Özet (TL;DR) @ 2019-04-14 08:13:00.395437: ABD Başkonsolosu Jennifer Davis ve oyuncu Mert Fırat, kadının güçlendirilmesini ve cinsiyet eşitliğini merkeze alan bir sanat projesi için bir araya geldi. Amerikan Başkonsolosluğu ve A ‘Zero1’…



Fotoğraflar: Emre YUNUSOĞLU

ABD Başkonsolosu Jennifer Davis: Turk kadınlarının gucu karşısında
çarpıldım

Baharı karşılamaya hazırlandığımız ılık bir nisan gunu Amerikan Başkonsolosu Jennifer Davis ve oyuncu ve InogarArt'ın kurucularından olan Mert Fırat'la Ataşehir'de, genç sanatçıları ve girişimciler için bir vaha niteliğindeki InogarArt isimli merkezde buluşuyoruz. Amerikalı Başkonsolos Davis'e ilk olarak Mert Fırat'ı tanıyıp tanımadığını soruyorum, "Biliyorsun, sana daha once 'Ezel' dizisini ne kadar sevdiğimi soylemiştim, Mert Fırat'ı da tabii ki dizilerden tanıyorum!" diyor. Karşımdaki herhangi bir Amerikalı diplomat değil, internetten Turk dizileri seyreden, Kenan İmirzalıoğlu'nu beğenen, Orhan Pamuk okuyan, cinsiyet eşitliği için çalışan, iki çocuk annesi bir kadın. Şimdi de kadını merkeze alan bir sanat projesi için Mert Fırat'ın kurucu ortaklarından olduğu InogarArt'a destek veriyor. Jennifer Davis ve Mert Fırat'la toplumsal cinsiyet eşitliği ve sanat uzerine konuştuk...

ABD Başkonsolosu Jennifer Davis: Turk kadınlarının gucu karşısında
çarpıldım

Jennifer Davis
Ziyaret sebebimizle ba şlayalım: Nedir projenin amacı?- AAI, ABD'de Dışişleri Bakanlığı tarafından oluşturulan ve 6 eyalette var olan bir program. Turkiye'deki projede anafikir, buradaki yerel sanatçıları desteklemek. Bunun için dijital sanatlarda uzman olan Amerikalı yeni medya sanatçısı Heidi Boisvert de genç yeni medya sanatçılarına destek vermek amacıyla buraya geldi.

' Fırat'ın sosyal sorumluluk projeleri takdire şayan'

Mert F ırat'ı tanıyor muydunuz? Filmlerini ya da dizilerini seyretmiş miydiniz? - Tabii ki, çok unlu! Onu herkes tanıyor. ABD Başkonsolosluğu'nda da çok hayranı var! İyi bir aktor olmak onemli bir şey tabi - ki bu Mert'te var, ancak kadın-erkek eşitliğ, vs. gibi sosyal fayda projelerine bu kadar kendini adamış olmak çok daha başka bir şey. Yaptığı sosyal sorumluluk projeleri çok takdire şayan.

T urkiye ve ABD arasında daha guçlu diplomatik bağların kurulmasında sanatın ve sanatçıların rolu nedir?

- Bence çok onemli çunku ben her zaman sanatın, eğitim amaçlı oğrenci değişimlerinin ve sporun diplomaside çok gerekli olduğunu duşundum. Ancak Turkiye'de yaşamaya başlayana kadar ne kadar onemli olduklarının tam anlamıyla farkında değildim. Bu tur projelerde daha çok sanatçıları ve oğrencileri birbirlerine bağlamanın gucunu gordum. Ben vaktimin buyuk bolumunu bu tur projeler uzerinde çalışarak geçiriyorum çunku Turkiye'deki genç insanlara ABD'nin guzelliklerini gosterebilmeyi ve aynı şekilde Amerikalı oğrencilerin de Turkiye'yi oğrenmeleri için onları buraya getirebilmeyi umuyorum. Bu nesiller buyuduklerinde daha anlayışlı, işbirliğine daha yakın nesiller olacaklar ve iki ulkenin ilişkilerini daha da geliştirecekler.

