Özet (TL;DR) @ 2018-07-22 18:14:08.123534: İstanbul’un kimliğini koruyan son semtlerinden Kuzguncuk’un bir bölümü ‘kentsel dönüşüm alanı’ ilan edildi. Haber üzerine sosyal medyada hızla ‘Kuzguncuk da elden gidiyor’ mesajları yayıldı. Durum…
Karar geçen hafta alındı. İstanbul Buyukşehir Belediyesi, Kuzguncuk'un ' Boğaziçi Etkilenme Alanı' sınırları içindeki 89 bin metrekarelik bolgesini 'Kentsel Donuşum ve Gelişim Alanı' ilan etti. Peki bu ne demek?
Burası, Kuzguncuk'un sahilden yakla şık 700 metre yukarısındaki uç sokaktan oluşan, bir zamanlar gecekondu, şimdi ise kaçak yapı statusunde bir yer. Dağınık halde 167 ba ğımsız bina bulunuyor. 87'si tek katlı, 43'u iki, 22'si uç, sekizi dort, beşi beş, iki tanesi de altı katlı. Aslında 'kaçak yapı' demek pek doğru değil çunku 1984'te çıkan imar affıyla burada yaşayanlara ' tapu tahsis belgesi' verilmiş. Tapu çıkmasını beklerken bu kararla karşılaşmış durumdalar.
Kuzguncuk, bir tarafında mezarlık, diğer tarafında Fethi Paşa Korusu bulunan iki yamaç arasına sıkışmış bir semt. Arkasında Fıstıkağacı, onundeyse Boğaz var. Co ğrafi konumu nedeniyle bugune kadar olduğu gibi kalmış. Ortasından tek bir anacadde geçiyor. Son yıllarda bu cadde, uzerinde açılan sanat galerileri ve kafelerle de kentlilerin uğrak yeri haline geldi. Pop ularitesi gitgide arttı. 80'li yılların ortalarında 'Perihan Abla'yla başlayarak dizilere, renk renk boyalı ahşap evleriyle duğun çiftlerine mekan oldu. Peki bu karar bu g uzel semt için her şeyin bittiği anlamına mı geliyor?
M ulkiyet verilmemeli
Kuzguncuk'ta yaşayan, T urkiye'nin onde gelen mimarlarından Nevzat Sayın, soruna farklı bir boyuttan bakıyor: "Kent topraklarının mulkiyet sorunu çozulmediği surece hiçbir şey yapılamıyor. En kıymetli şey arazi. İ stanbul bu yuzden sağlıklı gelişemiyor. İnşaat sektoru iyi ev yapamıyor çunku asıl para toprağa veriliyor. Bunun da en buyuk spekulatoru devlet. Burada mulkiyet hala belediyede yani devlette. Yapılacak en onemli şey şu; mulkiyetini vermeyecek. Verdiği an bu konu çozulemez. Vermediğinde binlerce çozum var. Ancak bunu yapmaya cesaret edemez çunku tekrar seçilecek..."
O ah şap evler dekor olur
Kuzguncuklular Derne ği Başkanı mimar Tulay Atabey ise "Kentsel donuşum, TOKİ demek; dev apartmanlar, altyapısı yetersiz, nufusu yoğunluklu yerler demek. Kararı iki turlu gormek gerekiyor. Birincisi; kentsel donuşum her yer için lazım mı? Bilinen gibi mi donuşmesi gerekiyor? O yerin ozelliğine uygun donuşum olamaz mı? Mahalleli bunu duşunemez mi? İkincisi ise Kuzguncuk'un sit alanı olması. Bize gore şanslı. Buyuyemiyor. Ancak 700 metre yukarısına kentsel donuşum gelirse bunun parçası olur. Ahşap evler o zaman sadece dekor olur. Kuzguncuk bunu kaldırmaz. Burada d uşunmeyi bilen insanlar var. Mimarlar, sosyologlar, eğitimciler... Bu insanlara kulak verilmeli. Korkuyla bekliyoruz" diyor.
