Özet (TL;DR) @ 2017-12-14T00:00:00.000Z: Sizlere 3 yıl önce tanıttığımız Robotel (Robohand) projesi, bu yıl içinde dernekleşerek 3 boyutlu yazıcılarla geliştirdiği protez el üretimini yeni bir boyuta taşıdı. Sosyal fayda...
Sizlere 3 yıl once tanıttığımız Robotel (Robohand) projesi , bu y ıl içinde dernekleşerek 3 boyutlu yazıcılarla geliştirdiği protez el uretimini yeni bir boyuta taşıdı. Sosyal fayda odaklı girişim bir yandan çalışmalarını hızlandırırken bir yandan da başlattığı kitlesel fonlama kampanyasıyla protez el ihtiyacı olan herkesin yardımına koşmak istiyor.
Robotel'den bahsetmeden once Enabling The Future'dan bahsetmekte fayda var. Zira Amerika merkezli bu girişim, 3 boyutlu yazıcılarla kişiye ozel protez urunler geliştirmek için yola çıkmış ve Robotel'e de esin kaynağı olmuş. Ekonomik ve kullanılabilir robot el uygulamalarının paylaşıldığı Enabling The Future platformu, Robotel'in de ust noktada bağlı olduğu kuresel bir iyilik hareketini temsil ediyor.
Turkiye'de deneyim tasarımı çalışmaları yuruten 5 Dakika'nın başlattığı proje, ilk kez 2014'te ortaya çıkmıştı ve o biz de sizlere tanıtmıştık. O gunden bu yana değişen şeyler ise gerçekten paylaşmaya değer.
Robotel Derneği kuruldu
5 Dakika'nın kurucularından Zeynep Karag oz, 2014'te başlatılan projenin bu yılın Mart ayında dernekleşme surecini tamamladığını ifade ediyor ve hem gonulluluk çalışmalarında ve maddi destek toplama konusunda daha rahat ettiklerini ekliyor. Turkiye çapında duyuru, ihtiyaç sahiplerini belirleme, olçu alımı, belgeleme, tasarım, 3 boyutlu baskı, montaj gibi aşamalarda ve projenin koordinasyonunda çalışan gonullu ekipleri koordine eden Robotel, bugune kadar 40'dan fazla robot el uretmeyi başarmış. Genç STK, 1500'den fazla gonullu ve 200'den fazla 3 boyutlu yazıcı ile gelen taleplere destek olmaya devam ediyor.
Gerek ABS (Amniotic Band Syndrome - doğuştan itibaren çocukların gelişiminde ozellikle uzuvları etkileyen bir hastalık) gerekse travma sonucu uzuv kayıplarını telafi etmek isteyen Robotel, şu anda Turkiye'nin her yerinden ihtiyaç sahibi kişilere ulaşarak onların hayatlarını değiştirmek için çalışıyor. Robotel Dernek Başkanı Zeynep Karagoz, protez el konusunun neden onemli olduğunu da şu sozlerle açıklıyor;
D unyada protezlerin çoğunda hareket kabiliyeti ozellikle el ve parmak protezlerinde ikinci planda kalmış durumda. Bunun yanı sıra mevcut protezler gelir seviyesi orta ve duşuk olan ailelerin karşılayabileceği fiyatlardan çok yukarıda. Bu nedenlerle tum dunyada çocuklarda protez takma sureci sıkıntılı. Çunku çocukların gelişimiyle birlikte sık sık değiştirilme zorunluluğu ortaya çıkıyor. Dolayısıyla çoğu gelişimini tamamlayana kadar protezden yoksun kalıyor. Robot eller ise çok kullanışlı; çunku hem ucuz hem fonksiyonel. Özellikle protez çağına gelene kadar çocuklara hayat kalitelerini buyuk oranda yukseltecek bir çozum sunuyor.
Robotel'e nasıl destek olabilirsiniz?