' Kadınlar her gun aile içi şiddet ve cinsel tacizle karşı karşıya kalıyor'

Turkiye gibi gelişmekte olan ulkelerde cinsiyet eşitliğini ve kadınların guçlendirilmesini savunmak neden onemli?- Cinsiyet eşitliğini desteklemek her ulkede çok onemli. Bu, benim çok tutkulu olduğum bir konu. Kadınlar gerek hukumetlerde, gerek iş dunyasında gerekse de medyada son derece az temsil ediliyor. Ben şuna inanıyorum, kadınlar toplumlarda daha buyuk rol oynasaydı çok daha barış dolu bir dunyada yaşıyor olurduk. Şu anda dunya nufusunun yuzde 50'si kadın olduğu halde dunyadaki liderlerin sadece yuzde 5'i kadın. En son Yeni Zelanda'daki katliamın ardından ulkenin Başbakanı'nın (Jacinda Ardern) gosterdiği turde bir liderlik gorduğunuz zaman, şunu anlıyorsunuz: Yeni Zelanda Başbakanı da benim gibi bir anne ve bunu liderliğine de yansıtıyor, oradaki kurban yakınlarıyla ne kadar guçlu bir empati kurduğunu goruyorsunuz. Buradaki sanat projelerinin de yansıttığı gibi kadınlar her gun aile içi şiddet, cinsel taciz, işyerinde ayırımcılıkla karşı karşıya kalıyor. ABD'de kadınlar her 1 dolar için erkeklerden 80 cent daha az kazanıyorlar. Amerika'daki CEO'ların ise sadece yuzde 15'i kadın.

Bu tur karar verme pozisyonlarında kadınların olmasının onemi hakkında ne duşunuyorsunuz?

- Evet, benimki gibi pozisyonlarda ya da guçlu noktalarda kadınların olması kesinlikle gerekli. Hatırlıyorum da ben kuçuk bir kızken avukat ya da yargıç olmak istemiştim. Ben kuçukken ABD Anayasa Mahkemesi'nde hiç kadın yargıç yoktu. Hiç kadın yargıç olmadığı için de anneme o zaman "Ben avukat ya da yargıç olabilir miyim" diye sormuştum. Bu nedenle kuçuk kızların, bu onemli gorevlerde kadınların olduğunu gormesi çok onemli ve etkili. Bence her kadın, kendinden daha genç kadınlar için bir tur kılavuz olmalı.

Siz kendi mesle ğinizde kadın olmanın zorluklarıyla karşılaştınız mı?

- Evet ayırımcılığa da tacize de maruz kaldım, bence iş yerinde her kadın maruz kalmıştır. İş hayatında "hayır, henuz değil, yeterince sempatik değilsin, fazla sempatiksin" gibi tum kadınların karşı karşıya kaldığı şeyler bana da soylendi. Bir kadın olarak kendinize surekli, neredeyse her gun aynanın karşısında değerli olduğunuzu hatırlatmak zorundasınız.

Her kad ın, kendisi için

se çtiği hayatı yaşamalı
T urk kadınlarına kendilerini guçlendirmeleri ve sizinki gibi karar verici pozisyonlarda olmaları için ne tavsiye edersiniz?- Turkiye'yi ozel yapan şeylerden biri, kurucunuz olan Mustafa Kemal Ataturk'un kadın haklarına çok onem vermiş olması. Ataturk, birçok Avrupa ulkesinden daha once kadınlara seçme ve seçilme hakkını vermiş. Dolayısıyla Turkiye'de kadın erkek eşitliği, Ataturk'un kurmuş olduğu bu altyapıya sahip, o yuzden de Turkiye'de guçlu ve başarılı kadınlar goruyor olmamız şaşırtıcı değil. Ben her zaman için Turk kadınlarının bu kadar guçlu ve toplumda bu kadar aktif olması karşısında çarpılmışımdır. Turk kadınlarının kendilerinin değerini bilmesi gerekiyor ki, onlara surekli geride durmalarını soyleyenleri dinlemeden, toplumda istedikleri rolu oynayabilsinler. Her kadın, kendisi için seçtiği hayatı yaşamalı. Turk kadınlarına, kuçuk rolleri kabul etmelerini ve yerlerini bilmelerini soyleyenleri dinlememelerini, kendi yerlerini kendileri belirlemelerini tavsiye ederim.

ABD Başkonsolosu Jennifer Davis: Turk kadınlarının gucu karşısında
çarpıldım

Mert F ırat
American Art Incubator (AAI- Amerika Sanat Kuluçka Merkezi) ile Inogarart'taki projenin bağlantısı nedir?- Inogarart'ta yapmaya çalıştığımız şey, farklı fikirlerden farklı disiplinlerden insanların buluşması. Dolayısıyla Amerika'daki ZERO1'den gelen arkadaşlarla tanıştığımızda çok heyecanlandık çunku farklı ulkelerden sanat için kurulan kuluçka merkezlerini Turkiye'ye davet etmek, onlarla projeler yapmak hayalimizdi. Bunu ilk kez AAI ile birlikte yaptık. Burada cinsiyet eşitliğiyle ilgili bir proje yapıyor olmak benim Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) İyi Niyet Elçiliği şapkamla da çok ortuşuyor. Çunku cinsiyet eşitliği, BM'nin Surdurulebilir Kalkınma Hedefleri'nin de beşinci maddesi.

