Özet (TL;DR) @ 2018-03-17 23:26:34.933813: ==================================================================================== 2 bin kilometrelik bir demiryolu... Memleketin bir ucunu ötekine bağlıyor. Durakları Ankara, Kırıkkale, Kayseri,…
Doğu Ekspresi bir akım, ozellikle sosyal medyada. Belli bir fotoğraf tarzı, şarkı repertuvarı hatta dekorasyon modası bile var! Vagonlar LED ışıklar, Kemal Sunal, Adile Naşit posterleriyle susleniyor. Fotoğraflarda OT, Tuhaf dergileri goze çarpıyor. Bu goruntuler tanıdık. Arzu Film nostaljisiyle Y kuşağını birleştiren bir dunya... Doğu Ekspresi yolcuları, ozledikleri hayatı Anadolu'nun tren yollarında, Instagram fotoğraflarında yaşatıyor sanki.
Buyurun bizim vagona, bu fenomene yakından bakalım.
Do ğu Ekspresi artık Ankara'dan kalkıyor.
Çunku İstanbul-Ankara arası hızlı tren yapıldı.
Biz Pendik'ten bindik.
Hızlı ve rahat ama zırt pırt durduğu için dort saat suruyor yine.
Doğu Ekspresi kafası asla bu trende başlamıyor.
Neden mi?
Mesela tren televizyonu...
Otomobilleri parampar ça eden hurda oğutme makineleri, dev vinçlerle oynanan futbol videoları...
Sonra şupheli insan sahneleri ve 'Alo 140 ihbar hattı' tanıtımı...
Belki 40 kere dondu aynı goruntuler.
Ne kadar faydalı bir yayın...
Memlekette normal tek bir kişi kalmasın!
250 kilometreyle giden tren, Osmangazi K oprusu'nun yanında yavaşlıyor.
Hiçbir zaman sevmedim omur torpusu Yalova yolunu...
İyi olmuş kopru...
Bir #Karsrail filmi Bu gece 21.00'de.
Hurriyet Pazar'ın Doğu Ekspresi filmi bugun saat 21.00'de cebinize gelsin isterseniz, http://hry.yt/indir adresinden mobil uygulamamızı indirmeniz yeterli
Acil çıkış nerede?
Sonunda Ankara'ya varıyoruz.
Ah, memleketim...
Bozkırın kokusunu içime çekiyorum... İçim kıpır kıpır!
Desem de inanmayın.
Ankara romantik bir seyahat dura ğı değil.
Ama insan ı da yemeği de her zaman guzeldir.
Ulus'taki Uludağ Kebapçısı'nda, muazzam bir 'İskender' yiyip market alışverişine çıkıyoruz.
Trende buzdolabı var.
Gurme sandvi ç en akıllı seçim.
Biz salam, jambon, dil, peynir ve siyah çavdarlı Alman ekmeğine yuklendik.
Yanında da iklime uygun Rus votkasına...
Bu yolun bir ucu da Rusya...
Zaten bu yolculukta kendimi Rusya'ya gittiğime inandırıp 'Doktor Jivago' tribine girmeye kararlıyım.
Kara treniyle ortalığı titreten 'Bolşevik Komutanı Strelnikov' gibi bir-iki yerde halkı selamlayasım bile geldi!
Sıcacık bir ortam
Gorevliler nazik, guleryuzlu, gungormuş insanlar...
Bunun ne kadar onemli olduğunu anlatamam.
Zaten herkes saatli bomba gibi, trene psikoterapi niyetine geliyor. Bir de vagonda kutuplaşmaya gerek yok.
Trende yolcular kendi aleminde.
Gece odalarda toplanılıyor.
İçki servisi yok. Ama içene karışan da...
Kompart ımana uç-beş kişi doluşunca muthiş samimi, dostça bir ortam doğuyor.
Koridorda yolcular birbirine g ulumsuyor, yol veriyor, fotoğraf çekiyor, şarkı soyluyor.
Saatler geçtikçe bizi yoran birçok şey geride kalıyor.
Trenin ninni gibi sesi, birbirini hırpalamayan, aksine seven, guvenen insanlar...
Ranzaya kıvrılıp çocukluğumdaki gibi huzur dolu bir uykuya dalıyorum.
Ay ışığının altında suzulen Doğu Ekspresi belki de çok ozlediğimiz 'o ulke'...
Başka bir gezegen
Pırıl pırıl bir gun! Guzel de uyudum.
Yastıklar, çarşaflar tertemizdi, çok şukur.
Pencereden izledi ğim cennet, bugune kadar hep otoyollarda zihnime resmettiğim Turkiye'ye hiç benzemiyor.
