/Paylas.io

Spina bifida ayrık ya da açık omurga anlamına geliyor, omurilik sinirinin hasarl...

2017-10-24 04:20:00.073000 | URL | haberci




Özet (TL;DR) @ 2017-10-24T08:09:23.000Z: Spina bifida ayrık ya da açık omurga anlamına geliyor, omurilik sinirinin hasarlandığı bu hastalık birçok şekilde görülebiliyor. Sebepleri arasında ise folik asit eksikliğinin olabileceği düşünülüyor.



Folik asit eksikliğinden kaynaklanabilen Spina Bifidan ın (SB) kalıtsal olabileceği, hamilelikte yuksek ısıya maruz kalma, şeker hastalığı gibi durumlarla ortaya çıkabileceği ile ilgili goruşler de mevcut.

Şişli Florence Nightingale Hastanesi-Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Yrd. Do ç. Dr. İbrahim Alataş, hastalığın anne karnında en erken 12. haftadan itibaren saptanabildiğine dikkat çekiyor. Spina bifida sadece omuriliğin açık olması değil omurilikle ilgili pek çok problemi de kapsıyor.

HASTALARIN % 85 'İNDE BEYİNDE SU TOPLANIYOR

Omuriliğin gelişim kusuruna bağlı sinir hasarıyla beraber mesane ve bobrek problemleri, beyinde su toplanması, ayak hareketlerinde bozulmalar, omurga eğrilikleri, çocuğun okul oncesine okul çağına gelince psikolojik problemleri, kalp sorunları, kabızlık, dışkı hissetmeme gibi sorunlar da gorulebiliyor.

HERKES İN BAŞINA GELEBİLİR

Herhangi bir çift spina bifidalı çocuk sahibi olabilir. Gelişmiş ulkelerde her bin çocuktan birinin spina bifidalı doğduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. İbrahim Alataş, hastalıkla ilgili sık sorulan soruları şoyle yanıtlıyor: **SP İNA BİFİDA SORUNU ANNE KARNINDA NASIL ANLAŞILIR?

Tanı; rutin USG taramaları sırasında, genellikle 20'nci gebelik haftasından itibaren konur. Lezyonun ve anomalinin ağırlığına bağlı olarak daha erken veya daha geç de konabilir. Kuçuk lezyonlar, bazen rutin USG taramasında gorunemese bile perinatoloji uzmanı tarafından yapılan ikinci duzey USG incelemesinde buyuk oranda tanı almaktadır. Bazı olgularda perinatoloji uzmanı gerekli gorduğu takdirde eşlik eden anomaliler veya olası sendromik hastalıkların tanısını koymak amacı ile fetal MR ve amniyosentez de onerilebilir. Spina bifida tanısı almış, doğumdan sonra operasyon yapmayı planladığımız vakalarda USG sonuçları yeterliyken, fetal cerrahi planlanan vakalarda kesin teşhis koyabilmek için fetal MR ve amniyosentez de gerekir.

![Yrd. Doç. Dr. İbrahim Alataş

](https://cdn1.ntv.com.tr/gorsel/saglik/folik-asit-eksikligi-spina-bifidaya- yol-acabilir/ibrahim- alatas,NQDjUEnVPUuJj6xFVGBgcA.jpg?width=960&mode=crop&scale=both&v=20171024110854952) Yrd. Doç. Dr. İbrahim Alataş

BU B İR GENETİK SORUN MU?

Genetik alt yapısı olmakla birlikte spina bifida ile ilişkilendirilmiş belirli bir mutasyon bulunmamaktadır. Anne ile ilgili çevresel faktorlerin spina bifida oluşumunda onemli rol oynadığı biliniyor. Annenin, gebeliği sırasında aşırı ısıya maruz kalması bunlardan biri. Bu; annenin ateşli hastalık geçirmesi, aşırı guneş altında kalması veya kuzey Avrupa ulkelerinde gorduğumuz gibi uzun sure saunada kalması sonucu olabiliyor.

Annenin gebelik sırasında bazı enfeksiyon hastalıklarını geçirmesi, birtakım antiepileptik ilaçlar kullanması, yuksek doz radyasyona maruz kalması da diğer onemli nedenlerdendir. Bu noktada folik asit eksikliğine ayrıca değinmemiz gerekir.

GEBEL İK PLANLAYAN KADIN FOLİK ASİT DÜZEYİNİ KONTROL ETTİRMELİ!