' Yeterince param yoktu ama tiyatro eğitimi almak istiyordum'

Siz daha once 'İhtiyaç Haritası', BM İyi Niyet elçiliği gibi projelerde yer aldınız. Bu proje de toplumsal cinsiyet eşitliği uzerine. Özellikle mi bu tur sosyal sorumluluk projelerini tercih ediyorsunuz?- Ben çok kuçuk yaşta başladım aslında. Ankara'da kurek çekiyordum ve futbol oynuyordum, sonra futboldan çok sıkıldım çunku kamp duzeni içinde fırsat eşitliği olmadığını fark ettim. Kurekteyse, yani tek başınıza yaptığınız sporda sadece siz, su ve kurek var. O zaman dedim ki ben once kendimi geliştirip sonra takımın bir parçası olmanın yolunu aramalıyım. Bu felsefeyle başladı benim için her şey. Hemen sonra da 13 yaşında Halkevleri'ne girdim zaten. Orada tiyatro eğitimi almaya başladım. Yeterince param yoktu ama tiyatro eğitimi almak istiyordum. Sonra altı yıl boyunca hem tiyatro yaptım hem de kurek çektim ve milli sporcu oldum, çeşitli ulkelerde Turkiye'yi temsil ettim. Bu mantaliteyle buyuduğum için de refleksim hep oyle gelişti. Mahallede çorba dağıtmak, yaşlı teyzeyi alıp kan testine goturmek gibi şeyler yapardık... İhtiyaç Haritası, BM İyi Niyet Elçiliği gibi butun yaptığım işler bu goruş etrafında şekillendi.

Cinsiyet e şitliği Turkiye'de çok erken başladı

Sizin i çin cinsiyet eşitliği projelerinin onemi nedir?- Cinsiyet eşitliği Turkiye'de çok erken başlamış, Ataturk daha 1934'te, Avrupa'daki birçok ulkeden daha erken bir donemde, anayasal bir hak olarak kadınlara seçme ve seçilme hakkını vermiş bir lider. Galiba ona bunu yaptıran şey de Kurtuluş Savaşı'nda, kadınların, bir varoluş mucadelesinin içinde erkeklerle birlikte yer almalarıydı. BM'nin "HeForShe" projesi gibi, "Yanındayız" derneği gibi yerlerde de cinsiyet eşitliği için çalışıyorum. Cinsiyet eşitliğinin sozde kalmasındansa, pratiğe geçiren tarafta olmak istiyorum.

Kendinizi "cinsiyet eşitliği için mucadele eden bir erkek" olarak tanımlar mısınız?

-"Cinsiyet eşitliği için mucadele etmeye çalışan bir erkek" olarak tanımlayabilirim. Hepimiz elimizden geleni yapıyoruz. Cinsiyetçi soylem, mesela "Ne kadar delikanlı kız" lafı gibi laflar dilde de var, dilde de bu soylemden arındırılmış metinler oluşturmaya çalışıyoruz.

ABD Başkonsolosu Jennifer Davis: Turk kadınlarının gucu karşısında
çarpıldım

Oyuncu Mert Fırat'ın kurucu ortaklarından olduğu 'InogarArt' kultur-sanat merkezi ile ABD İstanbul Başkonsolosluğu'nun ortak projesi "AAI- (Amerika Sanat Kuluçka Merkezi) 2019 - Turkiye Yaratıcı Değişim Programı", ulkemizde ilk kez yapıldı. InogarArt'ta gerçekleşen proje kapsamında, Amerikalı yeni medya sanatçısı Heidi Boisvert'in destek verdiği Turk sanatçılar, toplumsal cinsiyet eşitliğine odaklanan, teknoloji ve yeni medyayla sanatın birleştiği projeler ortaya çıkardılar. Katılımcıların kreasyonları, 27-28 Nisan'da Maçka KuçukÇiftlik Park'ta sergilenecek.

ABD Başkonsolosu Jennifer Davis: Turk kadınlarının gucu karşısında
çarpıldım

ABD Başkonsolosu Jennifer Davis: Turk kadınlarının gucu karşısında
çarpıldım