Tren yolu nehir yatağını izliyor.
Sarı-mavi-yeşil her yer...
Ağaçların kuru dalları guneşten kıpkırmızı olmuş, uzerlerinde buz taneleri ışıldıyor.
Öyle manzaralar çıkıyor ki bazen heyecandan ayağa fırlayıp cama yapışıyorum.
Foto ğraf: Tamer Guna
Mesela Kemah civarında her birinde sayısız kuş yuvası olan binlerce ağacı gorduğumde aklımı oynatacağım sandım!
Erzurum'a iki saat kala farklı bir gezegene adım atıyoruz sanki.
Her yer bembeyaz!
D ortnala gelip Uzak Asya'dan Anadolu'da bir kısrak başı gibi uzanan memleketimin Asya kapısındayız.
Tatar, Çerkes, Ermeni, Gurcu, Azeri, Rus birçok kavmin ortak vatanı Kafkasya'nın ucu gorunuyor.
Bembeyaz ovalar, karlı dağlar...
Zihnim Gogol 'un, Tolstoy'un romanlarına kayıyor.
Bu sertliğin içinden incelikler çıkarma konusunda -itiraf etmek gerekir ki- kimse Rusların eline su dokemez.
Ç ıldır Golu'ndeki cirit alanı 'Game of Thrones' setini andırıyor
Kim demiş Kars'ta gece hayat
yok diye!
Kars'a vardığınızda bunu hissediyorsunuz: Memleketimin hiçbir şehrine benzemiyor.
Çunku 1878-1918 arası 40 yıl Rusların elinde kalmış.
Goz kamaştıran binalar, caddelerdeki ızgara sistemi çardan yadigar!
Izgara sisteminde caddeler dumduz bir çizgi uzerinde ilerliyor, diğer caddeleri de 90 derece kesiyor. Santim sapmadan.
Turk muteahhitler 100 yıl once yapılan bu sistemi devam ettirememiş. Yeni sokaklar karman çorman.
Kars'ta sık duyduğum bir şaka: Şu Ruslar gelse de şehrin bakımını yapsak!
Şehre gece 10.30 gibi varıyoruz.
Bir şeyler yeme içme isteğimize "Bu saatte her yer kapalıdır ve içki yasak" cevabını alıyoruz.
Yok artık, İran'a mı geldik!
Buna inanmıyor ve şehir merkezine gitmelerini rica ediyorum.
S ıcak şarap masanın altında
Işıkları açık ilk yerin onunde haykırıyorum "Dur!" diye.
Mekanın adı Cafe Puşkin!
'Savaş ve Barış'tan bir sahne...
Ortada soba, kaz ve bulgur pilavı dolu masalar...
Arka bahçede, varilde ateş yanıyor, etrafında akordeon eşliğinde insanlar dans ediyor.
Burada galiba sıcak şarap var ama bir turlu gelmiyor.
Yasak değil ama zamanın ruhu boyle gerektiriyor.
Masaların altında, kahve fincanlarında saklayarak içiyorlar çoğu yerde.
Kent merkezindeki Şehir Kulubu'ne geçiyoruz.
Karakterli bir yer, yemekler de harika.
Önce 'evelik çorbası', ardından 'hangel' yani yaprak mantı... Üzerine de kaz...
Yanında nefis Gurcu şarabı...
İçki servisini açıkça yapan iki-uç yerden biri.
"Kars'ta hayat yok" diyerek bizi erkenden yatağa goturebileceğini sanan mihmandar arkadaşlarımızdan tatlı bir intikam alıyoruz o gece.
Prof. Dr. H usnu Kapu
Turizm patlaması kalıcı olabilir
Sabah, Serhat Kalkınma Ajansı SERKA'nın Başkanı Husnu Kapu'yla şehir turu yapıyoruz.
Harika bir Avrupa Birliği projesi hazırlamışlar, Ordu Caddesi'ni AB fonlarıyla baştan aşağı yenileyecekler.
Rus yapımı muhteşem binalara bakıyorum...
Bir de bizimkilere...
İçim sıkışıyor.
Nedir bizden farkları?
Ruslar da bu belalı coğrafyada, biz de...
Onlar da Doğu-Batı arasında kalmış, bize çok benzeyen bir toplum... Zorbalık, bağnazlık, şiddet; alası var!
Peki İtalyan, Fransız inceliğinde binaları, sarayları nasıl inşa etmişler?
Hem de Roma'da, Floransa'da değil!
Sarıkamış'ın tepesindeki Katerina Koşku'nu gorseniz, ruya sanırsınız.
Bu bolgedeki turizm patlamasında, -açık konuşalım- Rus izlerinin etkisi buyuk...
