Özet (TL;DR) @ 2019-01-03T04:32:16.000Z: TCMB Banknot İnceleme Komisyonu tarafından eskimiş veya herhangi bir şekilde tahrip olmuş Türk lirası (TL) banknotların değişimi için yılda ortalama 200-250 başvuru değerlendiriliyor. En çok…
TCMB yetkililerinden alınan bilgiye gore, bankanın Banknot İnceleme Komisyonu tarafından eskimiş veya herhangi bir şekilde tahrip olmuş TL banknotların değişimi için yılda ortalama 200-250 başvuru değerlendiriliyor.Soz konusu banknotların en çok rastlanılan tahrip olma sebepleri arasında yanma, toprak altında kalarak çurume, yıkanma ve hayvanlar tarafından kemirilme dikkati çekiyor.Bu banknotların değişiminde bazı şartlar bulunuyor. Buna gore, tek parçadan ibaret olmak kaydıyla, yuzde 50'sinden fazlası TL olarak tespit edilebilir durumda olan, birkaç guvenlik onlemini ve banknot değerini içeren yeterli miktarda kalıntıya sahip olan hasarlı banknotlarla yuzde 50'sinden fazlası sağlam olan banknotlar tam değeriyle değiştiriliyor.Tek parçadan ibaret olmak kaydıyla, yuzeyindeki eksiklik yuzde 50 olan banknot parçaları ise yazılı değerinin yarısı uzerinden yenileriyle değiştiriliyor.
DE ĞİŞİM İÇİN BAŞVURU SÜRECİ
Tahrip olan banknotlar için başvuru sureci, gerçek veya tuzel kişilerin TCMB şubelerine hasarlı banknotları teslim etmesi ile başlarken, soz konusu banknotlar, Komisyon'ca incelenmek uzere TCMB İdare Merkezi'ne iletiliyor.Periyodik aralıklarla toplanan Komisyon uyeleri, soz konusu banknotlar uzerinde gerekli incelemeyi yaptıktan sonra odenebilir bulunan tutar, ilgili TCMB şubesi aracılığıyla başvuru sahibine odeniyor.1264 sayılı Madeni Ufaklık ve Hatıra Para Bastırılması Hakkında Kanun gereğince tedavule çıkarılacak madeni paraların cinsi, ozellikleri, geçerli olacakları sure, dolaşımdan kaldırılması, zaman aşımı ve kabulune ilişkin hususlar Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirleniyor.
İ LGİLİ KANUN
Bu arada TCMB, eskimiş veya herhangi bir şekilde tahrip olmuş TL banknotları, "Eskimiş, Yıpranmış veya Kısmen Fiziki Parça Kaybına Uğramış Banknotların Değiştirilmesi Hakkında 14 Ocak 1970 tarihli ve 1211 Sayılı Kanun'un 37'nci Maddesi Gereğince Maliye Bakanlığı ve TCMB Arasında Muştereken Kararlaştırılan Esaslarla İlgili Yonetmelik" çerçevesinde değerlendirerek gerekli işlemleri yapıyor.Banknotların incelenmesi ve değiştirilmesine ilişkin tum usul ve esaslar ile Banknot İnceleme Komisyonu'na ilişkin bilgiler, soz konusu yonetmelikte belirtilirken, bu banknotların banka şubelerince teslim alımından Banknot İnceleme Komisyonu'na iletimine, anılan komisyon tarafından incelenmesinden belirlenen değiştirme bedelinin başvuru sahibine odenmesine kadar tum sureçler kayıt altına alınıyor ve takip ediliyor.
Öte yandan, Alman basınındaki haberlere gore, Almanya Merkez Bankası da benzer tahrip olma nedenleriyle yılda yaklaşık 40 milyon avro tutarında banknot ve madeni para değişimi yapıyor. Soz konusu değişimin yuzde 90'lık bolumu banknotlardan oluşuyor.