Özet (TL;DR) @ 2018-04-19T00:00:00.000Z: Mark Zuckerberg, geçtiğimiz günlerde senatoda verdiği ifadede Facebook’un Avrupa Birliği Veri Koruma Yönergesi’ne (GDPR) uyum sağlayacağını belirtmişti. Zuckerberg aynı zamanda...
Mark Zuckerberg, geçtiğimiz gunlerde senatoda verdiği ifadede Facebook'un Avrupa Birliği Veri Koruma Yonergesi'ne (GDPR) uyum sağlayacağını belirtmişti. Zuckerberg aynı zamanda kanunun henuz ABD'de geçerli olmamasına rağmen bu uyumu ABD'de de surdureceğini de ifade etmişti. Gelin bu değişikliklere yakından bakalım.
Bu haftadan itibaren Avrupalı kullanıcılar Facebook'un yeni gizlilik değişimi ve kullanım şartları onay akışı ile karşılaşmaya başlayacak. Kullanıcılar şimdilik bu bildirimlere cevap vermeyi ertelese de 25 Mayıs'ta GDPR'ın uygulamaya girmesiyle birlikte Facebook tum uyum surecini tamamlamış olacak. Bu arada Facebook'un, onumuzdeki aylarda bu uyum surecini bolgesel farklılıklar gosterse de kuresel olarak devam ettireceğini de belirtelim. Gizlilik Onay Akışı'nda yapılan değişiklikleri inceleyeceğimiz bu yazıda her bir değişikliği ele alacağız.
Yularıdaki gorselde de goreceğiniz uzere Facebook'un yenilenen Gizlilik Onay Akışı'nın girişinde Avrupa Birliği Veri Koruma Yonergesiyle bağlantılı olarak şirketin bu değişikliği neden yaptığı ve neleri okuyacağınız belirtiliyor. Sayfanın ust kısmında çıkış için bir çarpı butonu ve alt kısmında ise daha fazla bilgi almanız işin "Başlayın" butonuna yer verilmiş durumda. Bu adımın sonrasında ise farklı alanlarda detaylı metinlerle karşılaşmanız mumkun.
Hassas Bilgiler
Girişteki bilgilendirici metinden sonra Facebook, profilinizde yer alan hassas bilgilere dair sizi uyarıyor. Profilinizde belirttiğiniz cinsel yonelim, dini goruşler ve siyasi goruşler bu kapsamda değerlendiriliyor. Facebook'un hassas bilgiler başlığında daha detaylı bir açıklama sunmadan "Kabul et ve devam et" butonu sunması ise oldukça manidar.
Hatırlarsanız sorularıyla Zuckerberg'e zor anlar yaşatan Kaliforniya'nın 18. Başkanlık Bolgesi ABD Vekili Anna Eshoo, bilgilendirmelerin sade bir dille şeffaf, açık bir şekilde yapılması gerektiğini soylemişti. Eshoo, 'Verinizle şunları yapacağız, bunun olmasını ister misiniz?' sorusunun sorulması gerektiğini aksi taktirde işlerin bulanıklaştığını vurgulamıştı. Bu anlamda detaylı bilgilendirme olmaksızın "Kabul et ve devam et" butonu sunulması, aslında Facebook'un tavrının pek de değişmediğini gosteriyor.
Eğer "Kabul et ve devam et" yerine "Ayarları Yonet" butonunu seçerseniz, Facebook sizi doğrudan yonetimin yapıldığı alana yonlendirmiyor. Onun yerine bilgileri tutmanın hangi alanlarda işinize yarayabileceğini ya da bu bilgileri kaldırdığınızda nelerden mahrum olacağınızı ifade ediyor. Örneğin, dini goruşunuzu profilinizde sadece seçtiğiniz kişilere gosterme olanağınız olduğunu ya da Facebook'un size bu konuda gruplar onerebileceğini belirtiyor.
Açıkçası bu ekran kullanıcılarda "bana son bir şans ver" imajı yaratabilir. Yine de Facebook'un hassas bilgilere dayanarak reklamcıların sizi hedeflemesine musaade etmediğini belirtelim. ABD konumunda bunun tek istisnası politik Sayfalar ve etkinliklerle etkileşime girdiğinizde gerçekleşiyor. Bu arada onları da devre dışı bırakabileceğinizi belirtelim. Ancak bu seçenekte sadece hassas bilgileri duzenleyebilmeniz soz konusu. Bu seçenekte yapacağınız değişikliklerle hem arkadaşlarınızın hem de Facebook'un bu bilgilere erişimini engelleyebiliyorsunuz.