Guzel haber şu: Artık Turkiye bu hazinenin değerini fark etmiş ve ileri taşıyor gibi.
Âşık atışmaları, ciritçiler, enfes restoranlar, mert, samimi insanlar...
Kars, tarihi mirasını taşıyacak insan kalitesine sahip.
Birçok kişide bu gururu, misyon duygusunu gordum.
Masa altından gizlice şarap içmek gibi tuhaflıkları da geride bırakabilirlerse turizm patlaması kalıcı olabilir.
Ve inanın, Kars kış mevsiminin Bodrum'u olur.
İ ki genç Karslı. Avukat Merve Ergun ve bilgisayar muhendisi Nimet Üre.
Mis gibi drone 'umuzu kim, neden duşurdu?
Sebati Karakurt, Çıldır Golu'nun guzelliklerini çekmek için 'drone'unu havalandırdı.
Sonra drone birdenbire duştu ve kayboldu.
Dakikalarca aradıktan sonra bir kenarda bulduk, paramparça olmuş.
Meğer bir bakanın eşi, golu ziyarete gelmiş.
Guvenliğin açtığı 'jammer' cihazı, drone'u duşurmuş.
Binlerce lira zarar... İptal edilen çekimler...
Valilikten iznimiz de vardı.
"Gidip bir şey soylesek mi" diye bir duşunuyor, sonra hep bir ağızdan "Boş ver" diyoruz.
Nuran Özyılmaz (Kars Kaz Evi'nin sahibi): İstanbul benim şehrime gelsin,
ben gitmiyorum!
* En son 2011 'de gelmiştim, o zaman biraz daha kuçuktu restoranınız. Ama gozunuzde o ışığı gormuştum, bu işi buyuteceğiniz belliydi. Şimdi Kars bambaşka bir şehir olmuş.
- Turizmde patlama yaşandı. Sosyal medya treni uçurdu.
* Kaz i şi nasıl gidiyor?
- Bizim geleneksel bir yemeğimizdir. Çoğu Karslının da bilmediği bir şeydir. Bazı koylerde pişirilirdi. Ben bunu ticarete donuşturdum.
Ş ehrin nufusundan daha yuksek sayıda misafir
* Galiba kad ınları da cesaretlendirdiniz...
- En başta kadınlarla başladım. Çunku kazı yetiştiren kadın emeğidir. Kaz kadınındır. Kumesinde kadın besler. Karşısında bir kadın girişimci, işkadını bulduğu için eşinin de sesi çıkmıyor.
* "Artık yetişemiyoruz, sağdan soldan almak gerekiyor" diyenler var. Afyon'dan vesaire...
- Nereden alınırsa alınsın kaz aynıdır. Muhim olan bir merkezin onu işlemesidir. Ben 2008'de Kars Kaz Evi'ni kurduğumda, buradaki kaz potansiyelini harekete geçirdim. Şimdi de diyorum ki Turkiye'deki potansiyeli harekete geçirelim. Turkiye'nin her yerindeki kazcılık doğaldır, entegre değildir.
* Çiftliklerde uretim yok mu henuz?
- Yok. Her yerden aynı kalitede geliyor. Kaz, soğuk ve yuksek yerlerde beslenir. Afyon oyle bir yer. Eskişehir'de de var boyle yerler. Çorum'da da, Samsun'da da kazcılık vardır.
* Kaz ci ğeri yapılmıyor mu Turkiye'de?
- Bizim kazlarımız ciğer yapımı için ozel beslenmiyor. En doğal ortamda besleniyorlar, bu yuzden ciğeri, tavuk ciğerinden az buyuktur. Bu yıl ilk defa monumuze koyabildik. İmece usulu temizlendiği için koylu o gun ciğeri tuketir. Burayı açtığımda, muşterilerim bana "Avrupa'da kaz ciğeri yedik" diyorlardı, ben biraz eziliyordum. Sonra Amerika'da, İspanya'da, Polonya'da, Macaristan'da kaz yedim. Ve donduğumde onlara, "Siz hasta kaz yemişsiniz" dedim. Çunku onlar entegre olmuş. Bizdeki tavukçuluk gibi. Ne rengi ne lezzeti bizimkine benziyor. Dunyanın organik peşinde olduğu şu donemde biz Kars'ta en doğal kazı sunuyoruz.
* Yedi-sekiz sene once size "İstanbul'a gitsenize, orada da bir dukkan açın. Burası harika olmuş" demiştim. Gitmemişsiniz, açmamışsınız... Neden?
