ulusal uzlaşmanın desteklenmesine yardımcı olmayacak, diplomatik manevra alanını sınırlamak için Taliban'a uygulanan yaptırımların kaldırılmasının zamanının geldiğini" belirterek, Rusya'nın yaptırımları kaldırmaya yonelik olası bir hareketi desteklemeye hazır olduğunu, ancak ulkenin BM Guvenlik Konseyi'nde boyle bir girişime onculuk etmeyeceğini dile getirdi.

Rusya'nın birinci onceliğinin, 'Afgan uzlaşmasına' olanak sağlamak olduğuna işaret eden Kabulov, barışın, Rusya ve muttefikleri için 'bir emniyet garantisi' olduğu yorumunu yaptı.

Kabulov, Moskova'nın Afgan barışıyla ilgili daha fazla goruşmeye ev sahipliği yapacağını, ancak bu goruşmelerin "gosteri için değil etkili bir sonucu olacağı duşunulduğunde" duzenleneceğini sozlerine ekledi.

AFGAN İSTAN'DA BARIŞ GÖRÜŞMELERİ

Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani yonetimindeki hukumet için buyuk tehdit unsuru Taliban orgutu, halen ulkenin birçok bolgesinde hakimiyetini koruyor.

(C) Fotoğraf : Pixabay

Bazı bolgeleri Taliban'ın kontrolundeki ulke, ciddi guvenlik sorunuyla karşı karşıya bulunuyor.

Hukumetin geçen yıllarda defalarca Taliban ile barış goruşmelerine başlamak için çaba sarf etmesi ve bu kapsamda Barış Konseyi kurmasına rağmen henuz sonuca ulaşılamadı.

Eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai doneminde Afganistan yonetimi ile Taliban arasındaki temasların, Katar'ın başkenti Doha'da, Haziran 2013'te yapılması planlanıyordu ancak Taliban'ın ofise "Afganistan İslam Emirliği" tablosunu ve sozde bayrağını asması uzerine Afgan hukumeti muzakerelerden vazgeçmişti.

Ofis bir ay sonra kapanmış ve barış muzakereleri askıya alınmıştı.