Özet (TL;DR) @ 2018-09-04 08:04:23.486773: Mustafa Kemal Atatürk’ün vasiyetini yazdığı yer olarak bilinen Trabzon'daki Atatürk Köşkü’nde bulunan gizli geçit ilk kez görüntülendi. Köşkte bulunan vasiyet odasındaki fayansların altından girilen…
İHA
04.09.2018 - 09:50 04.09.2018 - 10:06 Son Guncelleme : 04.09.2018 - 10:06
15-17 Eylul 1924 tarihlerinde Trabzon'a ilk ziyaretini yapan Mustafa Kemal Ataturk, Soğuksu mahallesinde yaptığı gezintide çam ormanları içinde Kostantin Kabayanidis tarafından 1890 yılında yazlık olarak yaptırılan koşku beğendi. 1930 yılında Trabzon Özel İdaresince tescil edilerek İl Daimi Encumeninin 18.5.1931 tarih ve 361 sayılı kararıyla Mustafa Kemal Ataturk'e 'temlik' edilen koşkun tapusu ve anahtarı Trabzon'da oluşturulan bir heyet tarafından Ataturk'e teslim edildi.
Trabzon'u uçuncu kez ziyaret ettiğinde bu koşkte 2 gun konaklayan Ataturk, vasiyetini burada hazırladı. Tum varlığını Turk halkına bıraktığını burada yazdığı vasiyette açıklayan Ataturk'un 'Veranda' olarak bilinen odanın altında bir gizli geçit olduğu oğrenildi.
Fayansları çıkartılarak ulaşılan ve 3 odası olan sardıç koşkun alt kısmında bulunan çam ormanlarının içindeki dehlize ulaşıyor.
150 metre uzunluğundaki dehlize ulaşan sarnıç saldırı anında sığınak olarak ta kullanılmak için yapılmış. Koşkun bahçeye açılan çift kapılı bolumunun hemen altında bulunan sarnıçtan ulaşılan ve 20 yıl once kapatılan dehliz Trabzon'da çok az kişi tarafından biliniyor.
Konuyla ilgili bilgi veren Ataturk Koşku Muze Muduru Ali Mahir Pak, saçaklardaki tum yağmur sularının toplandığı su deposunun farklı bir amaçla da kullanıldığını belirterek saldırı anında sığınak gorevi de gorduğunu dile getirdi.
Ataturk Koşku'nun 1890 yılında yapımına başlandığını ve 1912 yılında bitirildiğini kaydeden Pak, "O donemde bina ile beraber ozel olarak saçaklardaki tum yağmur sularının toplandığı bizim de sarnıç dediğimiz su deposu şeklinde yapılmış ancak farklı amaçlarla da kullanılmış. Bizim bildiğimiz kadarıyla herhangi bir tehlike, saldırı anında sığınak gorevi de goruyordu. Ben de bu yoreden olduğum için buradaki eskilerin anlattıklarından da burasının sığınak olarak da kullanıldığını biliyoruz. Gerekli olduğu zamanlarda da su ihtiyacını buradan karşılamak için sarnıç olarak yapılmış. Çunku o donemlerde susuzluk had safhalarda imiş ve kuyu sularıyla ihtiyaç sağlanıyordu. Dolayısıyla kuyu sularının yeterli olmadığı zamanda o yağmur sularının burada depolandığı ve bahçe sulamada olsun diğer her hangi bir alanda olsun kullanılıyordu" dedi.
Ali Mahir Pak sozlerine şoyle devam etti: "Ben 2001 yılında bir donem burada 3 yıl gorev yaptım ve o donemde oğrenmiştim. Binanın yapılışıyla bu dehliz yapılmış. Dehlizin asıl amacı binanın kanalizasyon sisteminin 150 metre aşağısında bir çukur açılmış ve yıllarca da hizmet vermiş. Hemen onun yanında da bir dehliz herhangi tehlike anında oradan bir çıkış yolu olarak gorulebilen bir yer. Daha sonra oradaki boşluk çocukların veya herhangi birilerinin oraya duşmesi soz konusu olacağından yaklaşık 15-20 yıl once uzeri toprakla kapatılmış. Tamamıyla mesire alanı olarak insanların gezebileceği bir yer oluşturuldu. Sarnıçtan buraya açılan kapı açılıyor"
Ataturk Koşku
Trabzon'a hakim Soğuksu sırtlarında, çam ormanları içinde yer alan bina, Kostantin Kabayanidis tarafından 1890 yılında yazlık olarak yaptırıldı. Avrupa ve Batı Ronesans mimarisinin etkilerini taşıyan binada buyuk ve gosterişli Avrupa simgeleri kullanıldı. Koşkun dış cephesi taş işçiliğini gosterirken, iç cephesi Bağdadi tekniğinde. Koşkun içinde aynı akımın etkisi olarak donemin fayanslarıyla doşendi. 15-17 Eylul 1924 tarihlerinde Trabzon'u ilk kez onurlandırdığında Trabzon Muzesi olarak duzenlenen konakta ağırlanan Ataturk, 5 Eylul gunu Soğuksu semtine yaptığı gezintide Koşku gorerek beğendiğini dile getirdi.
Daha sonra gerekli çalışmalar surdurulerek bina 1930 yılında Trabzon Özel İdaresince tescil edilerek İl Daimi Encumeninin 18.5.1931 tarih ve 361 sayılı kararıyla Mustafa Kemal Ataturk'e temlik edildi. 10-12 Haziran 1937 tarihlerinde uçuncu ve son kez Trabzon'u onurlandırdığında ise iki gece bu koşkte kalan Ataturk, 11 Haziran 1937 gecesi bu koşkte butun mal varlığını Turk ulusuna armağan etme kararı almış ve mal varlığının bir listesini hazırlayarak gereğinin yapılması için Başbakan'a gondermiştir. Muzede, 19. yy sonu ile 20. yy ait, mobilyalar, porselenler, halılar ve Ataturk'e ait tablolardan oluşan Etnografik nitelikli 344 adet eser sergileniyor.