Robotel Derneği hali hazırda gonulluler eliyle buyuyen ve guçlenen bir proje. Dolayısıyla duyuru, tespit belgeleme, olçu alımı, tasarım, baskı, montaj gibi bir çok konuda i iş gucunu karşılamak için gonullulluk formunu doldurabilirsiniz.
Bir diğer destek şansı ise Turkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı'nın açmış olduğu kitle fonlama platformu ideanest'de açmış olduğu kampanyaya katılmak. Yapacağınız finansal desteklerle Robotel'in 3 boyutlu yazıcı almasını ve robot ellerin ucretsiz olarak ihtiyaç sahibi kişilere ulaştırılmasını sağlayabilirsiniz.
Robotel projesi kar amaçlı kullanılabilir mi?
Yukarıda da
bahsettiğim gibi Robotel Turkiye Projesi kar amacı gutmeyen bir oluşum ancak
elbette herkes Robotel Derneği kadar naif duşunmuyor. Zeynep Karagoz,
geçtiğimiz aylarda Robotel Derneği'nin ucretsiz olarak yaptığı işi kar amaçlı
yapmak için kitlesel fonlama kampanyasıyla yola çıkan bir girişimin şikayet
uzerine platformdan kaldırıldığını ifade ediyor ve bu noktaya itinayla
eğiliyor;
Robotel çalışmalarında kullanılan ve farklı tasarımcılar tarafından açık kaynaklı yayımlanan modellerin ticari amaçlarla kullanılmaya teşebbus edilmesi açık kaynak ve "creative commons lisansı" kavramlarını tekrar gundemimize taşıdı. Bir kitlesel fonlama platformunda açık kaynaklı bir modelin ticari amaçlı yayınlanması ile gelişen sureçte, proje sahiplerinin tasarımcılar tarafından uyarılmasını takiben Robotel Turkiye'nin de ikazı uzerine proje yayından kaldırıldı.
Boğaziçi Üniversitesi MIS Bolumu oğretim gorevlisi ve avukat Burçak Ünsal, açık kaynak kavramını kısaca yazılımcısı veya tasarımcısı tarafından serbestçe kullanıma, bazı durumlarda dağıtıma ve değiştirilmeye de açılan yazılım veya obje tasarımı olarak tanımlıyor ve ekliyor;
Bir yaz ılım veya tasarımın açık kaynak olarak serbestçe kullanılabilmesi kullanım kısıtına tabi olmadığı anlamına gelmiyor. Açık kaynak yazılım veya tasarım çeşitli şartlara tabi olarak Creative Commons Lisansı çerçevesinde kullanılabiliyor. Bu kullanım şartlarının en başında tabii ki "ben yarattım, ben geliştirdim, ben yazdım" dememek, yazılımcısına, yaratıcısına atıfta bulunmak ve ticari amaçlarla kullanmamak geliyor. Yani bunu bir şirket "biz yarattık, biz geliştirdik ve şimdi şu kadardan satıyoruz" diyemez.
Baz ı Creative Commons Lisans turlerinde temel eseri değiştirmek, uyarlamak da yasaklanabiliyor. Bu bakımdan açık kaynak kullanırken hem bunlarla ticari girişimde bulunmayı duşunenlerin, hem bu gibi girişimlere destek olacak kuluçka merkezlerinin ve hızlandırma programlarının, hem de potansiyel yatırımcıların ve destekçilerin bu hususlara çok dikkat etmek etmesi gerekmekte.
Özetle Robotel, aradan geçen 3 yıldır bu işin arkasındaki duruşunu korumayı başarmış ve dernek olarak daha emin adımlarla yoluna ilerliyor. 40 bin TL tutarındaki kitlesel fonlama hedefine ulaşması da Robotel'in başta Turkiye olmak uzere kuresel bir çapta daha iyi işler yapmasını sağlayabilir. Detaylı bilgi almak için robotel.org adresini ziyaret edebilirsiniz.