Özet (TL;DR) @ 2018-04-10T00:00:00.000Z: Facebook CEO’su Mark Zuckerberg’in meclisin önüne çıkmadan önce yazılı olarak sunduğu ifade birçok analitik bakış açısı içeriyor. Ancak ne yazık ki bunların arasında...

Facebook CEO'su Mark Zuckerberg'in meclisin onune çıkmadan once yazılı olarak sunduğu ifade birçok analitik bakış açısı içeriyor. Ancak ne yazık ki bunların arasında Facebook'un sosyal ağın temelini çuruten esas problemi ele alınmıyor.

Zuckerberg'in açılış kısmında yer verdiği açıklamalar çoğunlukla Facebook'un tarihsel surecini anlatıyor. Zuckerberg ifadesinde son iki yılda gerçekleşen olayların şirketin itibarına ve hisse değerlerine nasıl zarar verdiğini de belirtiyor. Bu anlamda Zuckerberg'un, şirketini tarih sahnesinde silme yetkisine sahip meclis uyelerine karşı iki farklı konuda savunduğunu soyleyebiliriz. Bunlardan biri kullanıcı gizliliği diğeri ise platform butunluğu.

Zuckerberg verdiği ifadede uçuncu parti uygulamaların kısıtlanması ile sahte hesaplarla ve yayılan yanlış bilgilerle mucadele etme konusunda Facebook'un son zamanlarda yaptığı yeniliklerden de bahsetti. Bu adımların Zuckerberg'un şu anki guvencesini oluşturduğunu soylemek mumkun.

Facebook artık kar etmeyi bir kenara bırakarak, yeni araçlar geliştirmek uzere yeni bir ekip oluşturarak kullanıcı verilerini kotu niyetli oyunculardan korumak için harekete geçiyor. İşin uzucu tarafı ise Facebook'un aslında bunu daha once de yapabilir durumda olması ancak yapmaması. Facebook, ABD seçimlerinden once platformdaki kotu oyuncuların kokunu kazımak için adımlar attı ve bu konuda şimdiye kadar olduğundan daha fazla adım atmaya başladı. Gorunen o ki; attığı ilk adımlar dahi yetersiz kalıyordu.

Bu noktada Zuckerberg'un yazılı ifadesinden alıntı yapmakta fayda var:

Önceliğimizin ne olduğu konusunda net olmak istiyorum: topluluğumuzu korumak, karlarımızı maksimuma çıkarmaktan daha onemli.

Bu açıklama aslında Facebook'un şimdiye kadar topluluğu korumaktan çok karı maksimuma çıkarmaya odakladığının da bir gostergesi. Facebook'un karşılaşacağı bir başka sorun ise kullanıcıların bundan sonra kendilerini Facebook'tan korumak uzere hareket etmesi. Yaşanan son skandal, Facebook'un kullanıcıları hakkında ne kadar bilgiye sahip olduğunu ve aslında kullanıcıların verdikleri bu bilgiler konusunda ne kadar az kontrol sahibi olduğunu gosterdi.

Aslına bakarsanız Zeynep Tufekçi'nin de Wired'daki koşe yazısında değindiği uzere Facebook'un en baştan beri problemi buydu:

Bundan sonra Facebook'un 2 milyardan fazla kullanıcıyı gozetlediği ve profillendirdiği, niyetlerinin bunu reklamcılara ve Filipinler'deki Rodrigo Duterte gibi nahoş diktatorler dahil olmak uzere neredeyse Facebook'a odeme yapan herkese satmak olduğu konusunda onlara ve geri kalan herkese açık olmak gerekir. Şirketin toplam piyasa değerinin neredeyse yarım trilyon dolar olmasının yanı sıra rakiplerini satın alacak kapasitede milyonlarca dolar nakdi bulunmasının nedeni budur.

Tufekçi'nin sozleri sizlere ağır gelmiş olabilir. Ancak Facebook'un tum bu problemleri yaşamasının ve alabileceği onlemleri almamasının temel nedeni bu iş modeli. Şu anda atılan butun adımlar tekrar bir Cambridge Analytica ve seçim krizinin yaşanmasının onune geçmek uzere atılıyor. Yapılan yeniliklerle geliştiricilerin eriştiği bilgiler kısıtlamış ve belki de kullanıcıların içini rahatlatmış olabilir. Yine de Facebook'un hala bu veriler uzerinde soz sahibi olduğunu hatırlamakta fayda var.

Dolayısıyla Meclis'in yaptığı bu toplantılar sonrasında gidilebilecek iki yol var. İş modeli bakımından Facebook'un reklamcılarla olan bağını keserek haber ve içerik kısmında abonelik modeline geçmesi bahsettiğimiz yollardan biri. Konu yasal yaptırımlara geldiğinde ise Facebook'un Avrupa Birliği Veri Koruma Yonergesi'ne uyum sağlaması, atılması gereken adımlardan ikincisi olarak one çıkıyor.