Özet (TL;DR) @ 2017-11-07 09:02:06.245348: Cinsel yolla bulaşan hastalıkların görülme sıklığı 15-50 yaş arasında artıyor. Ciddi sağlık, sosyal ve ekonomik sorunlara yol açan bu hastalıkların, bulaşıcılık zinciri açısından kontrol altında…
ntv.com.tr
7 Kasım 2017 Salı
Kişiden kişiye cinsel eylem sırasında bulaşan hastalıkların etkenleri bakteri, virus, mantar, parazit gibi mikroorganizmalar olabiliyor.
Cinsel yolla bula şan hastalıkların, son yıllarda en sık gorulen enfeksiyon hastalıkları grubunu oluşturduğunu soyleyen Deri ve Z uhrevi Hastalıkları Uzmanı Dr. Arpi Tırpancı, dunyada her yıl yaklaşık yuz milyon kişinin cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalandığını soyledi.
Bu hastalıkların, gelişmekte olan ulkelerde daha yoğun gorulduğunu belirten ve ntv.com.tr'nin sorularını yanıtlayan Uzm. Dr. Tırpancı, "Sosyo-ekonomik durumu iyi ulkelerde bir donem frengi, belsoğukluğu gibi hastalıkların sayısında duşuş gorulmuş olsa da son yıllarda HPV, HSV klamidya, AIDS/HIV enfeksiyonlarında yaygınlık artmaktadır. Enfeksiyonlar, kadın ve erkeklerde benzer oranda gorulmekle birlikte komplikasyonlar açısından kadınlar daha risklidir. Ayrıca çocuk yaş grubunda da bu enfeksiyonların gorulduğunu unutmamak gerekir" dedi.
Dr. T ırpancı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en sık gorulenleri şoyle sıraladı:
1- Frengi (sifiliz): Cinsel yolla bula şan bir bakteri enfeksiyonudur. Hem erkekte hem kadında genital bolge, anal bolge, dudak ağız lezyonları yoluyla bulaşır. İlk donemde bulaş alanında tek bir keskin sınırlı yara oluşup bazen bolgesel lenf bezlerinin şişmesi eşlik eder ve ihmal edildiğinde bir sure sonra kendiliğinden iyileşebilir. Ancak bu durumda bir sure sonra hastalık ikinci evreye geçmiş olur ve birçok deri hastalığını taklit eder. Bu da tanıyı ve tedaviyi geciktirir. Hastalığın uçuncu evresi ise ciddi organ hasarı yapan ve olume goturen evredir.
2- Belso ğukluğu (gonore): Bir bakteri hastalığı olan gonore, daha çok genç yaşlarda gorulur. Vajinal, anal veya oral yolla bulaşır. Hastalık etkeni semende ve vajinal akıntıda bulunur ama bazı hastalarda bulgu olmayabileceğinden farkına varılmadan yayılır. Hastalık cinsel yolla bulaştığından ortak kullanılan giysiler, tuvalet ortamından bulaşması olası değildir. Tanı konulduğunda antibiyotik ile kolaylıkla tedavi edilebilecekken tedavisiz kaldığında komplikasyonlara yol açabilir.
3- HPV enfeksiyonu: Si ğil, HPV grubunda 100 civarı alt grup barındırır. Bunların bir kısmı daha ağırlıklı olarak genital bolgeyi tercih ederek yerleşir. HPV enfeksiyonu toplumda son derece sık gorulen deriden deriye direkt temas ile bulaşabilen bir virus enfeksiyonudur. Tedavisi derideki bulguların yaygınlık, yoğunluk durumuna bağlı olarak çeşitli şekillerde (elektrokoter kriyoterapi topikal ilaç tedavisi gibi) yapılır ancak tekrarlama ihtimali hep mevcuttur.
4- U çuk (HSV enfeksiyonu): Herpes, bulaştığında etkeni dokuda uzun yıllar kalan bir virus enfeksiyonudur. HSV tip 1 ve HSV tip 2 olarak adlandırılan iki tipi vardır. Deri ve mukozalarda hastalık oluşabilir. Aktif olduğu donemde deriden deriye direkt temas ile bulaşır ancak klinik belirti olmadığı donemde dahi bulaştırıcılık riski mevcuttur. Tedavi, etkeni yok etmeye yonelik olmayıp semptom yatıştırmaya ve bulaştırıcılığı azaltmaya yoneliktir.
5- Molluskum kontagiozum: Deride ortası çukur kuçuk kabartılar oluşturan bir virus enfeksiyonu olan molluskum kontagiosum, cinsel yolla bulaşır ancak ortak kullanılan alanlarda da bulaşıcılık mumkundur. Çocuk ve erişkinlerde gorulebilir.
6- Klamidya: Etkeni bakteri olan klamidya trahomatis, çok sık karşılaşılan bir enfeksiyondur. Bulgular cinsel ilişkiden 1-3 hafta sonra ortaya çıkar veya asemptomatik seyredebilir. Bulaş yolu cinsel ilişkidir. Bulgu olmadığı zaman tanı konmaz ve komplikasyonlara yol açabilir. Tanı kadın ve erkekten alınan akıntıdan etkenin izole edilmesi ile konur ve antibiyotik ile kolaylıkla tedavi edilir.
7- Hepatit B: Nadiren semen vajinal s ıvılar, kan ve idrarla bulaşabilir. Cinsel yolla, ortak kullanılan tıraş takımları, kupe gibi araçlar veya dovme, piercing gibi işlemler sırasında, ve annede varsa doğumda bebeğe bulaşabilir. Tukurukle bulaşmadığı için yiyecek, içecek ve aynı çatal-kaşığı kullanarak geçmez. Korunma aşılanma ile olur.
8 - Trikomonas: Etkeni bir parazit olan trikomonas vajinalis, s ık gorulen cinsel yolla bulaşan hastalıklardandır. Her iki cinste daha çok orta yaşta gorulur. Cinsel ilişkiden 1-4 hafta sonra belirtiler idrarda yanma, gerginlik hissi ve sarı, yeşil bol akıntı ile kendini gosterir. Tanı akıntının tetkiki ile konup antiparaziter ilaçlarla tedavi edilir.
HIV-AIDS de cinsel yolla bula şan ve ciddi sorunlara yol açan hastalık grubunda yer alıyor. HIV-AIDS'in kan yoluyla ve enfekte anneden bebeğe bulaşması da soz konusu oluyor.
C İNSEL YOLLA BULUŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMAK İÇİN…
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların dermatolog, urolog, kadın hastalıkları ve enfeksiyon hastalıkları uzmanlarının işbirliğini gerektirebildiğini vurgulayan Dr. Tırpancı, bu hastalıklardan korunma yolları hakkında ise şunları soyledi:
"Yuzde yuz koruyucu bir yontem yoktur. Kişi diğerinin ilk ve tek partneri değilse risk mevcuttur. Ancak bazı korunma onlemlerini de unutmamak gerekir. Bunları;
- Kondom kullanımını (tum ilişki suresince) ve doğru kullanımı oğrenmek,
- Ortak havlu, giysi kullanmamak,
- İlişki oncesi ve sonrası yıkanmak,
- Bulaşıcı hastalık tarama testlerini ihmal etmemek,
- Hepatit B aşısını gerektiği dozda yaptırmak,
- Kullanılan kondom turune dikkat etmek, (bazı turler tahriş edici ozellikleri nedeniyle vajinada ve servikste tahrişe yol açıp koruyuculuğu azaltabilir),
- Hastalığın olduğu bilinen donemde ilişkiye girmemek, şeklinde ozetleyebiliriz."
Fotoğraflar: Getty Images Turkey