Özet (TL;DR) @ 2017-11-18 09:38:16.443062: Otizm dendiğinde, Türkiye’de ilk akla gelecek isimlerden biri Prof. Dr. Yankı Yazgan. Yaklaşık 25 yıldır bu konuda çalışan çocuk-ergen psikiyatrı Yazgan, 22 ve 23 Kasım tarihlerinde gerçekleşecek.…
Aileler, çocuklarında neyi fark edip size geliyor?
- Kuçuk çocukların temel durtusu, annesi veya bakım veren kişiyle ilişki kurmaktır. Goz teması kurmak, gulumsemek, adıyla çağrıldığında donup bakmak yerine kayıtsız kalmak veya gecikerek bakmak bu ilişki arzusunun zayıflığına işaret sayılır. Değişime karşı rahatsızlık duyma gibi belirtiler, bazen çocuğun huyu ya da huysuzluğu şeklinde yorumlanarak gozden kaçabiliyor. Tekrarlayıcı hareketler, belli davranış kalıplarına takılıp kalma, kalıpların dışına çıkamama bir başka onemli davranış ozelliği. Uç ornekleri çamaşır makinesine veya donen nesnelere bakmak olarak tanımlanmakta olan tekrarlayıcılık, ozellikle fiziksel ozellikleri çocuğa ilgi çekici gelen belli konulara aşırı ilgi şeklinde de gorulebilir. Soz gelimi lunaparklardaki 'rollercoaster'lara, taşıtlara takılıp kalmak, ancak insan ilişkisine yeterince ilgi gostermemek gibi... Annelere çocuklarına ilişkin otizm kuşkusu duyduklarında kulak vermeliyiz. Problem var diyorlarsa buyuk olasılıkla vardır.
Otizmle ilgili en s ık duyduğunuz sorular neler?
-"Ne olacak? Ne kadar iyileşeceğiz?" ya da "Acaba neden oldu, ben ne yanlış yaptım?" sık duyduğum sorular. "Okuyabilecek mi, kendi hayatını kurabilecek mi?" gibi sorular dışında "Âşık olabilecek mi? Birisini sevebilecek mi?" sorusu da gelir. Anlamlı ilişkiler kurabilecek kadar gelişen otizmli kişiler oluyor. Şu ya da bu çozum varmış gibi mucizevi iyileşmeler vaat eden beslenme duzenlemeleri ve standart olmayan ilaçların kullanımı konusunda da sorular geliyor. Bu yaklaşımları bilimsel zeminde yeterli ilerleme olmamasının yarattığı boşlukta bir umut istismarı olarak goruyorum.
Birka ç yıl once verdiğiniz roportajda çocukları 3 yaşına kadar televizyonla
tanıştırmamak gerektiğini soylemiştiniz. Bugun çocuklar hep tabletlerle
oynuyor.
- Bu, Amerikan Pediatri Akademisi'nin deklare ettiği bir veri. Tablet ve
televizyonlar, çocukların 3 yaşına kadarki doneminde, sosyal dunyaya olan
ilgisini kısıtlıyor, başka birisiyle ilişki kurmasını zorlaştırıyor. Sabırsız,
bekleyemeyen, dikkatini odaklayamayan bir çocuk olma ihtimali artıyor. "Uçakta
ağlamasın diye versek", "Beş dakika izletsek ne olur" diye soruyorlar.
Dunyanın sonu olmaz elbette ama uçakta beş dakika vermekle yetinmiyoruz ki.
Ancak otizm tanısıyla ekran suresi arasında birebir ilişki kurmak doğru olmaz.
Anne-babanın kendini yersiz yere suçladığı durumlardan birisi bu. Otizm,
genetik bir zemin olmadan ortaya çıkmaz. Genetik zemini taşıyan herkeste aynı
olçude otizm gormuyoruz. Otizme ozgu algoritmik duşunce ve oğrenme yapısında
olup otizmin tum ozelliklerini taşımayan, dolayısıyla tanı almamış bireyler
var. Otizm riskini artırdığı bilinen başlıca bir etken varsa, o da erkeğin
ileri yaşı. Çevresel etkenlerin otizmi tetiklediğini biliyoruz, ancak
hangileri olduğuna ilişkin net bilgi yok.
İ lişki kurmuyorsa dikkat!
Karşımızdakini dinlerken gozune, yuzune bakarız. Bir şeyi bize eliyle işaret ederek gosterdiğinde, o yone doneriz. İlişki kurmak, başkalarıyla bağ oluşturmak, doğuştan getirdiğimiz bir tur sosyal refleks. Otizm bu sosyal refleksin zayıf veya yok olduğu bir durum.
_ Tohum Otizm Vakf ı'nın otizmli çocuklara yonelik çalışmalarını desteklemek, tanıtmak ve kaynak yaratmak amacıyla gelenekselleşen Yılbaşı Alışveriş Şenliği'ni herkes ziyaret edebilir. 22-23 Kasım'da, İstanbul Four Seasons Hotel at the Bosphorus'ta. Soyleşi programı şoyle: _ 22 Kasım, Seda Diker, 11.00-12.00: Kadınlık gucunu ve bereketini tekrar ele almak.
22 Kasım, Prof. Dr. Yankı Yazgan, 13.00-14.00: Çocuğumuzu geleceğe iyi hazırlamak
22 Kasım, Prof. Dr. Osman Muftuoğlu, 17.00-18.00: 2018'in sağlık trendleri. 23 Kasım, Dr. Birep Aygun, 11.00-12.00: Genler bizim kaderimiz mi? Aslında kimin hikayesini yaşıyoruz?
23 Kasım, Cemalnur Sargut, 13.00-14.00: Tasavvuf bakış açımızı nasıl değiştirir?