Y uz Tanıma
****
Yakın zamanda yuz tanıma teknolojisine açma kapama tuşu ekleyen Facebook, yasalar gereği Avrupa ve Kanada'da yuz tanıma teknolojisini çalıştıramıyordu. Aynı şekilde İrlanda veri koruma komisyon uyesi de 2012'de bu ozelliğin ulkede kullanılmasını yasakladı. Artık bu ulkelerdeki kullanıcılar Facebook'un yuz tanıma ozelliğini kullanabilecek.
Başkası sizin fotoğrafınızı profil fotoğrafında kullandığında bildirim almanızı sağlayan Facebook'un yuz tanıma ozelliği bu açıdan olumlu karşılanabilir. Ancak işin bir de etiketleme boyutu var. Facebook'un kullanıcının arkadaşına, isim vererek etiketleme talebiyle gitmesi oldukça korkutucu. Bu noktada Facebook " ya hep ya hiç" anlayışıyla hareket ediyor. Kullanıcılar sunulan seçenekler uzerinden ya Facebok'un kendilerini tanımasına izin veriyor ya da bu izni vermemeyi tercih ediyor.
Webde Veri Toplanmas ı
Zuckerberg'un "golge profiller"e dair ifadesiyle birlikte Facebook'un webde veri topladığı doğrulandı. Her ne kadar Zuckerberg bu eylemin guvenlik amaçlı olarak yapıldığını belirtse de bir çok kullanıcı Facebook dışında verilerinin toplanmasına tepkili. Zira bu veriler daha alakalı reklam hedeflemeleri için de kullanılabiliyor.
Şirket bu adımda sitelerdeki goz atma geçmişinize dayanan reklam hedeflemelerini engelleme imkanı sunuyor. Bu goz atma geçmişine ise beğeni ve paylaşım duğmeleriyle, konuşma Pixel'i ile ya da Audience Network reklamlarıyla ulaşılabiliyor. Hedeflemeyi durdursanız da Facebook Haber Kaynağı'nızı bu bilgilere dayanarak duzenleyebilecek ve diğer hizmetlerinde bu bilgileri kullanabilecek.
Yeni Hizmet Ko şulları
Facebook yakın zamanda Hizmet Koşulları'nı ve Veri İlkesi'ni yeniden yazarak guncelledi. Boylece bu başlıklar daha açık ve okumasıkolay bir hale getirildi. Aslına bakarsanız bu iki alanda da çok kapsamlı bir değişiklik yapılmadı. Ancak Hizmet Koşulları ve Veri İlkesi, Facebook'un sahip olduğu Instagram ve Messenger uygulamalarında da geçerli hale geldi. Yine de WhatsApp ve Oculus'un kendilerine ozel Veri İlkesi'ne sahip olduğunu belirtmekte fayda var. Tum bu gelişmelerin açıkça ifade edilmesi ise olumlu bir adım.
Ancak bu ilkeleri reddetme seçeneği tanınmaması oldukça dikkat çekiyor. Aynı şekilde bu koşulları kabul edilmemesi halinde kullanıcıların yonlendirildiği "seçeneklerinizi gorun" kısmınının oldukça kuçuk puntolarla belirtilmesi de Facebook'un sizi içeride tutma arzusunun bir gostergesi. Bu anlamda yukarıda da belirttiğimiz gibi Facebook, Eshoo'nun soylemiyle çelişmeye devam ediyor.
Eğer "seçeneklerinizi gorun" seçeneği uzerinden ilerlemek isterseniz, Facebook'un size hesabı dondurmaktan bahsetmediğini soyleyelim. Bu alanda hesabınızı kalıcı olarak silmeniz gerektiğini soyleyen şirket, platformdaki bilgilerinizi indirmenizi de tavsiye ediyor. Bu noktada Facebook hesabını silmeye karar verenler için şirketin onerdiği uzere bilgilerinizi indirmeniz gerektiğini de belirtelim.
Tum verilerinizi indirmek için beklerken, Facebook'un size "Emin misin?", "Son kararın mı?" gibi yaklaşımlarda bulunacağını da ekleyelim. Zira Facebook, o dokumanda da bahsettiği uzere silme işlemini hemen yapmak yerine bir kaç gun erteliyor. Eğer o bir kaç gun içinde tekrar hesaba giriş yaparsanız silme işlemi iptal ediliyor. Silmenin 90 gune kadar uzanabileceği de dokumanda belirtiliyor.