Etkileri iyi analiz edilmeli
Ş ehir plancısı A. Faruk Goksu'nun onerisi ise şoyle: "Mahalle olçeğinde hız kazanmaya başlayan donuşum projelerinde yeni yaklaşımlar ve araçlar geliştirilmeli. Bilindik 'klasik imar planı' yaklaşımı ve 'riskli alan' ya da 'kentsel donuşum ve gelişim alanı' ilan edilmesi yontemiyle ornek donuşum projeleri geliştiremeyiz. ' Sosyal etki değerlendirme' (SED) raporu hazırlanmalı. Mekan ve yaşam etkileri araştırılmalı. Proje alanında yaşayan mulk ya da hak sahipleriyle kiracılar başta olmak uzere, mekan ve yaşama ilişkin tum etkiler çok iyi analiz edilmeli. Sorunlar birlikte ke şfedilmeli ve çozumler birlikte tasarlanmalı. Kuzguncuk proje alanı, hem mekansal hem de yaşamsal değerleri yuksek olan bir bolge. Ö rnek ve uygulanabilir bir model kurgulanmalı."
180 aile ya şıyor
Mahalleli ise çoktan orgutlu mucadeleye geçmiş durumda. Kuzguncuk ve İcadiye Mahalleleri Koruma, Yaşatma ve Dayanışma Derneği Başkanı Atila Yılmaz kararı şoyle değerlendiriyor: "Bu binalar 1945'te yapılmaya başlamış. Biz 1972'de buraya geldik. 1984'te, Turgut Özal zamanında bir imar affı çıktı, tapu tahsis belgeleri verildi. Kanuna g ore belediyenin bize tapu vermesi gerekiyor. Kimi aldı, kimi alamadı. Tapularımızı beklerken bu durumla karşılaştık. Yaklaşık 180 aileyiz. Kimse bize bir şey sormadı. Mutlu, huzurlu yaşıyoruz. Binalar ın çoğu tek katlı. Apartman istemiyoruz. Tapu da verseler istemiyoruz. Yasal hakkımızı sonuna kadar savunacağız."
Mahalleliyle g oruşulmedi
Örgutlu mucadelelerinde Kuzguncuklulara gonullu hukukçular da destek veriyor. Mahalleler Birli ği'nin gonullu hukukçusu Erbay Yucak, Kuzguncuk sakinlerinin hakları konusunda şu uyarıda bulunuyor: " Burada deprem riski yok. Vatanda şın karşısına çıkılmadı. Mimari avan proje uzerinde tartışılmadı. Daha tapularını alamamışlar. Gerçi tapusu olan yerler de kentsel donuşumden kurtulamıyor. Vatandaşın bir donuşum talebi yok.� Mek ansal, sosyolojik analizler yapılmamış. Mahalleli birlikte hareket ederse yıkım olmaz. Bunun onune geçmek için de 'bolme' politikası uygulanıyor. Hukuki, aleni yollar varken, hileli yollar tercih ediliyor. Buna gerek yok."
Can Y ucel Sokak'ta yaşayan Murat Karagozoğlu ise "1968'den bu yana buradayız, dedem de burada yaşamış. Bahçemde erik ağaçları var, tavuklarım var, eskiden guvercinler bile vardı. Biz d onuşum istemiyoruz" diyerek son noktayı koyuyor.
Kuzguncuklular ın şu sıralar başka sorunları da var. Anacaddenin kaldırımları yenileniyor. __Ve esnaf ın iddiasına gore kaldırım taşları hatalı doşeniyor. Yoğun yağışta dukkanlar su baskını tehlikesiyle karşı karşıya... Nitekim haber yapmak için semtte olduğumuz dakikalarda şiddetli bir yağış başlıyor, kısa surede giderler taşıyor ve caddeyi su basıyor, kanalizasyon suları Kuzguncuk'a akıyor (ustte solda).
' Kentsel Donuşum ve Gelişim Alanı' ilan edilen bolge, semtin sahilden
yaklaşık 700 metre yukarısındaki uç sokaktan oluşuyor. Burada
167 bina var.