• Doğalgaz Fiyatları (emtia-fiyatlari.com)
    by lovealike            0 Yorum     ekonomi    

  • Özet: Son dönemlerde çevreci girişimler ile birlikte anılan doğalgaz kullanımı, altın çağ olarak nitelendirilen bir dönemin başlangıcı olarak görülmektedir. Bu altın çağda fiyatların nasıl olacağı ile…

    Son donemlerde çevreci girişimler ile birlikte anılan doğalgaz kullanımı, altın çağ olarak nitelendirilen bir donemin başlangıcı olarak gorulmektedir. Bu altın çağda fiyatların nasıl olacağı ile ilgili ise herhangi bir kesinlik bildirecek bir durumun olmadığı da ortada. Talebin ve arzın gun geçtikçe artış gostermesi ile birlikte denge noktasının bulunabileceği başka etkenler araştırılmaktadır.

    Do ğalgaz fiyatları konusunda belirleyici faktorler eskiden daha az iken, gunumuzde farklı faktorlerin soz konu olduğu da gorulmektedir. Bu faktorler; hub, borsa, geleneksel olmayan kaynaklar ve LNG gibi kavramlardır. Literaturde doğalgaz fiyatları ile ilgili çalışmalar 3 gruba ayrılmıştır. Birinci grup " Henry Hub " ve Amerika merkezli çalışmalardır. İkinci grup çalışmalar ise Avrupa kıtasında ağırlıklı olarak yapılan fiyat çalışmalarıdır. Üçuncu ise Asya piyasasıdır ve aralarında en onemlisi olarak Asya gorulmektedir.

    Doğalgaz fiyatları hakkında yapılan çalışmalar başparmak kuralları denen bir temele dayanmaktadır. 10'a 1 kuralına gore; gozleme dayalı olarak, doğalgaz fiyatları petrol varil fiyatlarının 10'da 1'i civarında seyredeceğine dayalı kestirme bir kuraldır. 6'ya 1 kuralına gore ise; enerji içerikleri bazında Bat ı Teksas Petrolu (WTI) varil fiyatı ile doğalgaz fiyatı arasında oluşan fiyat çarpanıdır.

    Turkiye'de iki sebepten dolayı başparmak kuralları çok geçerli sayılmamaktadır. İki sebepten birincisi petrol fiyatlarının yukselişi ile birlikte bu ilişki kırılmıştır. 2006 yılı sonrasında petrol - doğal gaz fiyat ilişkisi bu kuralların dışına çıkmış sayılmaktadır. İkinci neden ise, Avrupa'daki gaz piyasasında bu tarz bir kural soz konusu değildir. Amerika'da Henry Hub fiyatları bir spot fiyatı belirlerken, Avrupa kıtasında gaz fiyatlarının hemen hepsi petrol ve urunlerine endekslidir.

    Avrupa piyasasının en buyuk doğalgaz tedarikçileri, petrol ve petrol fiyatları endeksli fiyatlama biçimi formullerini kullanmaktadır. Rusya'da, Hollanda'da ve Norveç'te de bu formuller kullanılmaktadır. Avrupa'da doğalgaz fiyatları Amerika'daki Henry Hub kadar likit piyasalarda oluşmadığı için genellikle fiyatlar Fuel Oil, dizel ve benzin değişkenleri arasında sağlam bir ilişkiden meydana gelmektedir.

    Avrupa'da vadeli opsiyon ticaretinin yapıldığı gaz hub'ları olmasına rağmen en yuksek likiditeye sahip İngiltere'deki National Balancing Point (NBP) bile petrol piyasalar ı ile kıyaslandığında oldukça geride kalmıştır.