Ebeveyn Onay ı
****
Avrupa Birliği Veri Koruma Yonergesi aslında aynı zamanda sosyal ağların gençlere yaklaşımını da içeriyor. Facebook'a kayıt olmak için en az 13 yaşında olmanız gerektiği duşunulurse, yonergenin ozellikle 13 - 15 yaş arası gençlere odaklandığını soyleyebiliriz. Bu yaş aralığındaki kullanıcılar cinsel yonelim, dini goruşler ve siyasi goruşlerini profillerinde paylaşırsa Facebook bu bilgileri silmekle ya da tutmak için aile onayı almakla yukumlu. Aynı zamanda Facebook'un ortakları tarafından verilere dayanarak hedefleme yapılması için izne ihtiyaç duyuyor. Bu izin olmaksızın Facebook'un kişiselleştirilmesi de daha az oluyor.
Onay surecinin ise çok ciddi olmadığını belirtmekte fayda var. Zira Facebook gençlerden bir ebeveyn ya da velinin e-posta adresini istiyor ve sonrasında şirket e-posta uzerinden bu "kişiye" ulaşarak çocuğunun hassas bilgilerinin paylaşılması konusunda onay istiyor. Ancak Facebook'un bu alanda pek seçici olmadığını soylemek mumkun. Ne de olsa şirket onay surecinin ilk etabında çocuğun verdiği mail adresinin ebeveyn ya da veli olduğuna dair bir guvene sahip. Üstelik bu konuyu doğrulamak için herhangi bir eylemde de bulunmuyor.
Gizlilik K ısayolları
Facebook tum kullanıcıların gizlilik ayarları konusunda son gelişmelere hakim olabilmesi adına Gizlilik Kısayolları'nda tasarım değişikliğine gitti. Bu yeni tasarım daha renkli yaklaşımıyla sitenin geri kalanından ayrılıyor. Oldukça başarılı.
Bilgilerinizi İndirme
Geçtiğimiz 8 yıl boyunca Bilgileri İndirme Aracında hiçbir değişiklik yapmayan Facebook, Avrupa Birliği Veri Koruma Yonergesi'ne uyum sağlamak amacıyla tamamen tasarım değişikliğine gitti. Artık içeriklerinizi ve verilerinizi indirmeden de farklı kategorilerde goruntuleyebiliyorsunuz. Bu ozellikte yapılan değişimin, diğerleriyle karşılaştırıldığında tartışmasız bir şekilde olumlu olduğunu soylemek mumkun.
Üstelik artık indirmek istediğiniz verileri belli kategorilere, tarih aralıklarına, JSON ya da HTML formalarına ve gorsel çozunurluklerine gore seçebiliyorsunuz. Dolayısıyla yapılan bu guncelleme sayesinde indirmek istediğiniz belli kapsamdaki verilerinizi daha kolay ve hızlı indirebiliyorsunuz. Bu arada yeni araçta indirilen gorsellerin çozunurluğunun yukseltildiğini de belirtelim.
Bu araçtaki tek sorunun Facebook'un veri taşınırlığından yoksun olması olduğunu soyleyebiliriz. Bilgileri İndirme Aracı aslında tum verilerinizi alıp, başka bir sosyal ağa gidebilmenizi sağlamalı ancak veriler sadece arkadaşlarınızın isimlerinden oluşuyor. Yani linkler, kullanıcı adları ya da başka tanımlar bu verilere dahil değil. Aynı şekilde arkadaşlarınızın e-posta adreslerini ve telefon numaralarını indirmeniz de soz konusu değil.
Yapılan değişikliklerin sonuna gelirken, Facebook'un Avrupa Birliği Veri Koruma Yonergesi'ne uyum sağlamasının oldukça yerinde bir hamle olduğunu soyleyelim. Üstelik şirketin bu uyumu ABD, Kanada ve Avrupa gibi sadece belli konumlarda değil kuçuk değişikliklerle dahi olsa kuresel olarak hayata geçirmek istemesi gerçekten olumlu bir adım. Yine de kullanıcıların, Facebook'un iş modelini değiştirmediğini hatırlamasında fayda var. Dolayısıyla belli kısıtlamalar çerçevesinde dahi olsa Facebook'un urunu hala kullanıcılar. Bu konuda sosyal ağ pazarındaki devasa tekeliyle sıklıkla gundeme gelen isim Facebook olabilir, ancak hemen hemen her uygulamada urunun kullanıcılar olduğunu hatırlayarak adım atmak muhim.