Folik asit, vucutta depolanan bir madde olup aslında B9 vitamininin bir formudur ve merkezi sinir sisteminin gelişiminde rol oynuyor. Annenin gebe kaldığı sırada depolarının dolu olması hayati onem taşıyor. Bu nedenle gebelik planlayan kadınların folik asit duzeylerini kontrol ettirmeleri ve kadın doğum uzmanlarına danışarak, gebe kalmadan en az uç ay once folik asit takviyesi almaları oneriliyor. Gebelik tanısı aldıktan sonra folik asit kullanımının spina bifida yonunden bir koruyuculuğu yoktur. Çunku spina bifida dediğimiz doğumsal problem, embriyogenez sırasında noral tup kapanması aşamasında meydana gelen bir aksaklıktan ileri geliyor. Bu olay gebeliğin ilk 24 gunu içinde gerçekleşiyor. Gebeliğin ilk 24 gununde çoğu anne adayı gebe olduğunun bile farkında değil. Yani anne adayı gebe olduğunu oğrendiğinde bebekte spina bifida olup olmayacağı aslında çoktan belli olmuş oluyor. Bu nedenle gebe kalmadan once folik asit kullanımı, sorunun onlenmesinde onem taşıyor.

SP İNA BİFİDA'LI ÇOCUĞU OLAN AİLELERİ NELER BEKLİYOR?

Spina bifidalı hastalar doğduklarında ilk 8 saatte ameliyat edilirse başarı şansı daha yuksektir. Spina bifidalı hastalarda %85 oranında gorulen beyinde su toplanması için çocuk beyin cerrahisi tarafından çeşitli ameliyatlar yapılmaktadır. Hem omurgaya yonelik hem de iskelet sisteminde gelişen diğer sorunlar neticesinde ortopedik ameliyatlar ve ozellikle mesaneye yonelik çocuk cerrahisi/urolojisi ameliyatları da yapılabilmektedir. Bu hastalığın tedavi sureci ameliyat ile bitmemektedir. Ameliyat sonrası sureç daha yorucu ve aileler için daha zor ve stresli geçmektedir. Tedavi yontemleri ve ameliyatlar ile hastaların yaşamı mumkun olduğunca konforlu hale getirilmeye çalışılır. Tamamen sağlıklı bir kişi olmasalar dahi bağımsız yaşayabilir hale getirilebilirler. Ancak bu tıbbi desteğin yanında hastaların bilinçlendirilmesi, tedavi imkanlarına kolayca ulaşılabilecek şartların sağlanması gerekmektedir. Yukarıda saydığımız nedenlerden dolayı spina bifidalı hasta potansiyel olarak hem zihinsel ozurlu hem de bedensel ozurlu olma riski ile karşı karşıyadır. Modern spina bifida tedavisi kaybedilmiş sinir fonksiyonları yerine getirememekte ancak mevcut duruma hastanın uyumunu kolaylaştıran tedbirler alınmasına imkan vermektedir.

SB SAPTANAN BEBEK ANNE KARNINDA NASIL AMEL İYAT EDİLİYOR?

Seçim kriterlerini karşılayan bebekler, gebeliğin 25-27'nci haftalarında ameliyat edilebilirler. Anne karnında spina bifida onarılmasına yonelik dunyada halen uygulanmakta olan iki yontem var. Açık yontemde uterus, sezaryende olduğu gibi açılarak bebeğe ulaşılıyor. Sonrasında defekt onarılarak bebek tekrar uterus içine yerleştirilip katlar usulune uygun olarak kapatılıyor. Endoskopik yontemde ise anne karnındaki bebeğe uygun bir bolgeden her biri 3 mm. olan uç adet alet yardımı ile ulaşılıyor. Sırttaki açık omurga olan bolge, sinirlere zarar vermeden uygun şekilde etrafı kesilerek hazırlanıyor. Hazırlanan bu bolgeye doğal kokenli bir zar yama olarak konularak bu yama su sızdırmaz şekilde cilde dikiliyor. Boylelikle açıkta olan omurilikte, anne suyundan ve omuriliğin anne rahmine çarpması ile oluşabilecek hasarlanmalar engellenmiş oluyor.

OPERASYON DO ĞUM SONRASI YAPILAMAZ MI?

Hasar bebeğin anne rahminde geçirdiği sure boyunca artıyor. Fetal cerrahi (anne karnında ameliyat) ile bu hasara olabilecek en erken donemde mudahale etmek amaçlanıyor. Fetal cerrahiye uygun olmayan gebeliklerde omurgadaki sorun, çocuk doğduktan sonra kapatılıyor. Fakat bu çocuklarda norolojik fonksiyonlardaki kayıp daha fazla oluyor.

AMEL İYAT KESİN ÇÖZÜM MÜ? BEBEKLER BİR DAHA BU SORUNU YAŞAMIYOR MU? 

Fetal cerrahi, spina bifida için kesin çozum değildir. Hastalığı tamamen ortadan kaldırmaz. Norolojik kayıpları en aza indirmek amacı ile daha erken bir mudahale yontemidir. Fetal cerrahi ile mudahale edilmiş çocuklar da, doğum sonrası ameliyat olan çocuklar gibi spina bifidanın uzun donem komplikasyonları açısından sıkı takip edilmelidir.


Devamını oku