- Kars nufusundan daha yuksek sayıda misafir ağırlıyorum burada. Bunun bir etkisi var tabii. Burada kalmak daha akıllıcaydı. Buyuk gazeteciler, yazarlar "İstanbul şubesi açmayı duşunmuyor musunuz" diye sordu. Ben onlara "İstanbul benim şehrime, benim ayağıma gelsin! Ben gitmiyorum" dedim.
Kars Kafkas Halk Danslar ı ekibiyle, Ani'deyiz...
Ali İhsan Alınak (Şehir Kulubu'nun sahibi, mimar): Kenti var eden en
değerli şey, yureğimizin sıcaklığıdır
* Ali Hocam, arkada ş termometreye baktı geldi, "Bir şey yok, eksi 14 derece sadece" dedi...
- Kars'ta uşumek aslında keyifli bir acı. Üşumemek gibi bir durum biraz absurt kalıyor.
* Ate ş yakmak bir gelenek mi sizde?
- Kesinlikle oyle, bir gelenek. Aslında ateşe ihtiyacımız yok. Kenti var eden en değerli şey, yureğimizin sıcaklığıdır.
* Nereden geliyor bu y ureğinizin sıcaklığı?
- Bu coğrafyanın insanları Kafkasyalıdır. Kafkasyalılar merttir, yiğittir. Moderniteyi Anadolu'dan belki 100 yıl once yaşadık. Bunun yanında, bir yanımız da yıkıktır.
* Bir şey hissettim, bilmiyorum doğru mu; burası bir serhat şehri, Edirne de oyle, orada çok nettir hikaye. Balkan Savaşları'ndan beri Yunanistan'a, Bulgaristan'a karşıdır. Burada Rus mirasına karşı şiddetli bir ret yok. Aksine ufaktan ufağa bir saygı var gibi geliyor...
- Bu 'malumun ilamı' aslında. Değeri yuklenmek konusunda Kars birtakım şeyleri daha once de yaşamış. Tarihine baktığınız zaman Rusya'da da Osmanlı'da da onemli bir kent. Çunku 8 bin yıllık geçmişi olan Ani, Kars'ın bakiyesi. Boyle olunca da Kars'tan beklediğiniz o ana gorev, 50 ya da 100 yılda bir kendini yenileyerek hayat buluyor.
* Biz çok araştırma yaparak geldik buraya. Çok kaynak var. Özellikle sosyal medya yurumuş gitmiş. Yorumlar, selfie'ler... Y Kuşağı keşfetmiş fakat bu akşam -sanırım sizin arkadaşlarınızdı- entelektuel bir masaya denk geldik. Kafkas Üniversitesi'nden iki hoca, eşleriyle gelmişler, şarkı soyluyorlar. Ben boyle bir şey gormeyeli herhalde 30 sene olmuştur. Çok yuz vermediler baştan ama sonra sohbet ettik. "Geliyorsunuz buraya, çunku sosyal medyada keşfedildi. Ama anlıyor musunuz siz nereye geldiğinizi" diyorlar. Boyle bir şey var mı?
- Kesinlikle evet. Onun için "Dokunun" diyorum. Bu kentin asıl değerlerinin içi boşaltılarak yeni değerler manzumesi yaratılmaya çalışılıyor. Aslında sosyal medya buna bir anlamda set çekti. Bu kentin değerlerini yok eden hoyratça davranışın onunu kesti. Bu anlamda sosyal medyanın ya da yeni neslin kara olan ozleminin Kars'ı canlı tutacağına inanıyorum. Gerçekten bunun kente bir faydası olacak. Daha 10 yıl once 'İnsanlık Anıtı'nı yıktık bu şehirde. Geçen yıl Kars Kalesi'nin eteğindeki, tarihi binyıllara varan değerleri dozerlerle yok ettik. Yani Kars'a bu gelişler, bu yıkıma bir dur demektir. Çok kıymetli ve değerli goruyorum bu gelişleri. Sadece turistik, ekonomiye katkı diye duşunmuyorum. Dunya avuçlarımızda ve biz sosyal medyanın kuvvetiyle dunyanın ne kadar ufak olduğunu kanıtlayacağız. Ne kadar uzaksak bir o kadar da yakın olduğumuzu goruyoruz. Boyle bir durumda bir vazife çıkarmamız gerekiyor. Kars Turkiye'dir, Turkiye Kars'tır.
Ç ıldır'da iyice 'Doktor Jivago' tribine giriyorum.
Kars yaz ı dizisinin devamı yarın Hurriyet'te...
H urriyet Pazar'ın Doğu Ekspresi filmi bugun saat 21.00'de cebinize gelsin isterseniz, http://hry.yt/indir adresinden mobil uygulamamızı cep telefonunuza yuklemeniz yeterli